Trung Quốc tăng nguồn cung tiền trong năm 2022
Sự can thiệp của ngân hàng trung ương Trung Quốc đối với nguồn cung tiền đã không hiệu quả trong việc kích thích nền kinh tế nước này
Trung Quốc được cho là đã bơm thêm hàng ngàn tỷ nhân dân tệ vào nguồn cung tiền của mình trong năm 2022, lượng tăng thêm nhiều nhất trong lịch sử nước này và tương đương với tổng số tiền từ cả Hoa Kỳ, Nhật Bản, và Liên minh Âu Châu cộng lại. Tuy nhiên, một chuyên gia cho biết, hành động này có thể không sao thúc đẩy được nền kinh tế Trung Quốc, vì thực tế là GDP đang có xu hướng ì ạch và tỷ lệ lưu thông tiền tệ đang giảm mạnh.
Theo dữ liệu từ Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBC), kể từ tháng 04/2022, M2, thước đo cung tiền của Trung Quốc, đã duy trì tốc độ tăng trưởng hai con số. Đến cuối năm đó, M2 đạt tổng cộng 266.43 ngàn tỷ nhân dân tệ (khoảng 38.78 ngàn tỷ USD), tăng 11.8% hay 28.14 ngàn tỷ nhân dân tệ (4.096 ngàn tỷ USD) so với năm trước.
M2 là một khái niệm tiền rộng, đo lường nguồn cung tiền của một quốc gia, bao gồm tiền mặt, tiền gửi tiết kiệm, chứng khoán thị trường tiền tệ, và các khoản tiền gửi có kỳ hạn khác. Giá trị này có thể được xem là một yếu tố dự báo chính của lạm phát.
Tuy nhiên, lượng M2 bổ sung thêm này, như một phần trong can thiệp tài chính của PBC, dường như không hiệu quả trong việc kích thích tăng trưởng kinh tế ở mức độ tương ứng như đã từng xảy ra trong quá khứ.
Theo Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc, GDP Trung Quốc trong năm 2022 là 121.02 ngàn tỷ nhân dân tệ (khoảng 17.62 ngàn tỷ USD), tăng 3%, tương đương với mức tăng 6.097 ngàn tỷ nhân dân tệ (khoảng 887.48 tỷ USD) so với năm trước. Mức tăng trưởng này là thấp thứ hai trong vòng 30 năm qua khi chỉ đứng sau năm 2020, thời điểm khi COVID-19 bùng phát.
Nói cách khác, tăng trưởng GDP của Trung Quốc đã bị tụt xa so với tăng trưởng cung tiền của nước này vào năm 2022.
Hôm 09/02, chuyên gia thuế Trung Quốc Mã Tĩnh Hạo (Ma Jinghao) cho biết trong một bài đăng trên Weibo rằng Trung Quốc đã “in” tổng cộng 28 ngàn tỷ nhân dân tệ (hơn 4 ngàn tỷ USD) hồi năm 2022, một lượng tiền tương đương với tổng của Hoa Kỳ, Nhật Bản, và Liên minh Âu Châu cộng lại, trong khi GDP Trung Quốc chỉ bằng khoảng 70% GDP Hoa Kỳ.
Ông Mã đã trích dẫn phương trình trao đổi của nhà kinh tế học Hoa Kỳ Irving Fisher, MV = PQ, trong đó M = cung tiền, V = vận tốc của tiền, P = giá hàng hóa, và Q = số lượng hàng hóa và dịch vụ — hay nói cách khác, “cung tiền” nhân với “vận tốc tiền tệ” bằng “mức giá” nhân với “số lượng hàng hóa và dịch vụ.” Ông Mã cho biết, như vậy có nghĩa là trong năm 2022, số lượng hàng hóa và dịch vụ ở Trung Quốc đã giảm nghiêm trọng, giá cả thì tăng nhẹ (không xét đến giá nhà đất giảm), và nguồn cung tiền thì đã tăng lên đáng kể. Do đó, dựa trên phương trình này, vận tốc của tiền sẽ giảm xuống.
Vận tốc của tiền là tốc độ mà lượng tiền đang lưu thông hiện hành được sử dụng để mua hàng hóa và dịch vụ. Tốc độ dòng tiền thấp chỉ ra một nền kinh tế đang bị thu hẹp, một tình thế tiến thoái lưỡng nan mà Trung Quốc đang phải chật vật chống lại.
Thị trường chứng khoán, địa ốc, và các quỹ
Thị trường chứng khoán Trung Quốc nhìn chung đang trên đà suy giảm vào năm ngoái. Tính đến thời điểm kết thúc giao dịch hôm 30/12/2022, tổng vốn hóa thị trường của cổ phiếu hạng A là 84.85 ngàn tỷ nhân dân tệ (khoảng 12.35 ngàn tỷ USD), giảm 11.57 ngàn tỷ nhân dân tệ (khoảng 1.68 ngàn tỷ USD) so với đầu năm; cổ phiếu hạng A giảm 16.21 ngàn tỷ nhân dân tệ (khoảng 2.36 ngàn tỷ USD). Sina đã đưa tin hôm 31/12/2022 theo dữ liệu của nhà cung cấp dịch vụ tài chính Trung Quốc Wind.com.cn rằng, với số lượng nhà đầu tư hồi giữa năm là 206 triệu người, thì tổn thất trung bình đối với mỗi cổ đông sẽ lên tới 78,700 nhân dân tệ (khoảng 11,500 USD)/người.
Doanh số bán nhà ở cũng yếu kém. Cục Thống kê công bố dữ liệu cho thấy tổng doanh số bán địa ốc thương mại năm 2022 là 13.33 ngàn tỷ nhân dân tệ (khoảng 1.97 ngàn tỷ USD), thấp hơn 4.86 ngàn tỷ nhân dân tệ (khoảng 707.74 tỷ USD) so với cùng thời kỳ năm trước.
Ngoài ra, tổng quy mô của các quỹ, các tổ chức dịch vụ tài chính, các quỹ ủy thác, và các quỹ lớn khác cộng lại là 94.78 ngàn tỷ nhân dân tệ (khoảng 13.8 ngàn tỷ USD), giảm 1.03 ngàn tỷ nhân dân tệ (khoảng 149.92 tỷ USD) so với đầu năm 2022.
Lượng tiền tăng thêm đã đi đâu?
Trong suốt năm 2022, Trung Quốc đã bơm thêm lượng cung tiền trị giá 28 ngàn tỷ nhân dân tệ (4.096 ngàn tỷ USD) vào thị trường. Vậy số tiền đó đã đi đâu? Ai đã lấy nó đi?
Tổng tiền gửi của người dân, theo dữ liệu của PCB, đã tăng 26.26 ngàn tỷ nhân dân tệ (khoảng 3.82 ngàn tỷ USD), đạt mức cao nhất là 120.3 ngàn tỷ nhân dân tệ (khoảng 17.5 ngàn tỷ USD) hồi cuối năm 2022.
Trong khi đó, các khoản vay bằng nhân dân tệ mới được bổ sung đã tăng thêm 21.31 ngàn tỷ nhân dân tệ (khoảng 3.1 ngàn tỷ USD) vào năm 2022, trong đó các khoản vay gia đình đã tăng 3.83 ngàn tỷ nhân dân tệ (khoảng 557.5 tỷ USD) và các khoản vay của doanh nghiệp và tổ chức nhà nước đã tăng 17.09 ngàn tỷ nhân dân tệ (khoảng 2.49 ngàn tỷ USD) — chiếm 80% tổng số tiền cho vay.
Theo Cục Thống kê, trong năm 2022 tốc độ tăng trưởng hàng năm của đầu tư nắm giữ thuộc sở hữu nhà nước, hoặc đầu tư tài sản cố định, đã tăng lên 10.1% từ mức 2.9% của năm 2021, trong khi đầu tư tư nhân đã giảm từ 7% xuống còn 0.9% trong năm 2022.
Nói một cách dễ hiểu, các doanh nghiệp, cơ quan và tổ chức thuộc sở hữu nhà nước hoặc được nhà nước hậu thuẫn có thể vay tiền từ ngân hàng, sau đó chuyển các khoản vay này thành tiền gửi, hoặc chuyển cho các nhóm lợi ích liên quan, và tới lượt mình những người này cũng gửi tiền vào ngân hàng. Chu kỳ này gây ra một lượng lớn tiền chất đống trong ngân hàng.
Năm 2022 là năm mà chính sách zero COVID của Trung Quốc được thực hiện nghiêm ngặt trên toàn quốc, với hàng tỷ liều vaccine, các xét nghiệm acid nucleic cho toàn nhân viên, và cơ sở hạ tầng của các bệnh viện dã chiến quy mô lớn cùng các ngành liên quan đến các nhóm lợi ích khác tiêu tốn một lượng rất lớn ngân quỹ.
Bộ Tài chính Trung Quốc xác nhận rằng chi tiêu y tế quốc gia do nhu cầu phòng chống dịch bệnh đã tăng lên mức 2.25 ngàn tỷ nhân dân tệ (khoảng 327.5 tỷ USD) vào năm 2022, tăng khoảng 17.8% so với năm trước.
Tài chính xã hội
Có thể thấy một số vấn đề về cấu trúc trong báo cáo của PCB về quy mô tài chính xã hội (sử dụng nguồn vốn tư nhân để giải quyết các vấn đề xã hội) trong năm 2022.
Thứ nhất, cung tiền mạnh, nhưng nhu cầu tài chính xã hội tương đối thiếu, và hiện tượng vốn nhàn rỗi ngày càng gia tăng. Kể từ tháng Tư năm ngoái (2022), tốc độ tăng trưởng M2 đã vượt xa tốc độ tăng trưởng của cổ phần tài chính xã hội.
Thứ hai, trong năm 2022, tỷ trọng tài chính công trên thị trường tín dụng tiếp tục tăng, trong khi tỷ trọng tài chính tư nhân tiếp tục giảm.
Năm ngoái, tài chính công gồm 4.04 ngàn tỷ nhân dân tệ (580 tỷ USD) trái phiếu đặc biệt, 740 tỷ nhân dân tệ (106 tỷ USD) cho các công cụ tài chính phát triển theo định hướng chính sách, và 800 tỷ nhân dân tệ (114 tỷ USD) cho vay cơ sở hạ tầng, nhưng những khoản tiền khổng lồ này đã không thúc đẩy tăng trưởng tài chính tư nhân; mà nói đúng hơn, chúng đã dẫn đến suy giảm hiệu ứng nhân tiền (multiplier effect) của đầu tư công, làm tăng thêm gánh nặng nợ và rủi ro.
Việc phát hành tiền cho tín dụng của Trung Quốc về căn bản là một công cụ phân phối lại của cải theo hướng có lợi cho Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ). Ví dụ, phân phối khoản vay là đặc biệt nghiêng về phía các cơ quan chính phủ và doanh nghiệp nhà nước, trong khi tỷ lệ thu nhập của người lao động thậm chí không đạt mức trung bình của thế giới, và thấp hơn nhiều so với các nước như Đức, Pháp, Hoa Kỳ, Nam Hàn, Vương quốc Anh, và Nhật Bản.
Vân Du biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
