TT Biden biện minh cho cuộc gặp với Thái tử Ả Rập Xê Út
Hôm 15/07, Tổng thống (TT) Hoa Kỳ Joe Biden đã biện minh cho việc gặp gỡ Thái tử Ả Rập Xê Út Mohammed bin Salman mặc dù ông đã hứa sẽ không làm như vậy khi tranh cử tổng thống.
Vị thái tử này bị cáo buộc là đã dàn xếp vụ sát hại ký giả Jamal Khashoggi vào năm 2018 sau khi ông Khashoggi bước vào đại sứ quán Ả Rập Xê Út ở Thổ Nhĩ Kỳ.
TT Biden nói với các phóng viên sau cuộc họp, cùng với sự tham gia của các quan chức Ả Rập Xê Út, rằng ông đã nêu ra vụ sát hại ký giả Khashoggi, nhân viên của The Washington Post, như là vấn đề hàng đầu tại cuộc gặp.
Ông nói trong lời nhận xét đã được chuẩn bị từ trước, “Tôi rất minh bạch và thẳng thắn khi thảo luận về vấn đề này. Tôi đã nói rõ quan điểm của mình. Tôi nói rất thẳng thắn: Để một Tổng thống Hoa Kỳ im lặng về một vấn đề nhân quyền, điều này có phù hợp không — có mâu thuẫn với việc chúng tôi là ai và tôi là ai hay không? Tôi sẽ luôn ủng hộ các giá trị của chúng tôi.”
Khi được hỏi Thái tử bin Salman đã trả lời như thế nào, TT Biden nói rằng “về căn bản ông ấy nói rằng ông ấy không chịu trách nhiệm cá nhân cho vụ việc đó.”
Ông Biden cho biết, “Tôi đã chỉ ra rằng tôi nghĩ ông ấy phải như thế [chịu trách nhiệm].”
Tòa Bạch Ốc đã trích dẫn sai lời của ông Biden, chèn vào một từ mà ông không nói — “có lẽ” — trước từ “phải” trong biên bản chính thức về cuộc gặp của ông Biden.
Ông Biden cho biết thêm, “Ông ấy nói rằng ông ấy không chịu trách nhiệm cá nhân về vụ đó và ông ấy đã có hành động nhắm vào những người phải chịu trách nhiệm.”
Lúc vận động tranh cử tổng thống, ông Biden nói rằng nếu ông đắc cử, Hoa Kỳ sẽ ngừng bán vũ khí cho Ả Rập Xê Út và “khiến họ phải trả giá, và biến họ thật sự trở thành quốc gia bị bỏ rơi.”
Sau khi lên nhậm chức, TT Biden đã hạn chế bán vũ khí cho quốc gia Trung Đông này.
TT Biden nói với các phóng viên rằng ông không hối hận về nhận xét của mình về việc biến quốc gia nói trên thành quốc gia bị bỏ rơi.
Tổng thống nói thêm sau đó, “Tôi chỉ nói rõ nếu có điều gì xảy ra như vậy một lần nữa, họ sẽ bị đáp trả như vậy và hơn thế nữa.”
Quan điểm chính thức của Ả Rập Xê Út
Ngoại trưởng Ả Rập Xê Út Adel al-Jubeir, người đã tham gia cuộc họp liên quan đến ông bin Salman hôm thứ Sáu (15/07), nói trên hãng thông tấn CNN rằng ông Biden đã nêu lên vụ sát hại ký giả Khashoggi nhưng “đề cập rằng ông ấy coi sự cam đoan của Ả Rập Xê Út là thật.”
Ông al-Jubeir cho hay, Thái tử Bin Salman “đã giải thích với ông Biden rằng đây là một thảm kịch đối với Ả Rập Xê Út và những kẻ chịu trách nhiệm về vụ này đã bị điều tra và đối mặt với pháp luật và hiện đang phải trả giá cho tội ác mà họ gây ra, sau đó cuộc trò chuyện chính thức được chuyển sang chủ đề khác.”
TT Biden đã phải đối mặt với những lời chỉ trích từ góa phụ của ký giả Khashoggi cũng như từ các nhóm nhân quyền và các tổ chức ký giả vì đã gặp gỡ ông bin Salaman.
“Tổng thống Biden từng cam kết sẽ biến Ả Rập Xê Út trở thành quốc gia bị bỏ rơi và thậm chí còn công bố các báo cáo tình báo của Hoa Kỳ cáo buộc Thái tử Ả Rập Xê Út Mohammed bin Salman đã ra lệnh sát hại ký giả chuyên mục Jamal Khashoggi của Washington Post,” ông Jon Schleuss, chủ tịch của NewsGuild, cho biết trong một tuyên bố. “Thế nhưng, hôm nay ông ấy đã gặp gỡ các nhà lãnh đạo Ả Rập Xê Út và lảng tránh trả lời các câu hỏi từ các phóng viên muốn biết liệu ông ấy có định lên án vụ mưu sát ông Khashoggi hay không.”
Ông Sherif Mansour, người điều phối chương trình của Ủy ban Bảo vệ Ký giả cho biết thêm: “Ủy ban Bảo vệ Ký giả rất đỗi kinh ngạc vì Tổng thống Joe Biden đã không đưa ra tuyên bố nào có ý nghĩa về vụ mưu sát ký giả Ả Rập Xê Út Jamal Khashoggi sau cuộc gặp gỡ với Thái Tử Mohammed bin Salman.” Ông cho biết thêm, “Việc ông Biden nói rằng ông ấy đã nêu lên quan điểm ‘hoàn toàn dễ hiểu’ là một lời nói sáo rỗng. Tình báo Hoa Kỳ cho biết ông Mohammed bin Salman đã phê chuẩn vụ sát hại ông Khashoggi. Việc ông Biden thất bại trong việc buộc Thái tử chịu trách nhiệm cho thấy rằng các nước có thể thoát khỏi hậu quả sau khi đã phê chuẩn những vụ mưu sát như thế và có ảnh hưởng sâu sắc đến tự do báo chí ở khắp mọi nơi.”
Ông Zachary Stieber chuyên đưa tin về Hoa Kỳ và thế giới. Ông sống tại Maryland.
