Ủy viên FCC làm chứng: Việc quân đội sử dụng TikTok có trụ sở tại Bắc Kinh đặt ra rủi ro về an ninh
Một quan chức của Ủy ban Truyền thông Liên bang (FCC) cho biết, việc các quân nhân sử dụng ứng dụng TikTok có trụ sở tại Bắc Kinh trên điện thoại cá nhân của họ đặt ra một rủi ro về an ninh quốc gia cho Hoa Kỳ.
Ủy viên Brendan Carr nói trong một phiên điều trần tại Hạ viện về việc bảo vệ các quân nhân và các cựu chiến binh khỏi những mưu đồ bất lương rằng, phần lớn các quân nhân Mỹ không hiểu rõ TikTok là một rủi ro an ninh quốc gia.
Ông Carr nói: “Họ xem nó chỉ như các ứng dụng khác để chia sẻ các video hoặc meme vui nhộn. Nhưng ứng dụng đó chỉ đơn giản là sói đội lốt cừu.”
TikTok đối mặt với sự giám sát vì ứng dụng này thuộc sở hữu của công ty ByteDance ở Trung Quốc, nghĩa là nó phải tuân thủ các yêu cầu trực tiếp của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) về quyền truy cập vào dữ liệu người dùng theo Luật Tình báo Quốc gia năm 2017 của Trung Quốc.
Các video về các doanh trại, thiết bị quân sự, và các cuộc diễn tập cả ở Hoa Kỳ và ngoại quốc đã được đăng tải lên TikTok như một phần của xu hướng lan truyền. Hơn nữa, dữ liệu cũng đã được thu thập từ các thiết bị theo dõi sức khỏe đeo trên người có khả năng thu thập dữ liệu về vị trí [của người dùng].
“Với TikTok, đây là một thiết bị nằm ngay trong túi của quý vị. Nó đi vào trong các căn cứ quân sự. Quý vị đang xem xét dữ liệu về vị trí, loại dữ liệu có thể cho người ta biết thông tin về sự di chuyển quân đội,” ông Carr nói.“Có hàng loạt cách thức như thế, quý vị biết đó, dữ liệu nhạy cảm được chuyển về Bắc Kinh. Với Trí tuệ Nhân tạo (AI) tinh vi của họ, cuối cùng nó có thể được sử dụng để gây hại cho an ninh quốc gia của Hoa Kỳ.”
Trong phần tóm lược lời khai của mình tại phiên điều trần do Tiểu ban An ninh Quốc gia thuộc Ủy ban Giám sát và Cải cách của Hạ viện tổ chức, ông Carr cho biết các chức năng nòng cốt của TikTok là một “công cụ giám sát tinh vi.”
Ứng dụng này “thu thập một lượng rộng khắp các dữ liệu nhạy cảm, từ lịch sử tìm kiếm và truy cập web cho đến các kiểu gõ phím, dữ liệu về vị trí, và sinh trắc học, bao gồm dữ liệu nhận diện khuôn mặt và dữ liệu nhận diện giọng nói.”
Ông Carr lưu ý rằng luồng dữ liệu này chuyển từ TikTok về Bắc Kinh đang ngày càng gây lo ngại, đặc biệt là khi Giám đốc FBI Christopher Wray và Tổng Giám đốc MI5 Ken McCallum cho biết ĐCSTQ là mối đe dọa lớn nhất mà thế giới phải đương đầu.
Ứng dụng Tik Tok
TikTok là một nền tảng video định dạng ngắn vô cùng phổ biến cho phép người dùng tạo, chia sẻ, và xem các video dài 15 giây, thường có nội dung về ca hát, nhảy múa, và hài hước. Khởi đầu ở Trung Quốc với tên gọi “Douyin” hồi tháng 09/2016, ứng dụng này đã thu hút 100 triệu người Trung Quốc trong một năm.
Ở quốc tế, ứng dụng này đã được tái ra mắt với tên gọi TikTok vào tháng 09/2017, thu hút hàng chục người dùng nổi tiếng hạng A và các quan hệ đối tác với NBA, NFL, và Comedy Central.
Đến năm 2020, TikTok báo cáo có gần một tỷ người dùng đang hoạt động trên toàn thế giới — sau chưa đầy bốn năm ra mắt.
Mặt dù đang bị cấm trên nhiều thiết bị quân sự chính thức, nhưng TikTok đã dần trở nên phổ biến trong các quân nhân và gia đình của họ. Ông Carr lưu ý, các quan chức chính phủ đã thúc giục binh sĩ và người nhà của họ xóa ứng dụng này ra khỏi điện thoại cá nhân.
Các luồng dữ liệu
Trong nhiều năm, TikTok đã phản hồi những lo ngại về quyền riêng tư bằng cách bảo đảm rằng dữ liệu ở Hoa Kỳ được lưu trữ ở Hoa Kỳ chứ không phải ở Trung Quốc.
Tuy nhiên, hôm 17/06 Buzzfeed đưa tin cho hay 14 tuyên bố của chín nhân viên TikTok khác nhau đã chỉ ra rằng “ít nhất thì các kỹ sư ở Trung Quốc đã truy cập vào dữ liệu ở Hoa Kỳ từ tháng 09/2021 đến tháng 01/2022.”
Sau bản tin này, công ty này đã thừa nhận rằng dữ liệu người dùng ở Hoa Kỳ và ở Úc của TikTok có thể được truy cập tại Trung Quốc đại lục.
Ông Carr cho biết, “TikTok đã tham gia vào một kiểu trình bày sai sự thật cả về số lượng lẫn mức độ dữ liệu mà ứng dụng này thu thập, cũng như dữ liệu đã bị truy cập từ bên trong Trung Quốc nhiều như thế nào.”
Luồng dữ liệu người dùng ở Hoa Kỳ của TikTok chuyển về Trung Quốc “đặc biệt đáng lo ngại” do “hồ sơ theo dõi về hoạt động gián điệp và các hành động bất chính khác” của chính quyền Trung Quốc, ông nói thêm, khi lưu ý rằng giám đốc FBI cho biết “ĐCSTQ thiết lập việc sử dụng mọi công cụ theo ý họ để đạt được mục đích của họ.”
Ông Carr tuyên bố: “Hóa ra mọi thứ đều được nhìn thấy ở Trung Quốc.”
Các phản hồi của TikTok
Trong một bức thư hôm 30/06 (pdf) gửi các nhà lập pháp Hoa Kỳ, TikTok cho biết bài báo của Buzzfeed chứa các cáo buộc “không chính xác và không có các dữ kiện để chứng minh.”
TikTok cho biết 100% dữ liệu người dùng ở Hoa Kỳ được lưu trữ trên các máy chủ đám mây của Oracle ở Hoa Kỳ, và được sao lưu tại các trung tâm dữ liệu ở Singapore.
Tuy nhiên, công ty này thừa nhận rằng các nhân viên tại Trung Quốc có thể truy cập dữ liệu của Hoa Kỳ theo các quy trình kiểm soát an ninh mạng nghiêm ngặt và các giao thức ủy quyền.
Trả lời một câu hỏi của các nhà lập pháp Hoa Kỳ về việc tiết lộ dữ liệu người dùng Hoa Kỳ cho ĐCSTQ, Giám đốc điều hành TikTok Shou Zi Chew nói ngắn gọn rằng công ty chưa nhận được yêu cầu như vậy và sẽ không tuân thủ nếu được yêu cầu.
Ông Carr đã bác bỏ các phản hồi của TikTok, nói rằng việc di chuyển dữ liệu ở Hoa Kỳ đến các máy chủ ở Oracle “không loại trừ những mối lo ngại về an ninh quốc gia.”
Nhận thấy bài báo của Buzzfeed trích dẫn lời của một nhân viên TikTok, ông nói: “Thật vậy, một nhân viên TikTok phủ nhận cơ chế bảo vệ đó, nói lên rằng, ‘Vẫn chưa chắc liệu tại một thời điểm nào đó, sản phẩm và kỹ thuật vẫn có thể tìm ra cách truy cập, bởi điểm then chốt là, đó là công cụ của họ. Họ đã xây dựng tất cả các công cụ đó ở Trung Quốc.”
“Với kiểu trình bày sai sự thật về các luồng dữ liệu của TikTok, gần đây tôi kêu gọi Apple và Google áp dụng các chính sách về App Store của họ và loại bỏ các ứng dụng đó trên App Store.”
Các hành động được đề nghị cho chính phủ Hoa Kỳ
Ông Carr đã đưa ra bốn khuyến nghị để giải quyết các rủi ro về an ninh quốc gia do TikTok gây ra.
Ông đã kêu gọi Ủy ban Ngoại vụ và Đầu tư Hoa Kỳ cũng như Bộ Tài chính tiến hành nhanh hơn việc hoàn tất các đánh giá về an ninh quốc gia của họ đối với TikTok.
Ông đã kêu gọi TikTok cung cấp một bản tính toán đầy đủ về tất cả dữ liệu không công khai của Hoa Kỳ được truy cập từ bên trong Trung Quốc, và khuyến khích Ủy ban Thương mại Liên bang dành ưu tiên cho một cuộc điều tra liên bang về vấn đề tương tự.
Ông Carr nói: “Thứ tư, chính phủ nên giải quyết việc tiếp tục sử dụng TikTok đối với các căn cứ quân sự cũng như bất kỳ hoạt động sử dụng nào mô tả các hoạt động quân sự của Hoa Kỳ.”
Ông Caden Pearson là một ký giả sống ở Úc. Ông chuyên về biên kịch và phim tài liệu. Quý vị có thể liên lạc với ông qua [email protected].
