Bậc thầy điêu khắc Donatello và những bức tượng David lẫy lừng của ông
Nhà điêu khắc người Ý Donatello đã nỗ lực cống hiến trong suốt thời kỳ đầu của thời kỳ Phục hưng. Các tác phẩm của ông là biểu tượng hóa của vẻ đẹp và sự sáng tạo của thời đại, và đã định hình ra tiêu chuẩn cho nghệ thuật kể từ đó.
Donatello đã điêu khắc những bức tượng sống động như thật. Ông đã hoàn thành điều này bằng cách nghiên cứu các tác phẩm điêu khắc cổ điển từ thời La Mã cổ đại và sao chép một cách trung thực từ cuộc sống của chính chúng. Các tác phẩm của ông toát lên những dáng vẻ, cử chỉ và nét biểu cảm của con người đầy tính chân thực.
Những tác phẩm điêu khắc sống động đến ngỡ ngàng chưa từng được thưởng lãm trước đây.
Hai trong những tác phẩm điêu khắc của Donatello, được chế tác cách nhau gần ba thập kỷ, là một minh chứng cho quá trình mà những bậc thầy điêu khắc đã rời xa phong cách Gothic thanh lịch ở thời của ông (một phong cách vốn chứa đầy những dáng dấp lý tưởng với các chi kéo dài) để phát triển phong cách hiện thực của mình.
Cả hai tác phẩm điêu khắc có tên gọi là “David Victorious,” đều mô tả khoảnh khắc vinh quang về chiến thắng của David trước Goliath trong câu chuyện Kinh thánh cổ xưa về cách mà đức tin và lòng dũng cảm của một chàng trai trẻ đã chinh phục điều không thể. Trong cả hai tác phẩm, Donatello đã bỏ qua truyền thống cũ khi chế tác bức tượng David chiến thắng trong hình dáng một người chăn cừu trẻ trung thay vì là một vị vua. Trong phiên bản tác phẩm điêu khắc bằng đồng, David cầm thanh gươm khổng lồ của Goliath sau khi dùng nó để trảm đầu Goliath.*
Nghệ sĩ Donatello đã chế tác phiên bản David bằng đá cẩm thạch của mình khi ông ở tuổi hai mươi. Ông đã được giao nhiệm vụ tạo một bức điêu khắc cho mái vòm của Nhà thờ Florence. Donatello áp dụng các quy tắc phối cảnh mới học được từ người bạn của mình, kiến trúc sư Filippo Brunelleschi, để bức tượng có thể được nhìn thấy chính xác khi nhìn từ dưới lên. Nhưng bức tượng lại quá ngắn để có thể được đặt cao như vậy, và nó không bao giờ lên được đưa lên trên mái vòm.
Tác phẩm điêu khắc David bằng đồng được công nhận là kiệt tác bậc thầy. Đó là bức tượng đồng đầu tiên kể từ thời cổ đại. Gia tộc Medici được cho là đã ủy thác tác phẩm này, vì vào thế kỷ 15, David đã trở thành biểu tượng của Florence khi thành phố này đã đánh bại đội quân xâm lược
Cả hai bức tượng David đều tạo dáng trong tư thế contrapposto, một dáng đứng của nghệ thuật Hy Lạp cổ đại, trong đó trọng lượng của cơ thể được dồn lên một chân. Tác phẩm điêu khắc có dáng đứng contrapposto sẽ hiện lên một dáng vẻ tự nhiên như thể đang chuyển động.
Tượng đá cẩm thạch David của Donatello được mặc trang phục, trong đó có các nếp váy. Các ngón tay và cổ của anh được kéo thon dài theo phong cách Gothic. Ánh mắt anh nhìn về phía xa xăm.
Ngược lại, tượng David đồng của Donatello thì sống động và có khuôn mặt biểu cảm chân thật hơn. Anh có hình dáng khỏa thân, một điều hiếm gặp trong nghệ thuật cổ điển. (Những dáng vẻ khỏa thân của một số nhân vật được các nghệ sĩ thời Trung cổ khắc họa chỉ nhằm mục đích thể hiện đạo đức, chẳng hạn như khi miêu tả Adam và Eve hoặc những linh hồn bị trục xuất xuống địa ngục.) Thân hình săn chắc, lực lưỡng cho thấy công việc của anh là chăm sóc đàn cừu trên cánh đồng, dưới ánh mặt trời như thiêu đốt.
Phía sau, David đang giữ một trong những tảng đá mà mình dùng để đánh gục gã khổng lồ — một biểu tượng khác về sự chiến thắng của đức tin trong cuộc chiến cam go chống lại bạo quyền.
Trên bệ tượng cẩm thạch của David có khắc dòng chữ, “Đối với những người anh hùng chiến đấu vì đất mẹ, các vị thần sẽ phù trợ ngay cả khi họ đang gặp những đối thủ đáng gờm nhất.”
Các tác phẩm điêu khắc David của Donatello là một phần của triển lãm “Donatello: Thời kỳ Phục hưng” tại Palazzo Strozzi và Museo Nazionale del Bargello ở Florence, Ý. Triển lãm được kép dài cho đến ngày 31/7. Để biết thêm thông tin, hãy truy cập PalazzoStrozzi.org
Chú thích của dịch giả:
Goliath là tên một dũng sĩ của dân tộc Philistines trong thời kì chiến tranh dai dẳng giữa người Israel và người Philistines, trên vùng đất theo Kinh Thánh là Đất Hứa vào khoảng thế kỉ 10 TCN.
Thanh Ân biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
Xem thêm:
