BÀI VIẾT CHUYÊN SÂU: Phá thai nổi lên như một vấn đề tranh luận chủ chốt đối với các ứng cử viên tổng thống năm 2024
Các ứng cử viên cố gắng cân bằng chính trị và đạo đức trong cuộc tranh luận về vấn đề phá thai
Cuộc bầu cử tổng thống năm 2024 đánh dấu cuộc bầu cử đầu tiên kể từ khi Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ quyết định trao lại thẩm quyền quy định về vấn đề phá thai cho các tiểu bang vào năm ngoái (2022). Kể từ đó, vấn đề này đã trở thành một cuộc chiến cho tất cả mọi người. Một loạt các luật hạn chế hoặc bảo vệ việc phá thai rải rác trên toàn quốc, gây ra những thách thức pháp lý trong nhiều trường hợp.
Do đó, tổng thống tiếp theo của Mỹ sẽ bị đẩy vào vai trò trọng tài cho một cuộc chiến đầy cảm xúc về tính hợp pháp và đạo đức của việc phá thai.
Nhưng để giành được chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống, mỗi ứng cử viên đều phải đối mặt với một thách thức khó khăn. Trong khi tự vấn lương tâm về vấn đề sinh tử này, họ cũng phải cân nhắc đến thực tế chính trị. Mỗi ứng cử viên đều phải xoa dịu nhóm những người ủng hộ bảo tồn truyền thống hoặc thiên tả của họ. Tuy nhiên, không ai có thể xa lánh những người độc lập mà lá phiếu của họ có thể tạo ra sự khác biệt giữa chiến thắng và thất bại trong Ngày Bầu Cử.
Ông Michael New, trợ lý giáo sư thực hành tại Đại học Công giáo Hoa Kỳ, cho biết trong môi trường hiện tại, những cử tri từng ít quan tâm đến vấn đề phá thai có thể có động lực để đưa vấn đề phá thai lên thành “ưu tiên cao hơn nhiều.”
“Tôi nghĩ điều đó tạo ra cả cơ hội và thách thức cho cả hai đảng chính trị,” ông nói với The Epoch Times.
Trong những ngày gần đây, Tổng thống ủng hộ phá thai của Đảng Dân Chủ Joe Biden và Thống đốc ủng hộ sự sống Ron DeSantis của tiểu bang Florida, một ứng cử viên tổng thống được cho là có triển vọng của Đảng Cộng Hòa, đều chỉ trích ứng cử viên hàng đầu cho vị trí người được đề cử tổng thống của Đảng Cộng Hòa, cựu Tổng thống Donald Trump, về vấn đề phá thai.
Và ứng cử viên Đảng Cộng Hòa Nikki Haley nói với một người phỏng vấn trên truyền hình rằng không bên nào có đủ phiếu bầu để thông qua một luật phá thai liên bang, vì vậy sẽ là “phi thực tế” và gây chia rẽ nếu thảo luận thêm về vấn đề này.
Cuộc đấu khẩu giữa ông DeSantis và ông Trump
Sau khi xuất hiện tại sự kiện gặp gỡ cử tri tại CNN hôm 10/05, ông Trump đã chỉ trích cả cánh tả và cánh hữu về vấn đề phá thai này.
Ông Trump, người luôn trả lời thẳng thắn trước các câu hỏi, đã cẩn thận né tránh chủ đề này. Khi nhiều lần được hỏi liệu ông có ký lệnh cấm phá thai liên bang hay không, ông Trump không đưa ra câu trả lời trực tiếp. Thay vào đó, ông đưa ra những nhận xét như: “Chúng tôi muốn làm những gì đúng đắn cho tất cả mọi người.”
Ông đã lên án những người “cấp tiến” muốn phá thai không hạn chế, thậm chí cả trong giai đoạn cuối của thai kỳ. Lặp lại quan điểm mà ông đã duy trì trong nhiều năm, ông Trump cho biết ông tin rằng nên cho phép phá thai trong một số trường hợp nhất định, bao gồm các trường hợp mang thai liên quan đến cưỡng gian, loạn luân, hoặc tình trạng sức khỏe nguy hiểm đến tính mạng.
Hôm 15/05, tờ The Messenger có trụ sở tại Florida đã trích dẫn lời ông Trump nói rằng, ông nghĩ là nhiều người ủng hộ sự sống sẽ coi việc cấm phá thai sáu tuần mới của Florida là “quá khắc nghiệt.”
“Ông ấy phải làm những gì ông ấy phải làm,” ông Trump nói, ám chỉ ông DeSantis. “Nếu quý vị nhìn vào những gì ông DeSantis đã làm, nhiều người thậm chí không biết liệu ông ấy có biết mình đang làm gì hay không. Nhưng ông ấy đã ký luật sáu tuần, và nhiều người trong phong trào ủng hộ sự sống cảm thấy rằng luật đó quá khắc nghiệt.”
Đáp lại ông Trump trong một cuộc họp báo, ông DeSantis cho biết ông bảo lưu quyết định phê chuẩn Đạo luật Bảo vệ Nhịp tim. Luật này cấm phá thai sau sáu tuần mang thai. Vào khoảng thời gian đó, hoặc sớm hơn, nhịp tim của nhiều thai nhi có thể được phát hiện.
Ông DeSantis, người dự kiến sẽ sớm tuyên bố ứng cử, tuyên bố: “Bảo vệ thai nhi khi nhịp tim có thể phát hiện được là điều mà gần như có lẽ 99% những người chống phá thai đều ủng hộ.” Ông nói rằng ông tự hào khi ký luật này và ông đã công kích ông Trump vì ông Trump đã từ chối trả lời khi được hỏi liệu ông ấy có ký một dự luật tương tự hay không.
Ông New cho biết ông xem quan điểm phá thai của ông Trump là “trong quá trình phát triển”, trong khi ông DeSantis đã tự khóa bản thân vào lập trường ủng hộ lệnh cấm phá thai khi thai được sáu tuần.
“Ông Trump vẫn chưa thực sự bày tỏ sự ủng hộ rõ ràng đối với bất kỳ loại luật liên bang nào. Giờ là lúc điều đó có thể thay đổi,” ông New nói. “Nhưng điều đó thực sự tạo cơ hội cho ông DeSantis, và điều đó cũng có thể tạo cơ hội cho các ứng cử viên Đảng Cộng Hòa khác” để thu hút các phiếu bầu từ những người ủng hộ sự sống.
Nhiệm vụ bất khả thi?
Trong lần xuất hiện trên CNN, ông Trump cho biết ông sẽ “đàm phán” về các hạn chế phá thai, “để mọi người hài lòng.”
Trong một cuộc phỏng vấn sau đó với Newsmax, ông Trump nói rằng, “Hiện tại chúng tôi đang ở vị trí mà chúng tôi có thể đạt được điều gì đó mà cả nước có thể đồng ý.”
Theo Viện Nghiên cứu Tôn giáo Công cộng (PRRI) phi đảng phái, phá thai là một vấn đề không thể thương lượng đối với khoảng một phần tư cử tri Hoa Kỳ. Những cử tri đó nói rằng “họ sẽ chỉ bỏ phiếu cho một ứng cử viên có cùng quan điểm với họ về phá thai,” cuộc khảo sát 50 tiểu bang của PRRI được công bố hồi đầu năm nay cho thấy. Chỉ có 20% cử tri coi việc phá thai là ít quan trọng.
“Tôi không nghĩ Tổng thống Trump có thể tìm ra luật khiến mọi người hài lòng với vấn đề này. Không thể nào. Sẽ có người không đồng ý,” ông New nói.
Đầu tháng này, NARAL Pro-Choice America đã tuyên bố rằng một công ty nghiên cứu nhận thấy “đại đa số cử tri bác bỏ lập luận rằng cấm phá thai ở tuần thứ 15 là một sự ‘thỏa hiệp’ đối với quyền phá thai.” Trước đây được gọi là Hiệp hội Quốc gia về Bãi bỏ Luật Phá thai, NARAL có một ủy ban hành động chính trị “được xếp hạng là một trong những ủy ban hành động chính trị giàu có nhất, và đã được ghi nhận là đã cung cấp sự ủng hộ quan trọng cho các cuộc đua sít sao,” theo Britannica.com.
Hơn nữa, NARAL cho biết, 73% cử tri, “bao gồm đa số cử tri của ông Trump năm 2020” và ba phần tư cử tri độc lập, “tin rằng mọi thứ đã đi quá xa.” NARAL cho biết kể từ đầu hôm 19/05, các tiểu bang đã loại bỏ hoặc hạn chế phá thai.
Ông New cảnh báo không nên để tâm quá nhiều vào các cuộc thăm dò phá thai. Ông nói, các kết quả là “rất nhạy cảm với cách chúng được diễn đạt.”
‘Đưa vụ Roe kiện Wade vào dĩ vãng’
PRRI và các cuộc khảo sát khác đã phát hiện ra rằng khoảng một nửa số người Mỹ không đồng tình với quyết định của Tối cao Pháp viện về việc hủy bỏ án lệ phá thai mang tính bước ngoặt, Roe kiện Wade.
Phán quyết năm 1973 đó đã phân loại quyết định phá thai của một phụ nữ là quyền được Hiến Pháp bảo vệ cho đến thời điểm thai nhi đủ khả năng sống bên ngoài tử cung. Nhưng năm ngoái (2022), trong vụ Dobbs kiện Jackson, tòa án, với tỷ lệ phiếu 6-3, đã phán quyết: “Hiến Pháp không đề cập đến việc phá thai, và bất kỳ điều khoản nào của Hiến Pháp đều không có quyền nào như vậy được bảo vệ hoàn toàn.”
Trong và sau buổi gặp gỡ cử tri tại CNN của mình, cựu TT Trump đã được ghi nhận vì đã bổ nhiệm ba thẩm phán bảo tồn truyền thống, những người đã giúp làm nghiêng cán cân trong phán quyết của vụ Dobbs (vốn lật ngược phán quyết vụ Roe kiện Wade).
Bà Amy O’Donnell, phát ngôn viên của Liên minh Texas vì Sự sống (Texas Alliance for Life), nói với The Epoch Times rằng ông Trump xứng đáng được ghi nhận vì công lao của ông trong lĩnh vực ủng hộ sự sống.
“Điều quan trọng là phải công nhận rằng Tổng thống Trump đã đạt được những thành tựu to lớn trong phong trào ủng hộ sự sống và giữ lời hứa của mình ít nhất là trong việc ủng hộ bảo vệ sự sống,” bà nói. “Vì vậy, chúng ta phải tạm dừng và bày tỏ lòng biết ơn vì điều đó. Ông ấy chắc chắn đã ưu tiên sự sống trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của mình.”
Trong một bài đăng trên Truth Social hôm 15/05, ông Trump đã viết: “Sau 50 năm thất bại, thậm chí không có ai đạt đến gần như tôi, tôi đã có thể đưa vụ Roe kiện Wade vào dĩ vãng, trước sự ‘sửng sốt’ của mọi người, và lần đầu tiên đưa phong trào ủng hộ sự sống vào một vị thế đàm phán mạnh mẽ đối với những người cấp tiến sẵn sàng sát hại bào thai trong bụng ngay cả khi đã được chín tháng tuổi và hơn thế nữa.”
“Không có tôi, sẽ không có sáu tuần, 10 tuần, 15 tuần hay bất cứ điều gì được thống nhất cuối cùng. Nếu không có tôi, phong trào ủng hộ sự sống sẽ tiếp tục thất bại. Hãy cảm ơn Tổng thống Trump!!!”
Cảnh báo từ ông Biden
Ông Biden, khi đang chạy đua tranh cử tổng thống chống lại ông Trump, đã sử dụng bài đăng đó làm ‘đạn dược’ tấn công.
Trên tài khoản Twitter cá nhân của mình, ông Biden đã đăng ảnh chụp màn hình tuyên bố của ông Trump và viết: “Lời đó đã rõ ràng như nó được nói ra. Donald Trump và các thành viên MAGA (những người thuộc phong trào Làm cho Nước Mỹ Vĩ đại Trở lại) của Đảng Cộng Hòa chịu trách nhiệm cho việc đưa vụ Roe kiện Wade vào dĩ vãng. Và nếu quý vị bỏ phiếu cho họ, thì họ sẽ còn tiến xa hơn nữa.”
Dòng tweet của ông Biden đã được xem 9 triệu lần trong vòng một ngày sau khi đăng; hơn 81,000 người đã nhấn thích.
Nhưng cô Mindy Robinson, người tự miêu tả mình là một “ký giả độc lập” và là “người theo chủ nghĩa tự do chống chính phủ” không đồng ý với quan điểm của ông Biden.
Một phần câu trả lời của cô cho biết: “Đi ‘xa hơn’ cả việc cho phép mọi người ở các tiểu bang khác nhau [chọn] cho chính họ phải làm gì về chủ đề này? Phải… thật ‘khủng khiếp.’”
Trong suốt thời gian cầm quyền của mình, văn phòng của ông Biden đã đưa ra các tuyên bố mô tả việc phá thai là một loại “chăm sóc sức khỏe” cần thiết.
Tháng Bảy năm ngoái, sau phán quyết của vụ Dobbs, Tòa Bạch Ốc đã đưa ra một tuyên bố lên án.
Tòa Bạch Ốc cho biết: “Các quyền căn bản — quyền riêng tư, quyền tự chủ, tự do, và bình đẳng — đã bị chối bỏ đối với hàng triệu phụ nữ trên khắp cả nước, với những hệ lụy nghiêm trọng đối với sức khỏe, cuộc sống, và phúc lợi của họ. Phán quyết này sẽ ảnh hưởng không tương xứng đến phụ nữ da màu, phụ nữ có thu nhập thấp, và phụ nữ nông thôn.”
“Tổng thống Biden đã nói rõ rằng cách duy nhất để bảo đảm quyền lựa chọn của phụ nữ là Quốc hội khôi phục các biện pháp bảo vệ trong vụ Roe như luật liên bang,” tuyên bố này cho biết.
Trong khi chờ đợi, ông Biden đã ký một sắc lệnh “bảo vệ khả năng tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sinh sản” và chỉ thị cho Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh “bảo vệ và mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc phá thai,” bao gồm cả khả năng tiếp cận thuốc phá thai, tuyên bố cho biết.
Đảng Dân Chủ so với Đảng Cộng Hòa
Tuy nhiên, lập trường của ông Biden dường như có lợi cho các thành viên Đảng Dân Chủ, dựa trên những phát hiện của PRRI.
Khi xu hướng đảng phái được đưa vào cuộc tranh luận phá thai, sự khác biệt giữa Đảng Cộng Hòa và Đảng Dân Chủ được thể hiện rõ ràng.
Chỉ khoảng một phần ba thành viên Đảng Cộng Hòa ủng hộ việc hợp pháp hóa hầu hết các ca phá thai; con số đó vẫn tương đối ổn định trong hơn một thập niên.
Ngược lại, sự ủng hộ phá thai đối với các thành viên Đảng Dân Chủ đã tăng 16% kể từ năm 2010; khảo sát của PRRI cho biết năm ngoái, 87% thành viên Đảng Dân Chủ ủng hộ việc phá thai trong hầu hết các trường hợp.
Thái độ đối với việc phá thai của cả ông Trump và ông Biden cũng đã thay đổi trong những năm qua.
Năm 1982, khi gần bắt đầu sự nghiệp chính trị lâu năm của mình với tư cách là một thành viên Đảng Dân Chủ, ông Biden đã bỏ phiếu ủng hộ một sửa đổi nhằm lật đổ án lệ Roe. Vào thời điểm đó, ông Biden cho biết đây là một quyết định khó khăn vì ông có niềm tin vào Nhà thờ Công giáo La Mã, vốn kiên quyết phản đối việc phá thai. Tuy nhiên, ông Biden đã bỏ phiếu chống lại cùng một sửa đổi một năm sau đó, USA Today đưa tin.
Năm 1999, ông Trump tuyên bố rằng ông “rất ủng hộ phá thai.” Nhưng ông cũng nói rằng ông lo lắng về các thủ thuật phá thai. Theo Ballotpedia.org, ông xem việc phá thai là quyết định cá nhân giữa phụ nữ và bác sĩ của họ và mong muốn việc này không dính líu đến chính trị.
Tuy nhiên, ông Trump cho biết sau đó ông đã nói chuyện với các bác sĩ mà ông kính trọng, khiến ông kết luận rằng ông sẽ ủng hộ lệnh cấm cái gọi là “phá thai một phần,” được thực hiện vào cuối thai kỳ, Ballotpedia cho biết.
Cuối năm 2015, ông Trump đã kêu gọi cắt giảm tài trợ cho Planned Parenthood, một tổ chức cung cấp dịch vụ cho nhiều ca phá thai. Ông cũng nói rằng ông muốn xem xét việc lật ngược án lệ Roe.
The Epoch Times đã đề nghị bình luận từ tổ chức Planned Parenthood và một số nhóm ủng hộ phá thai khác, nhưng chưa nhận được phúc đáp tính đến thời điểm phát hành bản tin này.
Những mối bận tâm của các nhà lãnh đạo ủng hộ sự sống
Những nhận xét gần đây của ông Trump đã khiến các nhà lãnh đạo ủng hộ sự sống lo lắng về khả năng ông sẽ thay đổi lập trường một lần nữa.
Ông Tony Perkins, chủ tịch Hội đồng Nghiên cứu Gia đình cho biết, buổi gặp gỡ cử tri tại CNN của ông Trump đã nêu bật tầm quan trọng của vấn đề phá thai trong kỳ bầu cử năm 2024.
Ông gọi chính phủ ông Trump là “chính phủ ủng hộ sự sống nhiều nhất trong lịch sử của chúng ta.” Trong một bài đăng trên blog hôm 11/05, ông Perkins đã tán dương ông Trump vì một cuộc tranh luận của ông ấy với bà Hillary Clinton trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016, khi ông Trump “mô tả một cách sinh động sự tàn bạo của thủ thuật phá thai.” Ông cũng viện dẫn việc ông Trump bổ nhiệm ba thẩm phán theo tư tưởng bảo tồn truyền thống vào Tối cao Pháp viện — ông Neil Gorsuch, bà Amy Coney Barrett, và bà Brett Kavanaugh — là “một thành quả đáng ghi nhận.”
Tuy nhiên, ông Perkins đã “rất lo ngại sau khi một phát ngôn viên của ông Trump gần đây nói rằng cựu tổng thống tin rằng việc phá thai nên được quyết định ở cấp tiểu bang.”
Ông Perkins cũng không thích việc một số thành viên Đảng Cộng Hòa “vui khi thấy ‘quyền’ phá thai hiến định hư cấu đã kết thúc, nhưng một số người có vẻ vui mừng hơn khi đưa vấn đề sự sống trở lại các tiểu bang hơn là thực hiện thêm bất kỳ hành động nào.”
Ông Perkins, một cựu nghị sĩ tiểu bang Louisiana, người đã xây dựng luật ủng hộ sự sống nói rằng, đối với ông, “một sinh mệnh trong bụng mẹ không chỉ là một vấn đề tiểu bang — đó là vấn đề sâu sắc nhất trong tất cả các vấn đề nhân quyền. Vấn đề này xứng đáng được liên bang xem xét — và bảo vệ.”
Ông Perkins và các nhà lãnh đạo ủng hộ sự sống khác đã gặp ông Trump ở Miami để thảo luận về những mối bận tâm này. “Ông Trump khẳng định lại rằng ông ấy cam kết bảo vệ những đứa trẻ có thể cảm nhận được sự đau đớn và thực sự đang mút ngón tay cái khi còn nằm trong bụng mẹ. Nỗi kinh hoàng của ông đối với việc phá thai muộn và ý tưởng đáng kinh ngạc rằng một số đứa trẻ được cho là ‘không mong muốn’ có thể bị bỏ mặc cho đến chết sau khi sinh là không thay đổi,” ông Perkins bày tỏ.
“Tôi rất trân trọng các chính sách ủng hộ sự sống, ủng hộ gia đình mà chính phủ của Tổng thống Trump đã đưa ra,” ông Perkins nói. Ông nói rằng bản thân ông sẽ không tán thành bất kỳ ứng cử viên nào trong cuộc bầu cử sơ bộ nhưng sẽ làm việc với ông Trump và tất cả các ứng cử viên khác về “các vấn đề ảnh hưởng đến đức tin, gia đình, và tự do.”
Bà O’Donnell cho biết: “Liên minh Texas vì Sự sống muốn thấy một ứng cử viên, người mà có thể bảo đảm rằng mỗi tiểu bang ở Hoa Kỳ đều như Texas, nơi sự sống được bảo vệ từ khi mới thụ thai, và quá trình tiếp theo sau đó. Nhưng ở mức tối thiểu, bất kỳ ai mà chúng tôi tán thành ít nhất phải ủng hộ rằng một luật bảo vệ nhân mạng đối với thai kỳ 15 tuần tuổi nên là một luật liên bang trên khắp Hoa Kỳ. Và đó chỉ là thứ mà chúng tôi sẽ theo đuổi trước khi đưa ra bất kỳ sự bảo chứng nào từ tổ chức của mình.”
Bà O’Donnell thừa nhận rằng, một cách lý tưởng, trong khi nhiều người ủng hộ sự sống ủng hộ lệnh cấm phá thai toàn diện, thì “khi nói đến việc bảo vệ sự sống, một trong những điều mà chúng tôi đã học được từ Texas là chúng tôi phải đạt được những thành tựu từng chút một.”
“Lần đầu tiên chúng tôi cố gắng thông qua một đạo luật có thể không phải là lần đầu tiên đạo luật đó được thông qua. Nhưng chúng tôi tin rằng chúng tôi đang đạt được một số tiến bộ, rằng chúng tôi đang gieo những hạt giống. Và sau đó chúng tôi sẽ tiếp tục nỗ lực cho đến khi nó nảy mầm,” bà cho biết.
“Những thành tựu trong quá khứ của chúng tôi đã cho thấy rằng cách tiếp cận đó đã mang lại cho chúng tôi những lợi ích to lớn về việc ủng hộ sự sống trong tiểu bang của chúng tôi. Và tôi tin rằng điều đó cũng sẽ xảy ra ở cấp liên bang,” bà O’Donnell nói.
Không phải yếu tố duy nhất
Một số chuyên gia mô tả việc phá thai là một “vấn đề gây chia rẽ” mà các thành viên Đảng Dân Chủ có thể sử dụng để phân biệt mình với các thành viên Đảng Cộng Hòa; sau đó họ có thể sử dụng vấn đề này để thu hút phiếu bầu từ các cử tri nghiêng về Đảng Cộng Hòa nhưng không phản đối mạnh mẽ việc phá thai.
Tuy nhiên những người khác tranh luận về việc liệu phá thai có còn gây ảnh hưởng chính trị nhiều như trước đây hay không.
Trong một bài báo của tờ Politico trước khi có phán quyết vụ Dobbs vào năm ngoái (2022), cô Sarah Isgur, tốt nghiệp Trường Luật Đại học Harvard và là cựu phát ngôn viên của Bộ Tư pháp dưới thời chính phủ ông Trump, thừa nhận rằng dự đoán mà bà đưa ra vào năm 2021 là sai lầm. Cô từng nghĩ rằng Đảng Cộng Hòa sẽ phải chịu phản ứng chính trị dữ dội về việc phá thai. “Thay vào đó, Đảng Cộng Hòa đã đạt được thêm lợi thế gần như trên khắp cả nước,” cô viết.
Cô Isgur nói: “Sau 50 năm chính trị phá thai phân chia cử tri, có lẽ không còn ai nữa để đả kích.”
Cô gợi ý rằng có lẽ đại đa số cử tri quan tâm sâu sắc đến việc phá thai hoặc các vấn đề khác có thể đã thay đổi xong xu hướng đảng phái của mình để phù hợp với lập trường “ngày càng vững chắc” của mỗi đảng về việc phá thai.
Nếu các thành viên Đảng Dân Chủ thúc đẩy mạnh mẽ vấn đề phá thai, thì họ có nguy cơ làm mất lòng các cử tri Đảng Dân Chủ gốc Latinh và da màu, “những người vốn bảo tồn truyền thống hơn các thành viên Đảng Dân Chủ da trắng về nhiều vấn đề xã hội, kể cả việc phá thai,” cô Isgur nói.
Nhóm biên dịch tin tức Anh ngữ Epoch Times Tiếng Việt
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
