BÀI VIẾT CHUYÊN SÂU: Sự phản đối phong năng tại 2 thị trấn ở Wisconsin gặp cản trở từ công ty do ĐCSTQ hậu thuẫn
‘Các nhóm lợi ích của tiểu bang, liên bang, và ngoại quốc đang tấn công trực tiếp vào những người bạn hữu, xóm giềng, và các gia đình của chúng tôi ở những thị trấn xinh đẹp này.’
Trước nỗ lực của hai thị trấn nhỏ ở Wisconsin nhằm thông qua các sắc lệnh được soạn ra để bảo vệ sức khỏe và sự an toàn của người dân, một công ty phong năng được một tổ chức thuộc Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) hậu thuẫn đã thực hiện bước đi đầu tiên để khởi kiện hai thị trấn này.
Tuy nhiên, những cộng đồng địa phương đó đang chống trả.
Ông Martin Machtan, luật sư kiêm giám đốc điều hành của Farmland First, nói với The Epoch Times: “Sự phản kháng của chúng tôi đang lan rộng như một đám cháy tuabin.”
Farmland First là một tổ chức có mục tiêu thúc đẩy việc thảo luận giữa các thành viên cộng đồng đang lo ngại về các chiến thuật mang tính cưỡng ép, lợi dụng mà các công ty quang năng và phong năng công nghiệp đang sử dụng để thao túng chủ đất ký các hợp đồng giao ra quyền sở hữu của họ dưới danh nghĩa năng lượng xanh.
“Những dự án phong năng và quang năng quy mô lớn này sẽ không thể thực hiện được nếu không có hàng ngàn tỷ dollar tiền đóng thuế của Hoa Kỳ và vốn ngoại quốc,” ông Machtan nói. “Chính phủ Hoa Kỳ, các chính phủ ngoại quốc, và vốn cổ phần tư nhân cũng không thể xây dựng các dự án phong năng và quang năng quy mô lớn mà không gây ra những cái giá phải trả to lớn về sức khỏe, an toàn, môi trường, và chi phí hoàn nguyên dự án cho các cư dân, thị trấn, và quận.”
Nhờ sự ủng hộ tích cực của Farmland First, 16 thị trấn ở trung tâm Wisconsin đã thông qua các sắc lệnh về sức khỏe và an toàn vào mùa xuân năm 2023, đặt ra các quy tắc cơ bản cho các công ty đang tìm cách lắp đặt các tuabin gió cao tới 600 feet (khoảng 182 mét) và cách nhà họ gần 1,250 feet (khoảng 381 mét).
Những nghị quyết này được soạn ra nhằm giảm thiểu tác hại đã được ghi nhận của tuabin gió đối với con người, đất đai, và môi trường tự nhiên, bao gồm cả động vật hoang dã.
Nhà máy Phong năng Marathon (MWF) — được đặt tên theo vị trí công trình xây dựng ở quận Marathon, Wisconsin — đã phản ứng bằng cách gửi thông báo khởi kiện đối với hai thị trấn: Eau Pleine, với dân số khoảng 750 người và Brighton, với dân số khoảng 600 người.
MWF là một dự án của tập đoàn EDP Renewables (EDPR).
MWF kêu gọi “bãi bỏ ngay lập tức” các quy định về phong năng mà các thị trấn địa phương đã thông qua vì những quy định này là “bất hợp pháp”, đồng thời cho biết những quy định này sẽ gây ra “thiệt hại nghiêm trọng cho các hệ thống phong năng.”
Công ty đã trích dẫn đạo luật Wisconsin 66.0401, có phụ đề là “Quy định liên quan đến các hệ thống quang năng và phong năng,” trong đó tuyên bố rằng “không phân khu chính trị nào” có thể thông qua các quy định vượt quá các hạn chế do Ủy ban Dịch vụ Công cộng (PSC) đặt ra.
Ông Machtan cho biết điều mà các công ty phong năng thường không nêu ra là trường hợp ngoại lệ mà các thị trấn đang dựa vào. Ngoại lệ này cho phép các thị trấn vượt qua các hạn chế để “giữ gìn hoặc bảo vệ sức khỏe hoặc sự an toàn của cộng đồng.”
Ông nói thêm rằng PSC ở tiểu bang này “ủng hộ phong năng và quang năng.”
Ông Machtan nói: “Có ít nhất một quản trị viên phân vùng của quận đã nói rằng các quy định của Ủy ban Dịch vụ Công cộng về việc phát triển phong năng ở Wisconsin dường như là do chính ngành phong năng thảo ra.”
Ông Machtan nói rằng dự án này “hầu như không được ưa chuộng trên toàn cầu” và phần lớn những thông tin hữu ích nhất mà ông thu thập được về hoạt động kinh doanh của công ty phong năng này đều đến từ những người đã ký hợp đồng nhưng hiện muốn rút lui.
Ông cho biết, mục đích của các sắc lệnh không phải là dừng dự án mà là để bảo vệ giá trị tài sản cũng như sức khỏe, sự an toàn, và “lối sống nông thôn” tổng thể của những thị trấn này.
Ông nói, chính phủ tiểu bang và liên bang, bao gồm cả PSC, lại đang không làm như thế.
“Điều đó thực sự đang khiến chúng tôi cảm thấy bị tổn thương,” ông nói. “Các nhóm lợi ích của tiểu bang, liên bang, và ngoại quốc đang tấn công trực tiếp vào những người bạn hữu, xóm giềng, và các gia đình của chúng tôi ở những thị trấn xinh đẹp này.”
‘Con ngựa thành Troy của Trung Quốc’
Ông Machtan xác định rằng khi nói đến các nhóm lợi ích ngoại quốc, ông có ý muốn nói về Đảng Cộng sản Trung Quốc, tổ chức mà ông cho rằng có liên kết với EDP Renewables (EDPR).
Theo Market Screener, cổ đông chính của EDPR là Energias de Portugal, trong khi đó cổ đông lớn nhất của Energias de Portugal là Ủy ban Giám sát và Quản lý Tài sản Nhà nước Trung Quốc (SASAC).
Trên trang web của SASAC, mục “What We Do” (Công Việc Mà Chúng Tôi Đang Thực Hiện) tuyên bố rằng ủy ban này “thực hiện các nhiệm vụ do Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc giao phó.”
“Chúng tôi thực sự lo ngại về vốn cổ phần tư nhân và việc các chính phủ ngoại quốc nắm quyền kiểm soát đáng kể đối với một số vùng đất có thể canh tác tốt nhất trên thế giới,” ông nói. “Những hợp đồng này chuyển giao rất nhiều quyền kiểm soát đất đai từ chủ đất hoặc nông dân sang công ty nắm giữ hợp đồng đến nỗi điều này gần giống như một con ngựa thành Troy của Trung Quốc, để mà mua lại các trang trại địa phương theo nhiều cách như vậy.”
Dân biểu Bill Posey (Cộng Hòa-Florida) cho rằng Đạo luật Giảm Lạm Phát (IRA) năm 2021 của Tổng thống Joe Biden là nguyên nhân dẫn đến sự xâm nhập này. IRA cung cấp tín thuế cho không chỉ các công ty trong nước mà còn cả các công ty ngoại quốc đối với các dự án phong năng và quang năng.
“Thật không may, do những sơ hở lớn tạo cơ hội để gian lận và lạm dụng, nên Trung Quốc đang đổ xô đến Bắc Mỹ để tận dụng các ưu đãi về thuế được IRA cho phép,” một bản tin năm 2023 của Forbes dẫn lời Dân biểu Posey cho biết. “Quốc hội không thông qua các khoản tín thuế này để giúp thúc đẩy nền kinh tế Trung Quốc.”
Tuy nhiên, theo ông Machtan, những khoản tín thuế đó là một “món quà cho không rất lớn” đối với Trung Quốc.
‘Đã đến điểm tới hạn’
Ông Isaac Orr, một nhà nghiên cứu chính sách của Trung tâm Thử nghiệm Hoa Kỳ (Center of the American Experiment) — một tổ chức tư vấn về doanh nghiệp tự do, chính phủ hạn chế, và trách nhiệm cá nhân — nói với The Epoch Times rằng nếu Đảng Cộng Hòa giành lại Hạ viện và Thượng viện trong cuộc bầu cử tổng thống, thì một trong những ưu tiên mà họ cần phải đặt ra là thu hồi các khoản trợ cấp phong năng và quang năng trong IRA.
“Tôi gọi đó là Đạo luật Tạo ra Lạm phát vì các công ty phong năng nhận được 27.50 USD cho mỗi megawatt giờ điện mà tuabin gió tạo ra, vì vậy về căn bản, chúng ta đang khuyến khích phát triển năng lượng ở cấp liên bang.”
Ông cho biết Wisconsin nằm trong một mạng lưới điện gồm 15 tiểu bang được gọi là Nhà vận hành Hệ thống Độc lập Giữa lục địa (MISO). Ông nói, vấn đề là lưới điện của Wisconsin “đã đến điểm tới hạn.”
Ông Orr cho hay: “Vì vậy, việc bổ sung thêm nhiều máy phát điện không đáng tin cậy không hẳn là cách thức để thành công.”
“Về căn bản, các cơ quan chịu trách nhiệm bảo đảm đèn luôn sáng ở cấp liên bang, như Tập đoàn Độ tin cậy Điện lực Bắc Mỹ (NERC), đã xác định lưới MISO có nguy cơ mất điện luân phiên cao nhất trong tương lai gần vì chúng ta đang cho ngừng hoạt động quá nhiều nhà máy điện than và phụ thuộc vào các nguồn không đáng tin cậy như phong năng và quang năng. Đó là Thỏa thuận Mới Xanh cho MISO, và thỏa thuận này sẽ không có kết cục tốt đẹp.”
‘Một viễn cảnh đáng sợ’
Ông Machtan cho biết, cả Eau Pleine và Brighton đều đã nộp đơn yêu cầu bồi thường lên các công ty bảo hiểm của họ, nhưng vì các dự án được chính phủ tiểu bang và liên bang khuyến khích nên các thị trấn đang lo ngại rằng các luật sư của công ty bảo hiểm sẽ không bảo vệ mạnh mẽ các thị trấn.
Ông cho biết, các đại cử tri của Eau Pleine đã yêu cầu Farmland First thúc đẩy lượng lớn cử tri tham dự một sự kiện nhằm ủng hộ các giám sát viên thị trấn, vốn diễn ra vào tuần trước (11-17/03).
“Kiện tụng là một viễn cảnh đáng sợ đối với các giám sát viên và chủ tịch thị trấn,” ông Machtan viết trên trang Substack của mình, trên đó ông bắt đầu ghi lại các sự kiện vào năm 2024. “Những quan chức được bầu đó đã quen với việc giải quyết những việc như bảo trì đường bộ, chứ không phải các vụ kiện từ giới tư bản toàn cầu hung hãn.”
Ông Machtan cho biết tổ chức này đã cam kết số tiền lên đến 30,000 USD để giúp đỡ các quỹ pháp lý và cho nhóm luật sư của mình mượn để đứng ra thay cho công ty bảo hiểm nếu họ “không hoàn thành nhiệm vụ” bảo vệ các thị trấn.
Các cư dân trong cộng đồng này đã cùng nhau phản đối dự án phong năng.
Trong một cuộc họp vào tuần trước, họ tập trung tại một tòa thị chính để thảo luận về vấn đề này, khiến sở cứu hỏa địa phương phải thực hiện đánh giá quy định phòng cháy khẩn cấp để xác định công suất tối đa của cơ sở này là 115 người.
“Rất hiếm khi có người đến dự các cuộc họp ở thị trấn này, nhưng chúng tôi hiện đang có những người đến từ các thị trấn khác vì nếu Brighton và Eau Pleine thất bại, những nơi khác có thể thất bại theo,” ông nói. “Sẽ không còn sự bảo vệ nào cả.”
‘Một cuộc chiến không cân sức’
Ông Tom Wilcox là một thành viên của Farmland First và là chủ tịch của Thị trấn Green Grove ở quận Clark, Wisconsin. Ông cũng là một thành viên trong Ban Giám sát Quận Clark và là Chủ tịch Ban Quy hoạch và Phân vùng Quận Clark.
Ngoài ra, ông cũng là một nông dân và một tài xế xe kéo.
Ông nói, phần lớn những gì liên quan đến việc quản lý một thị trấn có quy mô như vậy chỉ là mua sỏi, phân loại các con đường — tất cả đều là đường rải sỏi ngoại trừ đường quận — và dọn tuyết bằng xe.
“Chúng tôi chưa từng trải qua điều gì như thế này trước đây nên đây là một việc hơi đáng sợ,” ông Wilcox nói. “Đối với tôi, đó là một cuộc chiến chắc chắn có vẻ không cân sức.”
Hồi tháng Hai, ông Wilcox nhận ra rằng nếu công ty phong năng này có thể đến tận nhà để ghi danh những người muốn các tuabin được đặt trên đất của họ, thì ông cũng có thể làm điều tương tự, nhưng chỉ dành cho những người không muốn đặt tuabin trên đất của họ.
“Chúng tôi gọi đó là cam kết của chủ đất,” ông nói.
Mặc dù không ràng buộc về mặt pháp lý, nhưng tờ cam kết này thể hiện sự ủng hộ đối với những người dễ bị tổn thương, chẳng hạn như những người hàng xóm thuộc hệ phái Tin Lành Mennonite mà ông nói là quá thân thiện nên không thể nói với những người đó rằng “mời các vị đi cho và chớ có quay lại.”
Ông Wilcox giải thích: “Khi đại diện của công ty phong năng quay trở lại trước cửa nhà, họ chỉ có thể nói, ‘Này, tôi đã ký cam kết này rồi nên tôi không thể ký hợp đồng với anh chị được.’”
Ông nói, tờ cam kết cũng ghi lại diện tích đất thuộc sở hữu của những người không muốn lắp tuabin để cho các nhà lập pháp xem.
Mục tiêu của ông Wilcox là có được ít nhất gấp đôi diện tích mà công ty phong năng đã ghi danh ở quận Clark, lúc này đang là 11,000 mẫu Anh.
Ông nói, ông hiện có 17,000 mẫu đất thuộc sở hữu của những người phản đối các tuabin gió.
‘Thỏa thuận chỉ có lợi cho một bên’
Ông cho biết, trước đề nghị không thể tránh khỏi về các thỏa thuận phát triển chung (JDA) với các thị trấn, ông Wilcox đã và đang làm việc để bảo đảm rằng những con đường sẽ được bảo vệ trong quá trình xây dựng.
“Có lẽ là đối với những vị chủ tịch thị trấn này, cả đời họ mới ký một trong những hợp đồng này, trong khi các nhà phát triển rất có thể đã thực hiện 10 hợp đồng trong một tuần,” ông nói. “Ồ, quý vị cho rằng ai là người giỏi hơn trong việc đàm phán quan điểm của mình?”
Ông nói, điều khoản mà ông thấy các thị trấn nhỏ bị đối xử bất công là khi nhà phát triển giới hạn mức độ bồi thường thiệt hại đối với đường bộ ở một mức nhất định trong thỏa thuận.
Ông Wilcox giải thích, giả sử một nhà phát triển giới hạn mức bồi thường thiệt hại đối với đường bộ ở mức 100,000 USD. “Theo luật, tôi có thể tính số tiền bồi thường thiệt hại thực tế gấp ba lần,” ông nói.
Ông nói, đó được gọi là quyết định bất lợi gấp ba vì nhiều khi mọi người không nhận ra rằng họ sẽ có nhiều hơn mức tiền bồi thường được ghi ra trong thỏa thuận này.
“Tôi nghĩ các thị trấn và quận sẽ nhận ra rằng tốt hơn hết là họ không nên ký thỏa thuận phát triển chung (JDA), một loại thỏa thuận có thể sẽ cho phép các công ty giảm chi phí của mình trước sự tổn thất của người đóng thuế,” ông nói. “Chúng tôi chưa có các nhà máy phong năng ở đây và khi họ thực sự đến đây, tôi không muốn biết về những thứ này quá muộn.”
Do nguồn tài nguyên cát được khai thác để sử dụng trong các ngành công nghiệp dầu mỏ, thủy tinh, và đúc của Wisconsin nên hiện có luật “khai thác phi kim loại” được viết ra để bảo vệ chính quyền địa phương và quận để khi các mỏ đóng này cửa, thì mỏ có thể được thu hồi để sử dụng, cho dù mỏ đó là dành cho nông nghiệp hay xây dựng.
Ông Wilcox cho rằng các công ty phong năng cần có một kế hoạch thu hồi rõ ràng.
Tuy nhiên, vì nhiều người tham gia vào các hợp đồng này không phải là nông dân nên họ không hiểu những loại thiệt hại không thể khắc phục được có thể gây ra đối với đất đai, chẳng hạn như việc loại bỏ lớp đất bề mặt, ông nói.
“Nếu không có quy định nào và quý vị có thể đến loại bỏ lớp đất đen đó, chất lên xe tải và mang đi, thì không có cách nào để cải tạo lại số đất đó trở lại thành đất nông nghiệp,” ông nói. “Đó là một thỏa thuận chỉ có lợi cho một bên, và tôi rất ngạc nhiên khi mọi người không hiểu điều đó.”
‘Chúng tôi bị ép phải chấp nhận’
Các quận và thị trấn cũng gặp phải vấn đề tương tự khi họ khiếu nại lên đại diện của mình tại thủ phủ Madison của tiểu bang Wisconsin. “Chúng tôi tin rằng đây là một vấn đề địa phương, cần được giải quyết ở cấp địa phương,” ông Wilcox nói.
“Tuy nhiên, khi chúng tôi làm điều đó, chúng tôi có cảm giác như mình bị đối xử tệ bạc,” ông nói. “Mặc dù tôi nghĩ rằng có một phương hướng rõ ràng để chúng tôi khắc phục vấn đề này ở cấp địa phương, nhưng họ vẫn tức giận khi chúng tôi làm vậy.”
Nhìn chung, ông Wilcox cho biết ông cảm thấy “chúng tôi bị ép phải chấp nhận” các dự án phong năng.
“Và họ nghĩ chúng tôi là một lũ người xuẩn ngốc, chỉ biết im lặng chấp nhận điều đó,” ông Wilcox nói. “Nhưng tôi đã gặp đủ loại người kể từ khi tham gia Farmland First, những người mà tôi chưa từng gặp trước đây và tôi không thể tin được trí thông minh và tài năng mà họ có.”
‘Không ai lắng nghe’
Bà Trine Spindler, một nông dân chăn nuôi bò sữa, là chủ tịch chi nhánh quận Marathon của Farmland First.
Bà cũng là người gốc Copenhagen, Đan Mạch, đất nước tiên phong về phong năng.
Bà cho hay, vì Đan Mạch được tạo thành từ các hòn đảo nên hầu hết các tuabin đều nằm trên đại dương, và họ đang gặp phải những vấn đề tương tự như các vùng ven biển ở Hoa Kỳ đang phải đối mặt, đó là sự hủy hoại sinh vật biển.
“Điều đó không nhất thiết xảy ra với cá voi mà là do các đàn cá đang rời đi và cuộc sống dựa vào biển của chúng tôi ngày càng thu hẹp hơn,” bà nói. “Thực ra họ đang cố gắng tái lập các quần thể trai xung quanh chân các tuabin này vì chúng đã biến mất.”
Bà nói, các tuabin gió “chẳng được ưa chuộng chút nào” vì những lý do tương tự như ở Hoa Kỳ.
Bà nói, cũng giống như ở Hoa Kỳ, có nhiều ý kiến khác nhau, nhưng khi các dự án được dự trù ở những khu vực đã chọn, luôn có sự tranh cãi về việc các dự án này sẽ đi đến đâu.
“Bây giờ, Đan Mạch hiện đang nghiêng về chủ nghĩa xã hội hơn [Hoa Kỳ] chúng ta rất nhiều nên các quan chức chính phủ có thể đưa các dự án này đến nơi họ muốn ở một mức độ nhất định,” bà nói. “Ngành công nghiệp phong năng được chính phủ tài trợ hơn 50% nếu không muốn nói là nhiều hơn, nhưng cũng giống như ở đây, các cộng đồng địa phương đang chống lại phong năng.”
Bà nói, Đan Mạch muốn có tiếng là quốc gia xanh nhất và các quan chức chính phủ phải lắp đặt một lượng tuabin gió nhất định để đạt được mục tiêu này.
“Nhưng theo quan điểm của tôi, đó chỉ là một cuộc chơi để lấy mỹ danh,” bà nói. “Tôi không nghĩ họ thực sự đang làm điều gì tốt cho môi trường.”
Đối với bà Spindler, một trong những vấn đề lớn nhất là tiếng nói của người dân thị trấn ở Wisconsin không được lắng nghe.
“Chúng tôi không nhận được bất kỳ sự trợ giúp nào từ các nhà lập pháp hoặc hội đồng quận,” bà nói. “Chúng tôi có một lượng lớn người dân đến từ các thị trấn địa phương, ở một tỷ lệ 98% so với 2% nói rằng: ‘Chúng tôi không muốn thứ này.’ Và không ai lắng nghe cả.”
Theo bà, không ai muốn lên tiếng chống lại năng lượng xanh, đó là lý do tại sao bà tin rằng truyền thông địa phương vẫn chưa lên tiếng về căn nguyên vụ việc.
“Chúng tôi chỉ là những người bình thường ở đây và cuối cùng sẽ phải tự mình chiến đấu với những ngành công nghiệp đồ sộ này. Thật đáng sợ và đáng lo ngại,” bà nói. “Nhưng chúng tôi đã sẵn sàng tham gia cuộc chiến.”
Thanh Nguyên biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
