Các ngân hàng lớn ở Hoa Kỳ có nguy cơ gặp phải tình trạng rút tiền gửi hàng loạt bất chấp quy mô
Ngoại trừ hoạt động lừa đảo hoặc tội phạm, các ngân hàng thường sụp đổ theo một trong hai cách: mất khả năng thanh toán hoặc kém thanh khoản (hoặc cả hai). Mất khả năng thanh toán xảy ra khi ngân hàng không có đủ tài sản để trang trải các khoản nợ. Mất khả năng thanh toán có xu hướng xuất hiện dần dần, chẳng hạn như khi tình trạng này phát triển do điều kiện kinh tế của doanh nghiệp vừa và nhỏ xấu dần đi. Mặt khác, tính thanh khoản kém dẫn đến mất khả năng thanh toán nhanh hơn nhiều. Tính thanh khoản kém xảy ra khi ngân hàng không có đủ tiền mặt để đáp ứng nhu cầu của khách hàng và điều này có thể xảy ra nhanh chóng. Rút tiền gửi hàng loạt là một trong những cách chính mà ngân hàng có thể đột nhiên rơi vào khủng hoảng thanh khoản, cuối cùng dẫn đến mất khả năng thanh toán.
Nếu nhiều người gửi tiền lớn đồng loạt xuất hiện để đòi lại tiền của họ, như trường hợp của Silicon Valley Bank và First Republic Bank, thì ngân hàng, vốn chỉ có một lượng tiền mặt hạn chế tại một thời điểm, có thể buộc phải bán các tài sản, chẳng hạn như các loại chứng khoán hoặc các khoản vay mang tính đầu tư. Việc bán vội vàng và hoảng loạn trong điều kiện thị trường khó khăn dẫn đến việc ngân hàng buộc phải bán tài sản với giá thấp hơn giá trị sổ sách hoặc giá trị nội tại của chúng. Khi điều này xảy ra, sự khác biệt giữa giá trị sổ sách và giá trị thực tế khi bán dẫn đến thua lỗ, cạn kiệt vốn. Cuối cùng, ngân hàng trở nên thiếu vốn, hoặc thậm chí tệ hơn, rơi vào tình trạng thâm hụt, nợ nhiều hơn những gì nó sở hữu. Cơ quan quản lý sau đó vào cuộc.
Và đây là điều biến khủng hoảng thanh khoản thành khủng hoảng khả năng thanh toán. Với các chi tiết khác nhau, đó là điều đã xảy ra hết lần này đến lần khác trong hai tháng qua, dẫn đến ba trong số bốn vụ phá sản ngân hàng lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.
Cuộc khủng hoảng thanh khoản ngân hàng năm 2008 xuất phát từ nhiều nguồn khác nhau, nhưng có cùng tác động tổng thể. Thay vì mất người gửi tiền, các ngân hàng đầu tư như Bear Stearns, Lehman Brothers, Citigroup và những ngân hàng khác đã mất khả năng tiếp cận các dòng tài trợ bán buôn, thay vì được cung cấp bởi các khách hàng doanh nghiệp và cá nhân, lại đến từ các ngân hàng khác, quỹ phòng hộ, quỹ thị trường tiền tệ, các công ty bảo hiểm và các tổ chức tài chính phi ngân hàng khác. Kết quả là giống nhau. Với thanh khoản cạn kiệt trong bối cảnh tâm lý e ngại tràn lan trong những ngày đó, các ngân hàng buộc phải bán tài sản với giá rẻ, tạo ra một vòng xoáy đi xuống.
Khi các nhà tài trợ bán buôn trở nên lo lắng, họ rút lui. Điều này xảy ra chỉ trong vài giờ và vài ngày, thường ở dạng các khoản vay repo qua đêm không gia hạn. Các ngân hàng đầu tư “quá lớn để thất bại” (TBTF) còn tồn tại như Goldman Sachs, Morgan Stanley, và các ngân hàng khác đã nhanh chóng trở thành các tổ chức thu tiền gửi do Cục Dự trữ Liên bang quản lý, vị thế mà đồng thời cho phép họ tiếp cận cửa sổ chiết khấu của Fed. Trong trường hợp khẩn cấp, họ có thể cầm cố các tài sản bảo đảm chất lượng để đổi lấy tiền mặt nhanh chóng. Và bây giờ họ cũng có thể kêu gọi các doanh nghiệp và cá nhân gửi tiền.
Các khoản tiền gửi của khách hàng này thường ở dạng tiền gửi được môi giới (không phải từ khách hàng của chính ngân hàng) hoặc “tiền nóng” không được bảo hiểm, tức là tiền mà khách hàng có thể rút từ ngân hàng ngay khi có nhu cầu. Cho dù dưới hình thức hạn mức cấp vốn bán buôn hay tiền gửi không kỳ hạn của khách hàng, các ngân hàng TBTF hiện nay đều phải đối mặt với rủi ro thanh khoản giống như năm 2008. Điều đó có nghĩa là, một khi nỗi sợ hãi và hoảng loạn xuất hiện, thì không gì có thể ngăn cản các nguồn cấp vốn này tìm chỗ trú ẩn.
Không có ngân hàng nào chịu nổi một vụ rút tiền hàng loạt
Nếu quý vị rút ra được điều gì từ bài viết này, thì đó là: Không có ngân hàng nào an toàn trước tình trạng tiền gửi tháo chạy khi các bánh xe của khủng hoảng đã hoàn toàn lăn bánh — không phải các ngân hàng TBTF, thậm chí kể cả JP Morgan hùng mạnh. Việc rút tiền gửi thường được thúc đẩy bởi các hiện tượng tâm lý không lý trí, cái gọi là “sự điên rồ của đám đông”, chứ không phải các sự kiện hoặc số liệu liên quan đến tình hình tài chính cơ bản của ngân hàng. Tuy nhiên, chúng tạo ra những lời tiên tri tự ứng nghiệm bằng cách khởi động vòng xoáy thanh khoản sau đó là các vấn đề về khả năng thanh toán được mô tả ở trên.
Ngược lại, chính những TBTF lớn nhất và các ngân hàng khu vực lại là các đối tượng có thể gặp rủi ro cao nhất. Là công ty đại chúng, chi tiết về kết quả tài chính của họ được các nhà đầu tư thẩm tra hàng quý. Mỗi đoạn tin tức tiêu cực trong hồ sơ hoặc thông cáo báo chí của Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch đều đặt ra câu hỏi, điều đó có nghĩa là gì? Có vấn đề gì không? Tất cả các ngân hàng ở bất kỳ quy mô nào đều được yêu cầu lập hồ sơ quy định hàng tuần để công khai cho nhà phân tích hoặc nhà nghiên cứu gan dạ sẵn sàng tìm hiểu. Tuy nhiên, TBTF và các ngân hàng khu vực, do quy mô và tầm quan trọng, là dễ thấy hơn và bị theo dõi sát sao hơn nhiều.
Điều này có nghĩa là họ cũng tiếp xúc nhiều hơn với động lực của các blog đầu tư, mạng xã hội và mạng xã hội IRL (“trong đời thực”). Tại sao Silicon Valley Bank thất bại khi nó đã làm như vậy? Không phải vì nó mất khả năng thanh toán, hay – ít nhất là ban đầu – kém thanh khoản, mà vì các khách hàng đầu tư mạo hiểm của SVB đã thúc đẩy và lan truyền tin đồn rằng có vấn đề về thanh khoản tại ngân hàng. Và, trong một ví dụ về biểu hiện hoặc lời nói tiên tri, nó đã như vậy. Điều này cũng đúng với First Republic Bank. Nếu không có những tin đồn lan truyền dẫn đến việc những người bán khống và những người gửi tiền đều nhắm vào ngân hàng, First Republic Bank có thể sẽ tồn tại thêm một thời gian.
Và đây là điểm mấu chốt: Khi con mắt nhìn toàn cảnh của thị trường quyết định — vì bất kỳ lý do gì, có lý trí hay không — chuyển trọng tâm sang một (hoặc một số) ngân hàng TBTF hoặc ngân hàng khu vực tiếp theo có các vấn đề và thách thức cơ bản, điều gì cản trở vụ phá sản ngân hàng lớn tiếp theo?
Trong kịch bản này, Tổng công ty Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang sẽ hoàn toàn vô dụng. Quỹ bảo hiểm tiền gửi trị giá 128 tỷ USD của họ ít hơn 10% tổng số tiền gửi. Họ đã hấp thụ khoảng 35 tỷ USD trong khoản lỗ dự kiến từ các ngân hàng thất bại gần đây. Chỉ cửa sổ chiết khấu của Cục Dự trữ Liên bang và các dòng tài trợ khẩn cấp mới tạo ra sự khác biệt có ý nghĩa. Nếu Fed bắt đầu mua tài sản trở lại, các lực lượng lạm phát sẽ chiếm thế thượng phong, xóa bỏ sự điều tiết trong việc tăng giá mà chúng ta đã chứng kiến trong vài tháng qua. Bảng cân đối kế toán của Fed đã đạt hơn 8 tỷ USD, tăng gấp 10 lần kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, trong khi tổng tiền gửi của hệ thống ngân hàng là hơn 17 tỷ USD. Một tổ chức, JPMorgan Chase, hiện nắm giữ 1 USD trong mỗi 10 USD tiền gửi.
Mặc dù gần đây có rất nhiều lời bàn tán về việc các ngân hàng cộng đồng nhỏ có nguy cơ chịu rủi ro cao hơn do khả năng gặp phải các vấn đề trong thị trường bất động sản thương mại cao hơn—và điều này là đúng—có lẽ rủi ro thực sự nằm ở các TBTF và các ngân hàng khu vực rõ ràng đang được chú ý và tùy thuộc vào sự thay đổi thất thường của tâm lý thị trường và một tâm lý đầu tư nghiêng về sợ hãi và hoảng loạn.
Mặt khác, như chính tên gọi của mình, các ngân hàng cộng đồng được hưởng lợi từ lòng trung thành vô hình và các liên minh địa phương mà các ngân hàng lớn hơn, thường ẩn danh và vô định hình, không có. Các ngân hàng cộng đồng, thường được nắm giữ bởi các cổ đông địa phương, quỹ tín thác hoặc quỹ tương hỗ, mà các thực thể tương tự cũng thường là những người gửi tiền cốt lõi, thực sự có thể chứng tỏ là bến cảng an toàn hơn giữa cơn bão ngân hàng vẫn chưa hoàn toàn qua đi.
Vân Du biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
