Trung Quốc mang lại lợi thế cho Thủ tướng Orbán của Hungary — nhưng không phải là miễn phí
(Bối cảnh: Theo bài bình luận “Hungary No Longer a ‘Full Democracy?’” của ông Gabriël Moens đăng trên The Epoch Times ngày 23/09/2022, vào ngày 15/09/2022, Nghị viện Âu Châu đã bỏ phiếu cho một nghị quyết tuyên bố Hungary không còn là một nền dân chủ thực sự. Nghị quyết mô tả quốc gia ở trung tâm Châu Âu này là một “chế độ chuyên chế bầu cử” và rằng trong khi các cuộc bầu cử diễn ra, “không có” sự tôn trọng dành cho các chuẩn mực và lập trường dân chủ. Nghị quyết đã nhận được 433 phiếu thuận và 123 phiếu chống để tuyên bố Hungary “vi phạm nghiêm trọng” các quy tắc dân chủ của Liên minh Âu Châu. Nghị viện này đã kêu gọi Hội đồng Âu Châu — bao gồm các nguyên thủ quốc gia và chính phủ — xem xét áp đặt các biện pháp trừng phạt).
Trong gần mười năm, Hungary đã luôn nỗ lực để đạt được quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với Trung Quốc. Trong khoảng thời gian này, các cuộc đàm phán đang được tiến hành để Hungary có thể nhận được các khoản đầu tư mới trị giá từ tám đến mười tỷ euro. Ngoại trưởng Hungary, người gần đây đã tiếp một quan chức cộng sản cao cấp của Trung Quốc ở Budapest, đã nói như vậy.
Đây là cuộc gặp lần thứ mười lăm giữa Ngoại trưởng Hungary Péter Szijjártó và cựu Ngoại trưởng Trung Quốc — nay là Ủy viên Quốc vụ — ông Vương Nghị (Wang Yi). Một loạt các cuộc đàm phán trong nhiều năm đã dẫn đến một số lượng lớn các khoản đầu tư của Trung Quốc vào Hungary. Những khoản đầu tư này dường như đang gia tăng về số lượng và phạm vi.
Tại cuộc hội đàm ngày 20/02 ở Budapest, hai chính trị gia trên đã cùng tuyên bố cam kết hòa bình trong hoàn cảnh xung đột chiến tranh hiện nay. Ngoài ra họ cũng bảo đảm hỗ trợ chính trị cho nhau để hòa giải kinh tế. Để khép lại chuỗi sự kiện này, chính trị gia cộng sản của Trung Quốc thậm chí còn được ông Viktor Orbán mời đến dự một bữa tối riêng.
Việc chính phủ Hungary mở cửa cho Đảng Cộng sản Trung Quốc đã bị nhiều người chỉ trích. Đặc biệt, chính phủ Hungary đã bị chỉ trích vì những khoản đầu tư đè nặng lên vai người nộp thuế Hungary và mang lại lợi ích cho Bắc Kinh nhiều hơn là người dân Hungary. Kinh nghiệm của Hungary với chủ nghĩa cộng sản cũng trở thành một câu chuyện cảnh tỉnh.
Đầu tư điên cuồng
Ngoại trưởng Hungary đã thông báo về bối cảnh kinh tế của cuộc gặp mới nhất. Theo đó, “các cuộc đàm phán đang diễn ra với bốn công ty lớn của Trung Quốc có thể dẫn đến các khoản đầu tư mới trị giá từ tám đến mười tỷ euro vào Hungary,” ông Péter Szijjártó cho biết.
Ông Szijjártó dẫn chứng rằng tại Châu Âu, quyết định chính trị được đưa ra vì lý do môi trường, khiến phương tiện giao thông trở nên thân thiện với môi trường hơn. Điều này yêu cầu cần có xe chạy bằng điện và pin. Trong lĩnh vực này, các công ty phương Đông — bao gồm cả các công ty của Trung Quốc — cho đến nay vẫn là những công ty dẫn đầu thị trường. Chính phủ Hungary dự định đưa Hungary trở thành cường quốc pin lớn thứ tư sau Trung Quốc, Hoa Kỳ, và Đức.
Ông Szijjártó đã mô tả các cuộc đàm phán như là một thành công. Ông nói thêm rằng các khoản đầu tư của Trung Quốc đã tạo ra hàng ngàn việc làm ở Hungary — ví dụ như trong ngành viễn thông và công nghiệp xe hơi. “Chúng ta không nên quên, rằng trong năm đen tối nhất của nền kinh tế thế giới, chúng ta đã có thể công bố những khoản đầu tư lớn nhất trong lịch sử nền kinh tế Hungary.”
Thương mại song phương giữa hai nước đạt 12 tỷ USD vào năm ngoái. Ngoài ra, hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp cũng đang phát triển do Hungary có số lượng giấy phép nhập cảng thực phẩm lớn nhất khu vực Trung Âu.
Ngoại trưởng Hungary bày tỏ hoan nghênh trước thực tế rằng, khách du lịch Trung Quốc đã quay trở lại Hungary đầu tiên. Cho đến nay, chính quyền Trung Quốc chỉ cho phép người dân đi du lịch theo nhóm đến hai quốc gia Châu Âu sau khi đại dịch bùng phát. Hungary là một trong số đó. Hiện tại có năm chuyến bay hàng tuần giữa Trung Quốc và Hungary.
Theo Bộ Ngoại giao Hungary, Quốc vụ viện Trung Quốc khen ngợi sự tham gia tích cực của Hungary vào sáng kiến “Con đường Tơ lụa Mới” (hay “Vành đai và Con đường”) của Trung Quốc và việc khôi phục lại tuyến đường sắt Budapest-Belgrade.
Người nộp thuế Hungary không hoan nghênh
Bà Dóra Győrffy, một nhà kinh tế và tiến sĩ của Viện Hàn lâm Khoa học Hungary (MTA), đã làm rõ những nhược điểm tiềm ẩn của các khoản đầu tư từ Trung Quốc trong một cuộc phỏng vấn với đài truyền hình RTL của Hungary. Bà Győrffy chỉ trích tính phiến diện của các thông báo do Bộ Ngoại giao nước này công bố. Bộ chỉ mô tả mức độ đầu tư của ngoại quốc, nhưng không cho biết, phía Hungary có nghĩa vụ gì trong các thỏa thuận này.
Từ 10-15% tổng giá trị của các khoản đầu tư được cấp dưới dạng trợ cấp của nhà nước — đó là ngân sách công. Nói cách khác:
“Tiền của người nộp thuế không được chi cho các dịch vụ công cộng truyền thống như giáo dục, y tế, hay chăm sóc xã hội, mà được dùng như một khoản trợ cấp cho các nhà máy sản xuất pin của Châu Á.”
RTL cũng đã loan báo các tính toán cho các dự án mới được công bố. Nếu các khoản đầu tư mới của Trung Quốc trị giá từ 8 đến 10 tỷ euro, thì dự kiến sẽ có 10-15% trong số đó là trợ cấp của nhà nước. Do đó, người nộp thuế ở Hungary có thể phải chi ra một khoản chiếm từ 815 triệu đến 1.5 tỷ euro trong các khoản đầu tư này.
Ngoài ra, các nhà đầu tư Trung Quốc còn nhận được “các khoản trợ cấp khi tạo ra việc làm, giảm thuế, tiền công quỹ vì cải thiện kết nối đường bộ, vì thực hiện các khoản đầu tư, vì cơ sở hạ tầng, cũng như vì dựng nên các nhà máy.”
Các khoản trợ cấp thường được phân phối trên cơ sở các quyết định của từng chính phủ. Chuyên gia này giải thích, số tiền này đôi khi lên tới hàng chục tỷ forint (khoảng 26.5 triệu euro). Bởi vì những khoản đầu tư này là “ưu tiên”, nên những quy tắc nghiêm ngặt áp dụng cho chúng được nới lỏng đi. Điều này cũng áp dụng cho các tiêu chuẩn về môi trường và lao động. Theo bà Dora Győrffy:
“Xét đến tất cả những khía cạnh đó, thì Hungary đang tạo điều kiện hết sức thuận lợi cho các công ty này. Chính phủ đang trải thảm đỏ cho họ.”
Tất nhiên, làm thế nào và khi nào tiền của người nộp thuế sẽ được hoàn trả lại là một vấn đề khác, nếu điều này có bao giờ xảy ra. Và cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, các công ty Trung Quốc được hưởng lợi rất nhiều từ các khoản đầu tư vào toàn bộ khu vực EU — ví dụ như thông qua việc miễn thuế hải quan.
Ủng hộ chính trị
Bên cạnh hợp tác kinh tế, một yếu tố chính trị cũng được đề cập đến một cách ngắn gọn tại các cuộc đàm phán ở Budapest: Ngoại trưởng Vương Nghị tuyên bố rằng Bắc Kinh đánh giá cao “các chính sách thân Trung Quốc” của chính phủ Hungary, vốn “ủng hộ đất nước của họ trong một số vấn đề trên các diễn đàn quốc tế.” Ông nhấn mạnh rằng, “Trung Quốc cũng sẵn sàng trợ giúp Hungary trong nỗ lực bảo vệ chủ quyền, an ninh, và phát triển của nước này.”
Những tuyên bố ngắn gọn này có một nội hàm sâu sắc.
Với “Con đường Tơ lụa Mới”, Bắc Kinh không chỉ quan tâm đến việc tìm kiếm thị trường bán hàng cho lượng hàng hóa sản xuất dư thừa ở nước mình, mà còn nhiều hơn thế nữa. Theo các chuyên gia, sáng kiến này được định hình bởi các động cơ địa chính trị nhằm tăng cường ảnh hưởng của cộng sản Trung Quốc ở nhiều khu vực trên thế giới.
Ngoài mối quan hệ kinh doanh, chính phủ của ông Orbán cũng đang ngày càng trở thành một “pháo đài của các cường quốc phía đông trong Liên minh Âu Châu,” như ông Gergely Karácsony, thị trưởng Budapest, đã nhận định và chỉ trích.
Có rất nhiều ví dụ về lập trường thân Bắc Kinh của chính phủ Hungary. Một là từ năm 2021, khi ông Tập Cận Bình can thiệp vào nền dân chủ của Hồng Kông bằng cách cải tổ bầu cử. Điều này về căn bản đã dẫn đến sự sụp đổ của hệ thống dân chủ ở đó. Toàn bộ Liên minh Âu Châu đã bị xúc phạm. Các nước muốn có một nghị quyết chung lên án những gì đã xảy ra để gây áp lực lên Bắc Kinh. Tuy nhiên, sáng kiến này đã thất bại do quyền phủ quyết của một quốc gia thành viên — đó là Hungary.
Một ví dụ khác là Đại học Phúc Đán. Gần đây chính phủ ông Orbán đã lên kế hoạch cho một dự án mới. Họ muốn thành lập một chi nhánh Đại học Phúc Đán của Trung Quốc tại Budapest. Tuy nhiên, hiện dự án này đã bị tạm dừng do sự phản đối mạnh mẽ của xã hội. Dự án cũng vấp phải nhiều chỉ trích từ những cử tri trung thành của ông Orbán. Không nghi ngờ gì nữa, ở Trung Quốc, Phúc Đán chắc chắn là một trong những trường đại học hàng đầu và nằm dưới sự kiểm soát hoàn toàn của ĐCSTQ.
‘Một tấm thảm chùi chân cho Bắc Kinh’
Sau chuyến thăm gần đây nhất của Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Vương Nghị, ông Tom Rogan đã chỉ trích Hungary trong một bài báo trên tờ báo theo tư tưởng bảo tồn truyền thống Washington Examiner: “Trong khi Ba Lan trải thảm đỏ đón Tổng thống Biden, Hungary giống như tấm thảm chùi chân đối với Trung Quốc. Một lần nữa nước này lại tán dương Bắc Kinh.”
Các hoạt động của Đảng Cộng sản Trung Quốc cũng bị chỉ trích ở EU — đặc biệt là liên quan đến các vi phạm nhân quyền nghiêm trọng ở Trung Quốc. Những lời chỉ trích này nhắm đến nạn diệt chủng và đàn áp phong trào Pháp Luân Công, các tín đồ Cơ Đốc, và người Duy Ngô Nhĩ.
Chính phủ Hungary thường phản đối kịch liệt việc đàn áp các tín đồ Cơ Đốc. Cả bộ trưởng ngoại giao lẫn Thủ tướng Orbán và nhiều thành viên của chính phủ đều tuyên bố có niềm tin Cơ Đốc sâu sắc. Hiến Pháp Hungary không chỉ nhấn mạnh các giá trị và cách hành xử chiểu theo Cơ Đốc Giáo. Hiến Pháp này cũng bao gồm nhiều trang về các nguyên tắc cần tuân theo liên quan đến các hành động đàn áp của cộng sản đối với Hungary.
Hiến Pháp mới của Hungary trước hết nêu rõ:
“Các tổ chức chính trị khác được tạo ra dưới ngọn cờ của hệ tư tưởng cộng sản và nhằm mục đích phục vụ cho hệ tư tưởng đó là các tổ chức tội phạm, những người đứng đầu của các tổ chức ấy phải chịu trách nhiệm pháp lý vô thời hiệu.”
Vì lợi ích của quốc gia này trong việc lưu giữ ký ức về chế độ độc tài cộng sản, một cơ quan có tên là “Ủy ban Tưởng niệm Quốc gia” đã đi vào hoạt động. Ủy ban này thông báo cho công chúng về cơ chế quyền lực của các chế độ độc tài cộng sản, vai trò của những người nắm giữ quyền lực cũng như các tổ chức của các chế độ đó.
Vì vậy, theo Hiến Pháp Hungary, chủ nghĩa cộng sản không chỉ là một hệ tư tưởng. Các tổ chức của nó không chỉ là các nhóm xã hội, mà còn được phân loại rõ ràng là các tổ chức tội phạm.
Do Mária S. Szentmagyari thực hiện
Bảo Bình biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ Epoch Times Tiếng Đức
