Cải thiện vóc dáng trước mùa hè nhờ cân bằng âm dương trong cơ thể
Hiểu biết về học thuyết âm dương có thể mang lại cho bạn cái nhìn sâu sắc cũng như cung cấp một phương pháp tuyệt vời để giảm cân hiệu quả.
Khi một người muốn lựa chọn các phương pháp giảm cân, thì có lẽ thảo dược Trung Quốc không phải là điều đầu tiên họ nghĩ đến. Nhưng nếu bạn thấy một người tràn đầy năng lượng, với làn da tươi sáng và thân hình cân đối, thì có thể họ là người có lối sống cân bằng. Và cách tốt nhất để đạt được điều này đến từ các loại thảo dược Trung Quốc.
Hiểu biết về học thuyết âm dương
Học thuyết âm dương trong khái niệm cổ xưa nói về hai loại năng lượng vừa đối lập vừa bổ sung cho nhau, tồn tại trong suốt quá trình tạo hóa. Khái niệm này là có cơ sở và được khẳng định bởi vật lý học hiện đại và sinh lý học con người, cho rằng cơ thể có các hệ thống tự bổ sung giúp bật và tắt nhiều quá trình khác nhau.
Trung y phân chia các sự vật hiện tượng khác nhau thành hai loại năng lượng hoặc vật chất [âm và dương]:
Âm bao gồm: Lạnh, tĩnh, ẩm ướt, đất, tối tăm, vật chất, hình thức (cấu tạo), bị động, hữu hình, huyết.
Dương bao gồm: Nóng, động, khô ráo, trời, sáng, năng lượng, chức năng, chủ động, vô hình, khí.
Âm và dương đại diện cho những đặc tính đối lập nhưng bổ sung cho nhau. Tuy nhiên, chúng có thể xen kẽ lẫn nhau: Trong âm có dương và trong dương có âm, được thể hiện bằng dấu chấm nhỏ bên trong biểu tượng âm–dương. Âm là màu đen nhưng có chấm trắng, dương màu trắng nhưng có chấm đen.
Tổ chức Trung y Thế giới đưa ra một mô tả thú vị về tính đơn giản và ý nghĩa của hai loại năng lượng này như sau: “Giống như phương trình nổi tiếng của Einstein, E = mc², biểu tượng âm-dương mô tả một thứ gì đó rất cơ bản và vô cùng phức tạp. Những gì học thuyết âm-dương hướng đến và thể hiện là rất rộng lớn, bao gồm tất cả mọi thứ trong vũ trụ.”
Hiểu biết về học thuyết âm dương, bao gồm hiểu biết về bệnh béo phì, đóng vai trò trung tâm trong Trung y. Thay vì chỉ đổ lỗi cho việc tăng cân là do ăn quá nhiều và dự trữ nhiều chất béo dư thừa, Trung y cho rằng có thể vấn đề nằm ở quá trình chuyển hóa hai dạng vật chất âm-dương hay mức độ cân bằng giữa âm và dương của một người. Ví dụ, năng lượng dương quá yếu, biểu hiện ở sự trao đổi chất chậm nên không thể chuyển hoá chất béo thành năng lượng có thể sử dụng. Nhưng một khi đạt được sự cân bằng lành mạnh [giữa âm và dương], cơ thể sẽ có khả năng hoán đổi giữa hai loại vật chất âm và dương [chất béo thành năng lượng] một cách dễ dàng.
Học thuyết Âm dương và giảm cân
Một trong những cách Trung y có thể giúp bạn giảm cân là tăng tốc độ trao đổi chất tự nhiên của cơ thể, đòi hỏi sự gia tăng mức năng lượng dương. Thay vì chỉ tập trung vào vấn đề tăng cân, Trung y cho rằng béo phì là một biểu hiện của các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn, mặc dù chế độ ăn uống có thể là nguyên nhân cơ bản. Những vấn đề về sức khoẻ có thể bắt nguồn từ sự tắc nghẽn dòng khí và năng lượng dương lưu thông trong cơ thể. Như đã giải thích ở trên, năng lượng dương chi phối mức năng lượng, sự trao đổi chất, và tuần hoàn của một người.
Việc lựa chọn thực phẩm một cách thông minh bằng cách xác định các yếu tố âm (lạnh) và dương (nóng) có thể bảo đảm cho cơ thể bạn có những gì cần thiết để điều chỉnh sự cân bằng của hai loại năng lượng này.
Thực phẩm đắng và chua có mùi mạnh/khó chịu, các loại gia vị, và thực phẩm màu đỏ hoặc xanh có tính dương. Thực phẩm nhiều đường, muối, và nhiều chất béo, màu trắng hoặc đen có tính âm; đây là những thực phẩm mà mọi người có xu hướng ăn nhiều.
Nhóm thực phẩm đầu tiên giúp kiểm soát sự thèm ăn và cải thiện tiêu hoá, vì chúng tạo ra năng lượng dương trong cơ thể. Trong khi đó nhóm thứ hai làm tăng cân nhanh hơn, vì những thực phẩm này có tính âm và làm chậm quá trình trao đổi chất nên cơ thể có xu hướng tích trữ chúng. Màu vàng được coi là trung tính và có thể cân bằng hoặc bổ sung cho cả hai.
Những khái niệm này được những hiểu biết của khoa học Tây phương về dinh dưỡng khẳng định. Đặc biệt, thực phẩm có vị đắng và những thực phẩm khác như chanh, giấm, rượu verjuice và nấm thuỷ sâm (Kombucha) được phát hiện là làm tăng sản xuất mật, giảm kháng insulin, và hỗ trợ chức năng gan, chẳng hạn như chức năng giải độc.
Nhiều thảo dược Trung y hỗ trợ đốt cháy chất béo và tăng quá trình trao đổi chất của cơ thể, chẳng hạn như nấm phục linh (fu ling), nấm trư linh (zhu ling), rễ cây xương cựa (huang qi), lá sen (he ye), quế (gui zhi), rễ sắn dây (ge gen), nhân sâm (ren sen), trạch tả (ze xie), và cam thảo (gan cao). Tất cả những thảo dược này cũng giúp cho làn da săn chắc và căng sáng hơn.
Tập thể dục
Tập thể dục là một yếu tố quan trọng khác giúp giảm cân. Tuy nhiên, không nhất thiết phải tập thể dục cường độ cao. Theo Trung y, các bài tập giúp hỗ trợ tuần hoàn và dòng chảy năng lượng giữa các cơ quan, cũng như hoạt động tiêu hóa tốt hơn so với tập thể dục mạnh. Tập luyện cũng giúp thả lỏng tâm trí và thư giãn; ảnh hưởng đến hormone; và đặc biệt quan trọng trong điều trị một số loại béo phì.
Theo cách nói của Tây y, khi chúng ta bị căng thẳng, cơ thể sẽ kích hoạt hệ thần kinh giao cảm để “chiến đấu hay bỏ chạy”. Khi chúng ta thư giãn, hệ thần kinh đối giao cảm sẽ tiếp quản và kích hoạt quá trình nghỉ ngơi và tiêu hoá.
Đối với người cao tuổi và người không thể tập thể dục mạnh, Pháp Luân Công, thái cực quyền, và yoga là những phương pháp tốt giúp giảm căng thẳng và săn chắc cơ một cách nhẹ nhàng nhưng hiệu quả.
Các loại béo phì và giải pháp
Dưới đây là 5 loại béo phì và những cách tốt nhất để bạn lấy lại sức khỏe:
1. Thấp (độ ẩm thấp) và đờm
Theo Trung y, “thấp” nói đến sự giữ nước kết hợp với tích trữ chất béo do sự hoạt động quá mức của insulin trong trường hợp ăn uống kém hoặc ăn quá nhiều. Nếu tình trạng này kéo dài kinh niên sẽ làm yếu hệ thống lá lách. Trong Trung y, hệ thống lá lách có định nghĩa khác với trong Tây y, có nhiệm vụ phụ trách sự chuyển hoá và vận chuyển thức ăn. Thấp có thể có nguyên nhân do giảm khả năng vận chuyển chất lỏng của hệ tiêu hoá, hoặc do cơ thể bị quá tải bởi độ ẩm dư thừa từ môi trường bên ngoài (thời tiết ẩm ướt, điều kiện sống ẩm ướt, thức ăn bị ẩm ướt). Thấp cũng có thể phát sinh do phản ứng của cơ thể đối với bệnh tật hoặc do lạm dụng thuốc làm gia tăng độ ẩm, chẳng hạn như thuốc kháng sinh.
Một dạng cô đặc dễ nhận biết của thấp là đờm. Nếu bạn thường cảm thấy nặng nề và buồn ngủ, và có đờm trong phổi và họng, thì có thể bạn đang bị dư thừa độ ẩm. Trung y khuyến nghị cách để giải quyết vấn đề này là uống trà trắng, ăn lúa mạch trân châu và thực phẩm có màu trắng, dùng gia vị cay, uống sữa dê hoặc ăn thịt cừu. Thường xuyên xoa bóp phần giữa ngực hoặc sử dụng sử dụng máy sấy tóc để làm ấm sẽ giúp phổi nóng lên và thoát khỏi tình trạng ẩm ướt.
2. Huyết ứ
Những người cảm thấy đau sâu khi xoa bóp mạnh hoặc thỉnh thoảng bị đau tim có thể bị tăng độ nhớt của máu khiến máu di chuyển chậm hơn bình thường. Thông thường, đó là do ăn quá nhiều thực phẩm dầu mỡ, dẫn đến tim thiếu năng lượng để bơm máu đúng cách.
Theo lý thuyết của Trung y, béo phì có nguyên nhân do tuần hoàn kém, chứ không chỉ là do ăn uống. Tương tự như việc ô tô và xe tải di chuyển trong và ngoài thành phố: Nếu cả đường xá và giao thông được quản lý tốt, thì dù có nhiều phương tiện di chuyển cũng không bị tắc đường. Tắm nước ấm nửa người có thể giúp ích cho chứng tuần hoàn kém. Uống trà gừng ấm và thêm quế, thì là Ai Cập, thì là tây, hoặc bạch đậu khấu vào bữa ăn cũng có thể giúp ích. Xoa bóp vùng cơ ở nửa dưới của cánh tay cũng giúp giảm độ nhớt của máu.
3. Thiếu khí
Các triệu chứng thường thấy ở người thiếu khí bao gồm yếu cơ, cảm thấy mệt mỏi sau khi nói chuyện hoặc đứng dậy, tiêu hoá kém, và chán ăn. Tình trạng này ảnh hưởng trực tiếp đến việc cơ thể đốt cháy calo. Tập thể dục (không nhất thiết phải tập thể dục nặng) có lợi đối với những người thiếu khí. Bạn có thể ngạc nhiên khi biết rằng những phương pháp rèn luyện nhẹ nhàng như khí công và thái cực quyền là một trong những cách tốt nhất để giảm cân.
Khi chúng ta thực hiện những chuyển động lớn hơn, máu và chất dinh dưỡng sẽ được lưu thông trong các chi; giúp cơ thể xây dựng thêm cơ bắp, đồng thời các cơ quan vẫn còn chất béo dự trữ. Khí công, yoga và thái cực quyền tập trung cải thiện sự trao đổi oxy và lưu thông máu, vì vậy những phương pháp này giúp khôi phục toàn bộ cơ thể. Pháp Luân Công, hay còn gọi là Pháp Luân Đại Pháp, cũng rất được khuyến nghị vì phương pháp này giúp giải quyết căng thẳng tinh thần và tâm chấp trước, và rất dễ luyện tập (FalunDafa.org).
4. Nóng và viêm quá mức
Hầu hết các công việc ngày nay đều diễn ra trong môi trường văn phòng được kiểm soát nhiệt độ và đòi hỏi các nhân viên phải sử dụng máy tính hoặc các thiết bị điện tử khác trong thời gian dài. Loại công việc này làm mất đi khả năng để làn da của chúng ta thích nghi theo mùa; chúng ta không đổ mồ hôi, lỗ chân lông bị bít kín và nhiệt không thoát ra được. Kết quả là chúng ta đang làm gián đoạn khả năng điều hoà tự nhiên của cơ thể theo mùa, từ đó có thể gây ra các đợt viêm nhiễm. Các triệu chứng phổ biến của tình trạng này là sưng nướu, kích ứng da, ợ chua, nước tiểu sẫm màu và hơi thở có mùi hôi. Muốn giảm nóng hoặc viêm trong cơ thể, cần tránh đồ uống lạnh hoặc ăn đồ ăn chưa nấu chín, cũng như không thức khuya và nghỉ ngơi đầy đủ. Những người gặp phải tình trạng này cũng nên uống trà xanh, trà ô long, hoặc trà hoa oải hương.
5. Tâm trạng và căng thẳng
Một nguyên nhân rất phổ biến của béo phì, đặc biệt ở phụ nữ khoảng 40 tuổi, là tâm trạng và căng thẳng. Loại tăng cân này thường đi kèm với trầm cảm, gây ảnh hưởng đến thể chất và tinh thần của một người. Hậu quả đặc trưng liên quan đến tình trạng này bao gồm các vấn đề về giấc ngủ, đốm sắc tố da và các rối loạn về da khác, căng thẳng, thậm chí là ung thư trong một số trường hợp, đặc biệt là ung thư vú.
Theo sự hiểu biết về ảnh hưởng của cảm xúc đến sức khỏe của Trung Y, hiện tượng này là do gan chi phối sự giận dữ. Những người dễ bị nóng giận nhưng hay để trong lòng, thì thay vì giải tỏa cơn giận, họ thường dễ bị các vấn đề liên quan đến kênh năng lượng của gan; hệ thống kênh này khác với quan niệm của Tây y về gan. Người có hệ thống năng lượng gan yếu thường mắc các vấn đề về giấc ngủ. Hai phương pháp xoa bóp đơn giản dưới đây có thể giúp giảm những triệu chứng này:
- Xoa bóp dưới cánh tay: Mở và đặt lòng bàn tay của bạn phía sau đầu; bàn tay kia nắm lỏng lẻo, và nhẹ nhàng đấm vào mỗi bên nách trong khoảng 5 phút. Nếu có thể, bạn nên nằm xuống và thực hiện động tác này vào mỗi đêm trước khi đi ngủ. Bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy mình ngủ ngon và sâu hơn.
- Xoa bóp vùng đùi trong: Dùng que hoặc chai dài đổ đẩy nước rồi lăn từ trên đùi trong xuống đầu gối. Có thể dùng lược hoặc lược chải tóc bằng gỗ để thực hiện động tác tương tự.
Trí tuệ cổ xưa
Trung y là một truyền thống lâu đời được lưu truyền với hàng thiên niên kỷ kinh nghiệm và thực hành. Trung y cung cấp hiểu biết về dinh dưỡng, phòng ngừa, các liệu pháp, và chăm sóc sau điều trị. Trung y là một phương pháp thực hành tổng quát xem xét về lối sống, trạng thái tinh thần, môi trường, và thói quen của một cá nhân, từ đó đưa ra các giải pháp hoàn chỉnh để kiểm soát cân nặng. Nếu bạn sử dụng tích hợp Trung y một cách thông minh và thường xuyên, bạn có thể phát hiện ra rằng, không chỉ cơ thể mà cả tinh thần của bạn cũng sẽ phấn chấn hơn.
Bài viết này được đăng lần đầu trên tạp chí Radiant Life.
Cộng tác viên của Epoch Times, Moreen Liao là hậu duệ bốn đời của bác sĩ Trung Y. Cô cũng là một nhà trị liệu hương thơm được chứng nhận và là người sáng lập Ausganica, hãng sản xuất mỹ phẩm hữu cơ được chứng nhận chất lượng thẩm mỹ viện.
