Cựu Tổng thống Trump bị truy tố vì nỗ lực thách thức kết quả bầu cử năm 2020
Biện lý đặc biệt Jack Smith đưa ra 4 cáo buộc, trong đó có ‘âm mưu lừa gạt Hoa Kỳ’
Hôm 01/08, một đại bồi thẩm đoàn ở Hoa Thịnh Đốn đã phê chuẩn các cáo buộc trọng tội đối với cựu Tổng thống Donald Trump liên quan đến nỗ lực tranh chấp kết quả của cuộc bầu cử năm 2020 và các sự kiện ngày 06/01/2021.
Theo bản cáo trạng, ông Trump phải đối mặt với bốn cáo buộc liên bang phát sinh từ cuộc điều tra của biện lý đặc biệt Jack Smith gồm: âm mưu lừa gạt Hoa Kỳ, âm mưu cản trở một thủ tục tố tụng chính thức, cản trở và cố gắng cản trở một thủ tục tố tụng chính thức, và âm mưu tước bỏ quyền “tự do thực hiện” các quyền hiến định của công dân.
Đây là bản cáo trạng thứ hai đến từ cuộc điều tra của ông Smith. Riêng với vụ được cho là lưu trữ các tài liệu mật tại tư dinh của ông ở Mar-a-Lago, Palm Beach, Florida, cựu tổng thống này đang phải đối mặt với 40 cáo buộc.
Chiến dịch tranh cử của ông Trump đã mô tả bản cáo trạng mới là một cuộc tấn công có động cơ chính trị.
Một phát ngôn viên từ chiến dịch tranh cử của ông Trump cho biết trong một thư điện tử: “Đây chẳng qua là vụ nhũng nhiễu mới nhất trong nỗ lực thảm hại không ngừng của Gia đình Tội phạm Biden và Bộ Tư pháp bị vũ khí hóa của họ nhằm can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống năm 2024, trong đó Tổng thống Trump là người dẫn đầu không thể chối cãi và đang dẫn đầu với mức chênh lệch đáng kể.”
“Nhưng tại sao họ lại đợi hai năm rưỡi để đưa ra những cáo buộc giả dối này, ngay giữa chiến dịch tranh cử năm 2024 đang giành thắng lợi của Tổng thống Trump? Tại sao những cáo buộc đó lại được công bố một ngày sau khi vụ bê bối của ông Joe Biden lươn lẹo bị vỡ lở tại các hội trường Quốc hội?”
Bản cáo trạng
Bản cáo trạng dài 45 trang (pdf) buộc tội ông Trump với cáo buộc “âm mưu” liên quan đến những nỗ lực của ông nhằm thách thức kết quả bầu cử năm 2020.
Bản cáo trạng viết, “Mục đích của âm mưu này là nhằm lật ngược những kết quả hợp pháp của cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 bằng cách cố ý sử dụng các tuyên bố sai sự thật về gian lận bầu cử.”
Bản cáo trạng cũng liệt kê sáu người bị cáo buộc là đồng phạm. Bốn người trong số họ là các luật sư. Một người từng là quan chức Bộ Tư pháp, và người còn lại là cố vấn chính trị. Bản cáo trạng không nêu tên bất kỳ ai trong số này.
Bản cáo trạng của ông Smith thừa nhận rằng tất cả người dân Mỹ, bao gồm cả ông Trump, theo Tu chính án thứ Nhất có quyền công khai lên tiếng về cuộc bầu cử và thậm chí tuyên bố rằng ông đã thắng. Bản cáo trạng cho biết ông Trump cũng “có quyền chính thức thách thức” kết quả bầu cử đó.
Nhưng vấn đề là ông ấy bị cáo buộc “đã theo đuổi các biện pháp bất hợp pháp để giảm giá trị các phiếu bầu hợp pháp và phá hoại kết quả bầu cử,” bản cáo trạng nêu rõ.
Theo bản cáo trạng, âm mưu bị cáo buộc bao gồm việc lan truyền “những tuyên bố sai sự thật về gian lận bầu cử” và tổ chức các đại cử tri thay thế ở bảy tiểu bang. Bản cáo trạng đề cập đến những tuyên bố cụ thể của ông Trump và các đồng minh về hành vi gian lận cử tri ở các tiểu bang như Georgia, Pennsylvania, Michigan, và Arizona. Bản cáo trạng chủ yếu dựa trên những tuyên bố của các quan chức đã từng được sử dụng để thách thức các cáo buộc gian lận cử tri.
Bản cáo trạng cũng tuyên bố rằng ông Trump đã khuyến khích những người ủng hộ mình đến Hoa Thịnh Đốn dựa trên điều mà được cho là “kỳ vọng sai lầm rằng Phó Tổng thống có thẩm quyền và có thể sử dụng vai trò mang tính nghi thức của mình trong thủ tục chứng nhận [số phiếu đại cử tri] để đảo ngược kết quả bầu cử.”
Trong một cuộc họp báo hôm 01/08, ông Smith đã gọi các sự kiện ngày 06/01/2021 là “một cuộc tấn công chưa từng có vào cơ sở của nền dân chủ Hoa Kỳ,” một cuộc tấn công bị những lời dối trá “kích động” nhằm phá vỡ “chức năng nền tảng” của chính phủ trong việc tiến hành và chứng nhận các cuộc bầu cử.
Phát ngôn viên chiến dịch tranh cử của ông Trump cho biết trong một tuyên bố rằng cựu tổng thống “luôn tuân thủ luật pháp và Hiến Pháp, nhờ lời khuyên từ nhiều luật sư tài năng.”
Phát ngôn viên này nói: “Những cuộc săn phù thủy không phù hợp với truyền thống Mỹ này sẽ thất bại và Tổng thống Trump sẽ tái đắc cử vào Tòa Bạch Ốc để ông ấy có thể cứu đất nước chúng ta khỏi sự lạm quyền, sự thiếu năng lực, và tham nhũng đang chảy trong huyết quản của đất nước chúng ta ở mức độ chưa từng thấy trước đây.”
Ông Trump dự kiến sẽ trình diện tại một tòa án liên bang ở Hoa Thịnh Đốn lúc 4 giờ chiều ngày 03/08.
Hoa Thịnh Đốn không phải là địa hạt của ông Trump
Nếu vụ án ngày 06/01 nhắm vào ông Trump vẫn được xét xử ở thủ đô Hoa Thịnh Đốn thì vụ án này cho thấy viễn cảnh về một nhóm bồi thẩm đoàn đặc biệt thù địch. Theo thống kê cử tri ghi danh, đây là nơi có gần 77% cử tri ghi danh ủng hộ Đảng Dân Chủ và chỉ 5% ủng hộ Đảng Cộng Hòa.
Nhiều bị cáo trong vụ ngày 06/01 đã cố gắng chuyển phiên tòa của họ sang nơi khác. Họ khẳng định rằng những người ủng hộ ông Trump sẽ không được xét xử công bằng ở Hoa Thịnh Đốn. Nhưng các thẩm phán đã từ chối những yêu cầu đó. Trong số các vụ án liên quan đến ngày 06/01 được đưa ra xét xử, thì chỉ có hai vụ án là kết thúc với việc bị cáo được tuyên trắng án với mọi tội danh; cả hai trường hợp đó đều do thẩm phán ra phán quyết chứ không phải bồi thẩm đoàn.
Trong một bài đăng hôm 18/07 trên nền tảng Truth Social của mình, ông Trump cho biết ông thấy “thú vị” khi người ta đưa ra thông báo về các cáo buộc sắp tới dành cho ông vào tối Chủ Nhật hôm 16/07. Đó là chưa đầy 24 tiếng sau khi ông trình bày một bài diễn văn ở Florida, trong đó ông nói rằng chính phủ liên bang nắm quyền kiểm soát “một Thủ đô Hoa Thịnh Đốn dơ bẩn, mất vệ sinh, lôi thôi lếch thếch, và đầy rẫy tội phạm.”
Tuy nhiên, đó chính là nơi mà Bộ Tư pháp của ông Biden muốn tổ chức phiên tòa xét xử ông Trump, “tất cả chỉ vì họ nghĩ, đặc biệt là sau những ngôn từ mạnh mẽ của tôi về việc tiếp quản của chính phủ liên bang trong bài diễn văn đó, rằng một bồi thẩm đoàn ở Hoa Thịnh Đốn sẽ làm bất cứ điều gì mà họ [những người nắm quyền] muốn,” ông Trump nói.
‘Những kẻ gian lận’ bầu cử?
Cả ba vụ truy tố ông Trump đều diễn ra trong thời gian ông tranh cử tổng thống Hoa Kỳ lần thứ ba, và một đại bồi thẩm đoàn đang làm việc ở tiểu bang Georgia về khả năng đưa ra một bản cáo trạng thứ tư. Vụ việc đó sẽ xoay quanh tranh cãi về việc liệu ông Trump có thực sự thất bại trong cuộc bầu cử năm 2020 ở tiểu bang đó hay không.
Cựu tổng thống khẳng định ông đang thực hiện quyền hiến định của mình “để phản đối một cuộc bầu cử mà [ông] hoàn toàn tin rằng đó là gian lận và bị đánh cắp,” giống như Đảng Dân Chủ đã làm vào năm 2016, theo bài đăng hôm 18/07 của ông.
Ông Trump cáo buộc các cơ quan liên bang “bị vũ khí hóa” đã từ chối điều tra “những kẻ gian lận” bầu cử. Thay vào đó, Bộ Tư pháp và FBI “nhắm mục tiêu và sách nhiễu những người phàn nàn về những kẻ gian lận này.”
Ông Trump và các đồng minh của mình nói rằng tất cả các vụ án hình sự nhắm vào ông đều liên quan đến các tình huống xảy ra cách đây vài năm, và do đó dẫn đến việc can thiệp bầu cử.
“Các công tố viên của Đảng Dân Chủ đã đợi nhiều năm để đưa ra cáo buộc để họ có thể can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống năm 2024,” ông Trump viết trong một bài đăng trên Truth Social hôm 19/07 trước khi bản cáo trạng mới nhất được đưa ra. “Tuy nhiên, họ sẽ phải hứng chịu hậu quả của hành động này!”
Nhưng những người gièm pha ông Trump nói rằng ông đáng bị truy tố và phải chịu trách nhiệm về những hành vi sai trái mà họ tin ông đã phạm phải. Những người chỉ trích gay gắt nhất cáo buộc ông đã triệu tập “đám đông” những người ủng hộ mình đến Hoa Thịnh Đốn vào ngày 06/01/2021 để “lật đổ” chính phủ.
‘Vì lợi ích chung’
Tám tháng sau khi ông Smith được chỉ định điều tra cựu tổng thống trên hai mặt trận, bản cáo trạng truy tố ông Trump mới nhất này đã được công bố.
Hồi tháng Sáu, ông Smith đã đưa ra một bản cáo trạng trong đó ông Trump bị cáo buộc quản lý sai các hồ sơ mật. FBI đã thu giữ những tài liệu đó trong một cuộc đột kích chưa từng có tiền lệ vào nhà của cựu tổng thống hồi tháng 08/2022.
Công tố viên hàng đầu của chính phủ ông Biden, Tổng Chưởng lý Merrick Garland, đã bổ nhiệm ông Smith làm biện lý đặc biệt vào ngày 18/11/2022, ba ngày sau khi ông Trump tuyên bố tranh cử tổng thống lần thứ ba.
Khi đó, ông Garland đã thừa nhận việc ông Trump ra ứng cử là một động lực để bổ nhiệm ông Smith.
“Dựa trên những diễn biến gần đây, trong đó có thông báo của cựu tổng thống rằng ông ấy là ứng cử viên tổng thống trong cuộc bầu cử tiếp theo, và ý định trở thành ứng cử viên của tổng thống đương nhiệm, tôi kết luận rằng việc bổ nhiệm một vị trí biện lý đặc biệt là vì lợi ích chung,” ông Garland nói khi bổ nhiệm ông Smith.
Bất chấp việc những người gièm pha ông Trump khăng khăng rằng các cuộc điều tra này là chính đáng; ông Biden đã phủ nhận việc gây ảnh hưởng đến các hành động của chính phủ liên bang nhắm vào ông Trump.
Ông Trump khẳng định mình vô tội. Hồi tháng Tư, ông đã không nhận tội trong bản cáo trạng đầu tiên của mình vì cáo buộc vi phạm luật hồ sơ kinh doanh của New York vào năm 2017. Hồi tháng Sáu, ông đã không nhận tội đối với các cáo buộc liên bang liên quan đến việc ông quản lý hồ sơ mật sau khi rời Tòa Bạch Ốc vào năm 2021.
Tiếp tục chiến dịch tranh cử
Bất chấp những rủi ro pháp lý ngày càng tăng, ông Trump vẫn hướng về phía trước với các sự kiện tranh cử.
Hôm 18/06, cùng ngày tiết lộ về bản cáo trạng sắp được đưa ra, ông đã tham gia một diễn đàn gặp gỡ cử tri tại Iowa cùng người dẫn chương trình Fox News Sean Hannity.
Hôm 19/07, ông Trump đã tổ chức buổi chiếu bộ phim bom tấn bất ngờ “Sound of Freedom” (Âm thanh của Tự do) tại câu lạc bộ golf của ông ở Bedminster, tiểu bang New Jersey.
Hôm 20/07, chiến dịch của ông Trump đã công bố một video quảng cáo mới dài một phút. Được ghi hình dưới bản phim đen trắng, hình ảnh ông Trump với khuôn mặt lạnh lùng đang sải bước một cách quyết đoán dọc theo một hành lang. “Đây là trận chiến cuối cùng,” ông Trump nói trong phần thuyết minh.
“Có quý vị cùng sát cánh, chúng ta sẽ dẹp bỏ nhà nước ngầm. Chúng ta sẽ trục xuất những kẻ gây chiến tranh khỏi chính phủ của chúng ta. Chúng ta sẽ loại bỏ những người theo chủ nghĩa toàn cầu, chúng ta sẽ loại bỏ những người cộng sản, những người theo chủ nghĩa Marxist và những người theo chủ nghĩa phát xít,” ông Trump nói, với âm thanh của đám đông cổ vũ vang lên ở hậu cảnh.
“Chúng ta sẽ loại bỏ tầng lớp chính trị hủ bại thù ghét đất nước của chúng ta. Chúng ta sẽ loại bỏ các hãng truyền thông đưa tin giả, và chúng ta sẽ giải phóng nước Mỹ hoàn toàn khỏi những kẻ hung ác này.”
Đoạn video kết thúc với âm nhạc kịch tính khi dòng chữ “Tham gia cuộc chiến vì nước Mỹ của Tổng thống Trump” xuất hiện màu trắng trên màn hình đen.
Tiết lộ bản cáo trạng sắp được đưa ra, ông Trump khẳng định rằng ông đã phải chịu đựng nhiều “trò lừa bịp và âm mưu để ngăn cản [ông] đấu tranh cho người dân Mỹ.
“Nhưng tôi sẽ không bao giờ dừng lại!” ông nói.
DÒNG THỜI GIAN CÁC SỰ KIỆN
Tổng quan về các sự kiện chính trước bản cáo trạng truy tố ông Trump liên quan đến tình trạng bất ổn ngày 06/01
Năm 2021
Ngày 06/01
Những người ủng hộ Tổng thống Trump đương thời tập trung tại Hoa Thịnh Đốn để tham gia “Cuộc Tuần hành Cứu nước Mỹ.” Như đã đưa tin sau đó, kế hoạch này là để những người ủng hộ tổ chức một cuộc tập hợp tại The Ellipse, ngay phía Nam của Tòa Bạch Ốc. Sau đó, họ sẽ tuần hành tới Điện Capitol để yêu cầu Quốc hội và Phó Tổng thống Mike Pence từ chối phiếu đại cử tri cho ứng cử viên tổng thống Đảng Dân Chủ Joe Biden từ các tiểu bang nơi kết quả bầu cử bị những bất thường, cáo buộc gian lận, và thay đổi quy tắc bỏ phiếu vi hiến gây ảnh hưởng nghiêm trọng.
Khoảng giữa trưa, ông Trump diễn thuyết trước đông đảo người dân. Những câu trích dẫn chọn lọc từ bài diễn văn đó, kêu gọi những người ủng hộ “chiến đấu” để duy trì nền dân chủ, sẽ được dùng để cáo buộc rằng ông đã kích động tình trạng bất ổn xảy ra sau đó. Tuy nhiên, ông Trump còn nói rõ là những người diễn hành sẽ tiến tới Điện Capitol “một cách ôn hòa và với lòng yêu nước” và hãy để cho tiếng nói của họ được lắng nghe — một lời trích dẫn mà một số hãng truyền thông cánh tả đã bỏ qua khi đưa tin về sự kiện này.
Trước khi bài diễn văn của ông kết thúc, nhiều người rời đi để bắt đầu đi bộ hàng dặm đến Điện Capitol, để họ có thể có mặt vào thời điểm việc kiểm đếm phiếu đại cử tri diễn ra vào 1 giờ chiều. Lúc đó, hàng trăm người đang tập trung gần đó.
Ngay sau 12 giờ 50 phút trưa, khoảng 25 phút trước khi ông Trump kết thúc bài diễn văn của mình tại The Ellipse, những kẻ kích động đã phá vỡ hàng rào của cảnh sát được bảo vệ lỏng lẻo ở mặt tiền phía tây của Điện Capitol. Trong vòng vài phút, hàng ngàn người biểu tình tràn vào quảng trường phía tây.
Mặc dù hàng chục ngàn người biểu tình vẫn luôn ôn hòa, nhưng một số lượng lớn trong số đó đã đụng độ với cảnh sát; một số đột nhập vào Tòa nhà Quốc hội Hoa Kỳ. Hơn 1,000 người sau đó sẽ bị buộc tội. Một số người đã bị bắt vì phá hoại tòa nhà và tấn công cảnh sát; những người khác đã bị buộc tội vì những hành động như đi qua những cánh cửa đang mở và đi dạo qua các hành lang.
Cảnh sát bắn thiệt mạng người biểu tình Ashli Babbitt khi cô cố gắng trèo qua một cửa sổ đã bị vỡ. Hơn một năm sau sự kiện này, một đoạn phim cho thấy một người ủng hộ ông Trump, cô Rosanne Boyland, đã tử vong sau khi bị đám đông quá khích xô ngã và mọi người đè lên người cô; một cảnh sát đánh vào cơ thể bất tỉnh của cô bằng một thanh gỗ lớn. Tuy nhiên, sẽ không ai bị buộc tội cho một trong hai vụ thiệt mạng đó, và cô Boyland sau đó được cho là tử vong do dùng ma túy quá liều, một phán quyết mà gia đình cô công khai đưa ra thách thức pháp lý. Hai người khác tử vong vì nguyên nhân tự nhiên (đau tim và đột quỵ).
Lúc 3 giờ 13 phút chiều, ông Trump đăng trên Twitter, “Tôi đang yêu cầu mọi người ở Điện Capitol Hoa Kỳ giữ ôn hòa. Không được bạo lực! Hãy nhớ rằng, CHÚNG TA là Đảng của Luật pháp & Trật tự — hãy tôn trọng Luật pháp và các cảnh sát của chúng ta. Cảm ơn quý vị!”
Sau 4 giờ chiều, ông đăng một video lên các trang mạng xã hội, trong đó có Twitter, nói với những người ủng hộ: “Quý vị phải về nhà ngay bây giờ. Chúng ta phải có hòa bình. Chúng ta phải có luật lệ và trật tự.” Video đó vẫn có sẵn trên các trang web khác như C-Span.org, còn Twitter sau đó đã gỡ bỏ tweet này.
Khoảng 8 giờ tối, cảnh sát Điện Capitol tuyên bố tòa nhà đã an toàn, cho phép các nhà lập pháp đã được sơ tán qua các đường hầm quay trở lại.
Ngày 07/01
Đầu giờ làm việc vào buổi sáng, Quốc hội xác nhận chiến thắng của ông Biden sau nhiều giờ tranh luận về những bất thường của các cuộc bầu cử ở các tiểu bang như Arizona, Georgia, và Pennsylvania.
Trong một tuyên bố chung, các nhà lãnh đạo Hạ viện và Thượng viện của Đảng Dân Chủ cho biết họ đang thúc giục ông Pence “viện dẫn Tu chính án thứ 25, cho phép phó tổng thống và đa số nội các bãi nhiệm tổng thống vì kích động nổi dậy và mối nguy hiểm mà ông ấy vẫn đặt ra.” Họ đe dọa sẽ đàn hặc tổng thống nếu ông Pence không hành động. (Nỗ lực trước đó của Đảng Dân Chủ nhằm đàn hặc ông Trump hồi một năm trước đã thất bại.)
Sau đó cùng ngày, sau khi các thành viên Đảng Dân Chủ cho biết họ không nhận được phúc đáp từ ông Pence, Dân biểu Sheila Jackson Lee (Dân Chủ-Texas) đưa ra các văn bản đàn hặc ông Trump trong khi ông còn 13 ngày nữa là mãn nhiệm kỳ tổng thống của mình.
Tối hôm đó, ông Trump đăng một video lên Twitter lên án hành vi bạo lực, nói với mọi người rằng “những cơn giận dữ phải lắng xuống và [mọi người cần] bình tĩnh trở lại.” Ông lưu ý rằng chiến dịch của ông “mạnh mẽ theo đuổi mọi con đường hợp pháp để phản đối kết quả bầu cử.” Ông còn nói rằng mục tiêu duy nhất của ông “là bảo đảm tính liêm chính của cuộc bỏ phiếu,” và “Tôi đã chiến đấu để bảo vệ nền dân chủ Mỹ quốc.”
Thừa nhận rằng một chính phủ mới sẽ được thành lập vào ngày 20/01 (2021), ông cam kết chuyển giao quyền lực suôn sẻ. “Thời điểm này kêu gọi sự hàn gắn và hòa giải,” ông Trump nói, đồng thời lưu ý đến những thách thức của đại dịch COVID-19 và vô số tổn thất về nhân mạng và nền kinh tế Hoa Kỳ. Ông nói rằng được phục vụ với tư cách là tổng thống là “vinh dự của đời tôi.” Ông nói: “Hành trình tuyệt vời của chúng ta chỉ mới bắt đầu.”
Nhà chức trách cho hay ít nhất 57 cảnh sát bị thương và 68 người bị bắt giữ; họ cũng thông báo rằng cảnh sát trưởng của Điện Capitol đã từ chức.
Đêm muộn cùng ngày, Cảnh sát Điện Capitol Brian Sicknick qua đời; các bản tin trên truyền thông nhanh chóng quy chụp cho sự ra đi của ông là do các cuộc tấn công từ những người biểu tình, kể cả việc bị tấn công bằng bình chữa cháy tại Điện Capitol. (Nhiều tháng sau, một giám định pháp y báo cáo rằng viên cảnh sát này tử vong vì đột quỵ và không có những thương tổn cả bên trong lẫn bên ngoài cơ thể. Tuy nhiên, báo cáo thừa nhận rằng mọi thứ xảy ra vào ngày 06/01 “đã góp phần vào tình trạng của ông ấy.” Hai người đàn ông bị cáo buộc đã xịt một chất kích thích vào ông Sicknick.)
Nhiều hãng thông tấn khác nhau, kể cả The Associated Press, cho phép sử dụng nhóm từ “cuộc nổi dậy” để mô tả các sự kiện ngày 06/01.
Ngày 10/01
Trong một tin nhắn, ông Stewart Rhodes III đưa ra một lời cảnh báo đáng ngại dành cho ông Trump. Ông Rhodes, một cựu quân nhân Nhảy dù Lục quân và tốt nghiệp ngành luật trường Yale, đã thành lập Oath Keepers, một nhóm gồm các thành viên quân đội tại ngũ và cựu quân nhân tìm cách bảo vệ Hiến Pháp Hoa Kỳ.
Ông Rhodes soạn một tin nhắn trên điện thoại di động của một người đàn ông có liên hệ “gián tiếp” với ông Trump. Trong tin nhắn này, ông Rhodes kêu gọi ông Trump viện dẫn Đạo luật Chống Nổi loạn để ngăn chặn ông Biden ― một tổng thống “bất hợp pháp” ― nắm quyền kiểm soát quân đội Hoa Kỳ, và rằng nếu ông Trump không thực hiện hành động đó, chính phủ mới “sẽ dùng tất cả quyền lực để tấn công ông, gia đình ông, và tất cả chúng tôi … Ông và con cái của ông sẽ bỏ mạng trong tù.”
Mặc dù tin nhắn đó chưa bao giờ được gửi đến ông Trump, nhưng đã trở thành một phần trong vụ truy tố ông Rhodes của chính phủ liên bang; sau đó ông bị kết tội âm mưu xúi giục nổi loạn vì tham gia vào các sự kiện ngày 06/01, và bị kết án 18 năm tù.
Ngày 12/01
Phó Tổng thống Mike Pence từ chối những lời kêu gọi bãi nhiệm ông Trump theo Tu chính án thứ 25.
Ngày 13/01
Hạ viện do Đảng Dân Chủ kiểm soát bỏ phiếu để đàn hặc ông Trump. Vài phút sau, Lãnh đạo Thiểu số Thượng viện Mitch McConnell (Cộng Hòa-Kentucky) viết rằng ông chưa đưa ra quyết định cuối cùng về việc ông sẽ bỏ phiếu như thế nào tại phiên xét xử đàn hặc của Thượng viện.
Ngày 25/01
Hạ viện chuyển lên Thượng viện một văn bản đàn hặc về tội “kích động nổi dậy” trong một cuộc tuần hành trang trọng qua Điện Capitol.
Cùng lúc đó, các nghị sĩ Đảng Dân Chủ xem xét việc sử dụng điều khoản “nổi dậy” trong Tu chính án thứ 14 để cấm ông Trump về sau không được giữ chức vụ ở Hoa Kỳ.
Ngày 02/02
Thông qua các luật sư của mình, ông Trump đưa ra một bản phúc đáp các cáo buộc đàn hặc, cho biết việc đàn hặc một cựu quan chức là vi hiến. Nếu một quan chức bị kết tội cho các tội danh chống lại Hoa Kỳ, thì hình phạt sẽ là cách chức — nhưng điều này không còn áp dụng cho ông Trump — cùng với việc không đủ tư cách đảm nhiệm bất kỳ chức vụ nào về sau. Những người ủng hộ ông Trump khẳng định mục tiêu cuối cùng của Đảng Dân Chủ trong việc đàn hặc ông là ngăn cản ông tái tranh cử tổng thống vào năm 2024.
Ngày 06/02
Học giả pháp lý nổi tiếng Alan Dershowitz cho rằng Quốc hội “đặt mình lên trên luật pháp” trong vụ đàn hặc ông Trump.
Ngày 09/02
Với một cuộc biểu quyết cho kết quả 56 phiếu thuận và 44 phiếu chống, Thượng viện tuyên bố thủ tục đàn hặc là hợp hiến bất chấp việc ông Trump lúc đó không còn là một quan chức. 44 thượng nghị sĩ Đảng Cộng Hòa bỏ phiếu chống nhưng sáu thượng nghị sĩ Đảng Cộng Hòa cùng với Đảng Dân Chủ bỏ phiếu ủng hộ phiên đàn hặc tiếp tục.
Phiên xét xử đàn hặc bắt đầu khi các dân biểu Đảng Dân Chủ cáo buộc ông Trump đã phạm một “trọng tội theo Hiến Pháp,” trong khi các luật sư của ông cho rằng những cáo buộc này là “sân khấu chính trị.”
Ngày 10/02
Những người phụ trách việc đàn hặc tại Hạ viện trích dẫn bài diễn văn ngày 06/01 của ông Trump, nhấn mạnh việc ông nói với những người ủng hộ “hãy chiến đấu hết mình” là một ví dụ về việc ông kích động bạo lực. Nhưng Đảng Cộng Hòa trong Ủy ban Tư pháp Hạ viện chỉ ra rằng những người phụ trách việc đàn hặc đã không thừa nhận rằng ông Trump cũng đã yêu cầu những người biểu tình tuần hành tới Điện Capitol “một cách ôn hòa và với lòng yêu nước.” Dân biểu Jim Jordan (Cộng Hòa-Ohio) gọi những lời đó là phần “quan trọng nhất” trong bài diễn văn của ông Trump.
Những người phụ trách việc đàn hặc không đưa ra bằng chứng mới nào để chứng minh cho cáo buộc của họ rằng ông Trump đã kích động một cuộc nổi dậy. Thay vào đó, họ cáo buộc các bài diễn văn trước đây của ông Trump đã giúp khơi dậy cảm xúc mạnh mẽ của những người ủng hộ ông cho đến khi những cảm xúc đó trở nên vượt quá sự kiểm soát vào ngày 06/01.
Những người phụ trách này không đề cập đến việc ông Trump nhiều lần đề nghị khai triển hàng ngàn binh sĩ Vệ binh Quốc gia tới Hoa Thịnh Đốn trước ngày 06/01 để dập tắt bạo lực tiềm ẩn. Ông Mark Meadows, cựu chánh văn phòng của ông Trump, nói rằng những đề nghị của tổng thống đã bị từ chối.
Thượng nghị sĩ Lindsey Graham (Cộng Hòa-South Carolina) cho biết vụ đàn hặc ông Trump đang “đổ bể,” khiến số lượng nghị sĩ bỏ phiếu vô tội dự kiến sẽ tăng lên. Ông dự đoán phiên đàn hặc sẽ kết thúc trong vài ngày nữa.
Ngày 11/02
Những người phụ trách việc đàn hặc, đứng đầu là Dân biểu Jamie Raskin (Dân Chủ-Maryland), kết thúc phần trình bày kéo dài hai ngày của họ về vụ đàn hặc ông Trump. Họ phát các bản ghi âm và video cho thấy những kẻ bạo loạn nói rằng họ xông vào Điện Capitol theo yêu cầu của ông Trump. Không có nhân chứng nào được gọi đến [phiên đàn hặc] để làm chứng.
Thượng nghị sĩ Rand Paul (Cộng Hòa-Kentucky) nói rằng việc những người phụ trách đàn hặc thừa nhận “Tổng thống Trump không bị đàn hặc vì lời nói của ông” là “bất thường.” Ông Paul cho biết, thay vào đó, họ nói ông ấy bị đàn hặc vì “ông ấy tán thành rằng cuộc bầu cử đã bị đánh cắp.” Tuy nhiên, ông lưu ý trước đây, các nghị sĩ Đảng Dân Chủ, trong đó có ông Raskin, ứng cử viên tổng thống năm 2016 Hillary Clinton, cũng như Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi (Dân Chủ-California) đều đưa ra tuyên bố tương tự về cuộc bầu cử năm 2016 mà ông Trump đã thắng.
Thượng nghị sĩ Ted Cruz (Cộng Hòa-Texas), một luật sư, chỉ trích những người phụ trách đàn hặc vì đã “hầu như không [trình bày được] lập luận nào” cho thấy những hành động của ông Trump đã vi phạm các quy định pháp lý về tội kích động ra sao. Ông nói nếu những cụm từ như “chiến đấu hết mình” là vi phạm, “thì mọi chính trị gia ở Mỹ đều phạm tội kích động,” ông Cruz nói. “Bởi vì tôi bảo đảm với quý vị tất cả 100 thượng nghị sĩ trong phòng đó đã lên bục để nói rằng chúng ta cần phải ‘chiến đấu hoặc chiến đấu hết mình.’”
Ngày 12/02
Một trong những luật sư của ông Trump, ông David Schoen, đưa ra bằng chứng cho thấy các dân biểu Đảng Dân Chủ tại Hạ viện “thêm bớt có chọn lọc lời nói của tổng thống,” ngoài ra còn thay đổi các đoạn video.
Các luật sư của ông Trump cũng cáo buộc các nhà lập pháp Đảng Dân Chủ là đạo đức giả. Họ phát nhiều đoạn video chiếu cảnh các nghị sĩ Quốc hội và các quan chức dân cử khác nói về việc tấn công ông Trump, đe dọa những người ủng hộ ông, và ủng hộ các cuộc biểu tình trước đây, thường là bạo lực, liên quan đến Black Lives Matter và Antifa. Ví dụ, những người theo chủ nghĩa vô chính phủ đã tổ chức một cuộc tấn công kéo dài vào một tòa án liên bang ở Portland, Oregon, nhưng bà Pelosi đã không sử dụng từ “nổi dậy” để mô tả vụ việc đó. Thay vào đó, bà nhận xét, “Người dân sẽ làm những gì họ làm.”
Một số nghị sĩ Đảng Dân Chủ, chẳng hạn như Thượng nghị sĩ Richard Blumenthal (Dân Chủ-Connecticut), mỉm cười hoặc cười to khi những video này đang được chiếu. Sau phiên họp, ông Blumenthal cáo buộc các luật sư của ông Trump “cố gắng vẽ ra một thực tế tương đồng nhưng nguy hiểm và bị bóp méo.” Ông nói phần trình bày của họ là để “chuyển hướng sự chú ý khỏi việc ông Donald Trump mời đám đông đến Hoa Thịnh Đốn.”
Ông Biden nói rằng ông không gây sức ép với các thượng nghị sĩ Đảng Cộng Hòa về việc bỏ phiếu ra sao trong cuộc đàn hặc ông Trump, nhưng ông cho biết việc chờ xem “liệu họ có ủng hộ [ông Trump]” hay không sẽ khá thú vị.
Khi quá trình đàn hặc tiếp tục, trái với tính cách của mình, ông Trump vẫn giữ im lặng, một phần là vì các nền tảng Đại Công nghệ như Twitter và Facebook đã đình chỉ trương mục của ông Trump, thực sự buộc ông phải im lặng. Twitter cho biết ông bị cấm vĩnh viễn. Tuy nhiên, hồi cuối năm 2022, chủ sở hữu mới của Twitter là ông Elon Musk đã khôi phục trương mục của ông Trump sau khi thực hiện một cuộc thăm dò ý kiến công khai trên nền tảng này. Gần đây nhất, ông Trump vẫn chưa quay lại Twitter. Thay vào đó, ông tiếp tục dựa vào Truth Social do ông thành lập. Nền tảng này được ra mắt hồi tháng 02/2022.
Ngày 13/02
Với cuộc biểu quyết cho kết quả 57 phiếu thuận và 43 phiếu chống, Thượng viện tuyên ông Trump trắng án trước cáo buộc đàn hặc “kích động nổi dậy.” Bảy thượng nghị sĩ Đảng Cộng Hòa cùng với toàn bộ các thượng nghị sĩ Đảng Dân Chủ đã bỏ phiếu kết tội ông Trump, nhưng vẫn còn thiếu 10 phiếu so với 67 phiếu cần thiết. Bảy thượng nghị sĩ Đảng Cộng Hòa tham gia với Đảng Dân Chủ là Richard Burr (Cộng Hòa-North Carolina), Bill Cassidy (Cộng Hòa-Louisiana), Susan Collins (Cộng Hòa-Maine), Lisa Murkowski (Cộng Hòa-Alaska), Mitt Romney (Cộng Hòa-Utah), Ben Sasse (Cộng Hòa-Nebraska), và Pat Toomey (Cộng Hòa-Pennsylvania).
Ông McConnell bỏ phiếu để tuyên trắng án nhưng đã đưa ra những nhận xét chỉ trích cựu tổng thống. Những nhận xét đó đã vấp phải sự phê bình của một số đồng sự Đảng Cộng Hòa của ông. Thượng viện bỏ phiếu để gọi nhân chứng nhưng quyết định rằng điều đó sẽ là một nỗ lực lãng phí vì dù sao thì họ cũng không có số phiếu cần thiết để kết tội. Có 45 thành viên Đảng Cộng Hòa bỏ phiếu tuyên bố việc đàn hặc này là vi hiến vì ông Trump đã mãn nhiệm kỳ tổng thống.
Cựu tổng thống đưa ra một tuyên bố phản ứng trước phán quyết trắng án của mình: “Đây là một câu chuyện đáng buồn về thời đại của chúng ta rằng một đảng phái chính trị ở Hoa Kỳ được phép tự do phỉ báng pháp quyền, bôi nhọ lực lượng chấp pháp, cổ vũ các đám du côn, biện minh cho những kẻ bạo loạn, và biến công lý thành công cụ để trả thù chính trị, và để đàn áp, liệt vào danh sách đen, tẩy chay và chèn ép tất cả những người và quan điểm mà họ không đồng ý với.”
“Tôi đã, đang, và sẽ luôn luôn là một người bênh vực cho nền pháp quyền không thể lay chuyển của chúng ta, cho những anh hùng thực thi pháp luật của đất nước này, và cho quyền của người dân Hoa Kỳ được tranh luận một cách ôn hòa và vinh dự về các vấn đề quan trọng mà không bị đối xử một cách ác ý và thù hận.”
Ngày 23/02
Cựu cảnh sát trưởng của Sở Cảnh sát Thủ đô làm chứng trước các thượng nghị sĩ, cáo buộc rằng các cơ quan khác đã không đáp ứng các yêu cầu trợ giúp của ông trước ngày 06/01.
2022
Ngày 22/07
Phim “The Real Story of Jan. 6” (Câu Chuyện Thật Về Ngày 06/01) được công chiếu trên EpochTV. Bộ phim tài liệu này phản bác câu chuyện được dàn dựng cẩn thận mà người Mỹ đã chịu ảnh hưởng. Phim có những câu chuyện về những người đã ở đó và xem xét hành động của cảnh sát và các quan chức chính phủ khác. Quý vị có thể xem phim tại epochtv.shop/jan6.
Ngày 15/11
Ông Trump tuyên bố tranh cử để một lần nữa trở thành ứng cử viên tổng thống của Đảng Cộng Hòa trong cuộc bầu cử năm 2024.
Ngày 18/11
Tổng Chưởng lý Merrick Garland thông báo ông Jack Smith đã được bổ nhiệm làm biện lý đặc biệt để điều tra việc ông Trump quản lý hồ sơ tổng thống và các tài liệu có dấu mật. Khi đưa ra thông báo của mình, ông Garland thừa nhận quyết định này bị ảnh hưởng bởi việc ông Trump ra ứng cử.
Ông Garland nói: “Dựa trên những diễn biến gần đây, trong đó có thông báo của cựu tổng thống rằng ông ấy là ứng cử viên tổng thống trong cuộc bầu cử tiếp theo, và ý định trở thành ứng cử viên của tổng thống đương nhiệm, tôi kết luận việc bổ nhiệm một vị trí biện lý đặc biệt là vì lợi ích chung.”
Ông Smith cũng được giao nhiệm vụ giám sát cuộc điều tra tại Hoa Thịnh Đốn về cáo buộc can thiệp vào quá trình chuyển giao quyền lực sau cuộc bầu cử tổng thống năm 2020. Trong một tuyên bố do DOJ đưa ra, ông Smith cam kết sẽ theo đuổi các cuộc điều tra “một cách độc lập” và “thấu đáo.”
Ngày 21/11
Trong vài ngày kể từ khi ông Smith được bổ nhiệm, những người theo phái bảo tồn truyền thống bày tỏ lo ngại về sự công bình của ông, lưu ý rằng vợ ông đã quyên góp cho chiến dịch tranh cử năm 2020 của ông Biden và sản xuất một bộ phim cho cựu Đệ nhất Phu nhân Michelle Obama.
Ngày 28/12
Ủy ban Đặc biệt Hạ viện về Điều tra Vụ xâm phạm Điện Capitol ngày 06/01 đã viết một bức thư rút lại trát đòi hầu tòa mà họ đã ban hành trước đó cho ông Trump, nói rằng công việc của ủy ban đã kết thúc và “Ủy ban Đặc biệt không còn theo đuổi thông tin cụ thể được đề cập trong trát đòi hầu tòa này.”
2023
Ngày 03/01
Kỳ họp mới của Quốc hội bắt đầu. Đảng Cộng Hòa nắm quyền kiểm soát Hạ viện, trong khi Đảng Dân Chủ giữ quyền kiểm soát Thượng viện.
Ngày 15/02
Ông Pence tiết lộ rằng ông Smith đã triệu tập ông để làm chứng chống lại ông Trump trong cuộc điều tra về ngày 06/01. Trong những tháng tiếp theo, các báo cáo sẽ rò rỉ về việc các cộng sự thân cận khác của ông Trump bị buộc phải làm chứng.
Ngày 02/06
Sau những lời kết tội gần đây đối với các bị cáo gây chú ý của ngày 06/01, các nhà phân tích dự đoán rằng các công tố viên có thể cảm thấy được khích lệ để theo đuổi cáo buộc “âm mưu nổi loạn” đối với ông Trump, mặc dù họ nói rằng ông ấy dường như có những biện hộ mạnh mẽ và chính đáng trước cáo buộc đó.
Ngày 08/06
Ông Trump và một phụ tá, ông Walt Nauta, bị truy tố vì cáo buộc quản lý sai các hồ sơ chính phủ có dấu mật. Việc ông Smith đạt được bản cáo trạng đó làm dấy lên nhiều suy đoán rằng một bản cáo trạng có thể sắp được đưa ra trong cuộc điều tra ngày 06/01 mà ông cũng đang lãnh đạo.
Ngày 23/06
Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy cho biết ông ủng hộ nỗ lực xóa bỏ hai cáo buộc đàn hặc ông Trump.
Ngày 18/07
Ông Trump cho biết vào ngày 16/07, một đêm Chủ Nhật, các luật sư của ông đã nhận được một bức thư thông báo ông là mục tiêu của đại bồi thẩm đoàn của ông Smith ở Hoa Thịnh Đốn, báo hiệu một vụ trình diện và đưa ra cáo trạng dường như sắp xảy ra. Theo một bài đăng trên trương mục Truth Social của mình, ông Trump nói rằng ông Smith đã cho ông bốn ngày để trình diện trước đại bồi thẩm đoàn.
The Epoch Times đưa tin bà Julie Kelly, một ký giả độc lập, người đã theo sát các phiên tòa xét xử các bị cáo ngày 06/01, tin rằng ông Trump sẽ bị truy tố vì “âm mưu nổi loạn.” Luật này quy định về các nỗ lực nhằm lật đổ chính phủ bằng vũ lực cũng như bất kỳ nỗ lực nào nhằm “ngăn cản, cản trở hoặc trì hoãn việc thi hành bất kỳ luật nào của Hoa Kỳ.”
Ngày 19/07
Các nhà chức trách vẫn đang giam giữ khoảng 145 người là tù nhân liên quan đến các sự kiện ngày 06/01, theo cơ sở dữ liệu do nhóm bất vụ lợi LookAheadAmerica.org tổng hợp. Nhiều người đã bị giam giữ hơn 800 ngày mà không được xét xử, tổ chức này cho biết.
Các nghị sĩ Quốc hội đã có những phản ứng trước bản cáo trạng sắp xảy ra của ông Trump, với việc các thành viên Đảng Cộng Hòa chỉ trích việc tiếp tục “vũ khí hóa” hệ thống tư pháp và Đảng Dân Chủ lặp lại một cụm từ thường được sử dụng kể từ khi bản cáo trạng đầu tiên của ông Trump được tiết lộ vào tháng Ba: “Không ai đứng trên luật pháp.”
Ngày 23/07
Một cựu tổng chưởng lý lâm thời trong chính phủ ông Trump, ông Matt Whitaker, nói với chương trình “Sunday Report” của Newsmax: “Điều đó không phù hợp với hệ thống tư pháp có sự bảo vệ bình đẳng trước pháp luật của chúng ta.” Ông cũng cho rằng ông tin là tất cả các tuyên bố của ông Trump về ngày 06/01 nên thuộc về “ngôn luận được Tu chính án thứ Nhất bảo vệ.”
Ngày 27/07
NBC News đưa tin, trích dẫn các nguồn tin ẩn danh cho biết, hai luật sư đại diện cho ông Trump, ông Todd Blanche và ông John Lauro, có cuộc họp với các công tố viên liên bang tại Hoa Thịnh Đốn về vụ án, trong bối cảnh một đại bồi thẩm đoàn triệu tập.
Bản tin có sự đóng góp của Joseph M. Hanneman và Ivan Pentchoukov
Nhóm biên dịch tin tức Anh ngữ Epoch Times Tiếng Việt
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
