Một số nhà phát triển kêu gọi thận trọng khi các nhà phân tích dự đoán GDP toàn cầu tăng 7 ngàn tỷ USD nhờ AI
Giám đốc điều hành công nghệ Emad Mostaque nói với những người tham dự Hội nghị chuyên đề Công nghệ Đột phá năm 2023 của Goldman Sachs ở London: “Chúng ta đã tìm ra cách làm cho phạm vi của con người mở rộng.”
Ông đang đề cập đến tiến bộ đáng kinh ngạc trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo tạo sinh (generative artificial intelligence), đáng chú ý nhất là trong ứng dụng ChatGPT4, vốn sở hữu khả năng ngay lập tức tạo ra kết quả nghiên cứu được trình bày dưới dạng văn xuôi gần như hoàn hảo, đủ tốt để đánh lừa được một giám khảo tuyển sinh đại học.
Trong khi một số người, bao gồm cả ông Mostaque, lo sợ những hậu quả khủng khiếp do việc sử dụng máy học một cách mất kiềm chế, thì những người khác dự đoán công nghệ mới này sẽ tăng được năng suất toàn cầu trên quy mô lớn.
Theo Goldman Sachs Research (GSR), các công cụ trí tuệ nhân tạo mới nổi có thể thúc đẩy tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của thế giới tăng thêm 7% với trị giá gần 7 ngàn tỷ USD, tăng năng suất của người lao động lên 1.5% trong một thập niên.
Tuy nhiên, viễn cảnh mất việc làm và giảm lương do tự động hóa, trong số những hậu quả xấu có thể xảy ra khác, vẫn tồn tại, gây ra sự ngờ vực rộng rãi về AI và thúc đẩy những lời kêu gọi dừng sự phát triển của lĩnh vực này.
Tiềm năng kinh tế
Theo các nhà nghiên cứu, nhiều lợi ích về năng suất sẽ xảy đến dưới dạng cải tiến quy trình và hiệu quả cho những người làm công việc tri thức.
Ông Kash Rangan, nhà phân tích phần mềm tại Goldman Sachs Research, viết: “AI tạo sinh có thể đơn giản hóa quy trình làm việc, tự động hóa các tác vụ thông thường và tạo ra một thế hệ ứng dụng mới cho doanh nghiệp,” qua đó có thể đẩy nhanh sự phát triển của mọi lĩnh vực, từ việc khám phá ra các loại thuốc mới đến việc tạo ra mã phần mềm.
Các tác giả của báo cáo này hình dung giá trị cụ thể của AI trong ngành bán hàng, đặc biệt là đối với các công ty cung cấp phần mềm dưới dạng dịch vụ (SaaS). Bằng cách thực hiện nghiên cứu thị trường gần như tức thì và tạo sự sao chép bán hàng hầu như không thể phân biệt được với nội dung do con người tạo ra, các ứng dụng AI có thể nhân lên gấp bội nỗ lực của nhóm bán hàng trong việc thuyết phục khách hàng, bán chéo, và phát triển khách hàng mới.
Theo GSR, những lợi ích tăng năng suất này có thể thúc đẩy được một thị trường trị giá khoảng 150 tỷ USD cho các sản phẩm AI tạo sinh, tăng 22% so với ngành công nghiệp phần mềm toàn cầu hiện tại.
Kêu gọi thận trọng
Không phải tất cả mọi người trong thế giới công nghệ đều nhiệt tình về tiềm năng để cải thiện điều kiện sống cho con người của AI.
Ông Mostaque, nhà sáng lập và Giám đốc điều hành của Stability AI, đã cùng với ông Elon Musk, đồng sáng lập Apple Steve Wozniak, và hơn 17,000 người khác — kể cả các kỹ sư của Meta và Google — đã ký một lá thư kêu gọi các công ty AI ngay lập tức tạm dừng phát triển trong ít nhất sáu tháng để đánh giá rủi ro do công nghệ này gây ra.
Bức thư được công bố hôm 29/03 nêu rõ: “Các hệ thống AI có trí tuệ cạnh tranh với con người có thể gây ra những rủi ro sâu sắc cho xã hội và nhân loại, như đã được chứng minh qua nghiên cứu sâu rộng được các phòng thí nghiệm AI hàng đầu thừa nhận.”
Bức thư hỏi, “Chúng ta có nên phát triển những bộ óc phi nhân loại mà cuối cùng có thể đông hơn, thông minh hơn, khiến chúng ta lỗi thời, và thay thế chúng ta không? Chúng ta có nên mạo hiểm mất kiểm soát đối với nền văn minh của chúng ta không?”
“Những quyết định như vậy không thể được giao phó cho các nhà lãnh đạo công nghệ không được bầu chọn. Các hệ thống AI giàu năng lực chỉ nên được phát triển khi chúng ta tự tin rằng tác động của chúng sẽ là tích cực và rủi ro của chúng sẽ có thể kiểm soát được.”
Khi nói chuyện tại hội nghị chuyên đề tháng 03/2023 ở London này, ông Mostaque đã cảnh báo về sự biến động chưa từng có trên thị trường.
“Đây là một gián đoạn lớn hơn nhiều so với đại dịch,” ông nói với những người tham dự, đề cập đến tiềm năng AI thay thế không chỉ những người viết ngôn ngữ mà còn cả những người tạo ra mã code.
Ông nói, “Sẽ chẳng có lập trình viên nào trong năm năm nữa.”
Ông Mostaque thấy trước sự thay thế tương tự của máy móc đối với các nghệ sĩ, giáo viên, và thậm chí là cả bác sĩ.
Ông nói, “Tôi không chắc rằng bất kỳ ai trong chúng ta có thể đối phó với tốc độ đó. Thành thật mà nói, quý vị biết đấy, tốc độ ấy thật đáng sợ.”
Tương lai của việc làm
Các nhà phân tích tại GSR đã có vẻ lạc quan hơn về tương lai của việc làm, tin rằng những công việc mới sẽ luôn xuất hiện để thay thế những công việc không còn phải do con người thực hiện nữa.
Ông Joseph Briggs và Devesh Kodnani, các nhà kinh tế tại Goldman Sachs, đã viết: “Mặc dù tồn tại sự không chắc chắn đáng kể về tiềm năng của AI tạo sinh, nhưng khả năng tạo ra nội dung vốn không thể phân biệt được với sản phẩm do con người tạo ra, và khả năng phá vỡ các rào cản giao tiếp giữa con người và máy móc phản ánh một tiến bộ lớn kèm theo các tác động kinh tế vĩ mô tiềm ẩn lớn.”
Họ dự đoán rằng AI có thể thay thế công việc của 300 triệu nhân viên toàn thời gian, nhưng nhấn mạnh rằng không phải tất cả công việc bị mất sẽ dẫn đến mất việc làm.
Họ viết: “Mặc dù tác động của AI đối với thị trường lao động có thể là đáng kể, nhưng hầu hết các công việc và ngành công nghiệp chỉ liên quan một phần đến tự động hóa và do đó có nhiều khả năng được bổ sung hơn là bị thay thế bởi AI.”
Hai người đã trích dẫn một nghiên cứu của nhà kinh tế học David Autor, trong đó nói rằng 60% người có việc làm ngày nay đang thực hiện những công việc vốn đã không tồn tại vào năm 1940. Do đó, ông Briggs và Kodnani đã kết luận, 85% tăng trưởng việc làm trong thời kỳ đó là do công nghệ mới thúc đẩy.
Tuy nhiên, nghiên cứu của ông Autor cũng phát hiện ra rằng tự động hóa đã khiến vị thế kinh tế của người lao động suy giảm trong bốn thập niên qua.
Ông Autor viết: “Giữa một hệ sinh thái công nghệ mang lại năng suất ngày càng cao, và một nền kinh tế tạo ra nhiều việc làm… chúng ta thấy một thị trường lao động trong đó thành quả được phân bổ không đồng đều, nghiêng về phía trên nhiều đến nỗi phần lớn người đi làm chỉ nếm được một miếng nhỏ của thành quả lớn.”
Theo ông Autor, vấn đề là khả năng tạo việc làm đã phát triển mạnh mẽ nhờ tự động hóa nhưng tiền lương lại không tăng với tốc độ tương tự, làm tăng thêm sự hoài nghi của nhiều người đối với những tiến bộ của AI.
Ông Autor viết: “Tuy nhiên, khi sự đổi mới không thúc đẩy cơ hội, thì nó tạo ra nỗi sợ hãi rõ rệt về tương lai: sự nghi ngờ rằng tiến bộ công nghệ sẽ làm cho đất nước trở nên giàu có hơn trong khi đe dọa sinh kế của nhiều người.”
Nhật Thăng biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
