Ông Milei có thể đóng cửa ngân hàng trung ương và dollar hóa Argentina không?
Nếu Argentina muốn trở thành một nền kinh tế thành công và thịnh vượng trở lại, thì quốc gia này cần một hệ thống tiền tệ và kinh tế vĩ mô ổn định.
Khoảng trống tài chính và tiền tệ to lớn mà những người theo “chủ nghĩa Peron” Sergio Massa và Alberto Fernández đã để lại cho ông Javier Milei là rất khó để tạo ra một lần nữa.
Bản thân cựu Tổng thống Mauricio Macri cũng giải thích rằng di sản mà ông Milei đang nhận lại được còn “tệ hơn” cả di sản mà ông Macri nhận được từ bà Cristina Fernández de Kirchner. Chủ nghĩa Peron đã để lại một đất nước hoang tàn và mang trong mình một quả bom hẹn giờ to lớn cho thời chính phủ tiếp theo.
Các vấn đề kinh tế to lớn của Argentina bắt đầu với thâm hụt tài khóa căn bản ở mức 3% GDP và tổng thâm hụt (bao gồm cả chi phí lãi vay) vượt quá 5% GDP. Hơn nữa, đó còn là một khoản thâm hụt mang tính cấu trúc không thể giảm trừ phi cắt giảm chi tiêu công. Chi tiêu công đã chiếm khoảng 40% GDP và đã tăng gấp đôi trong kỷ nguyên của chủ nghĩa Kirchner. Nếu chúng ta phân tích ngân sách của Argentina, thì có tới 20% hoàn toàn là chi tiêu cho chính trị. Theo Viện Phân tích Tài khóa Argentina, chính phủ cánh tả trước đây chỉ cắt giảm chi tiêu cho lương hưu, bằng một nửa mức điều chỉnh theo giá trị thực.
Các chính sách can thiệp và kiểm soát giá cả của ông Massa (cựu Bộ trưởng Kinh tế Argentina) và ông Fernández đã gây ra tình trạng thiếu thịt và xăng dầu ở một đất nước có nguồn tài nguyên dầu mỏ và chăn nuôi phong phú, một lần nữa chứng minh điều mà nhà kinh tế học Milton Friedman đã viết: “Liệu tiếp theo chúng ta có đọc được rằng việc chính phủ kiểm soát giá cả đã tạo ra tình trạng thiếu cát ở sa mạc Sahara?”
Chúng ta không nên quên rằng chính phủ ông Fernandez đã để lại cho Argentina một tỷ lệ lạm phát hàng năm là 140% sau khi lượng tiền cơ sở tăng điên cuồng hơn 485% trong năm năm, theo Ngân hàng Trung ương Argentina.
Những chính sách tài khóa và tiền tệ mang tính trưng thu và khai thác này đã tạo ra một thảm họa trong kho dự trữ của ngân hàng trung ương. Ông Fernandez đã để lại một ngân hàng trung ương bị phá sản với dự trữ ròng âm 12 tỷ USD và một quả bom hẹn giờ về các khoản nợ được trả phí (Leliq) vượt quá 12% GDP, đồng nghĩa với việc phải in nhiều tiền hơn và lạm phát hơn trong tương lai khi chúng đến hạn. Với rủi ro quốc gia là 2,400 điểm cơ bản, chính phủ tự xưng là “chủ nghĩa xã hội của thế kỷ 21” này đã khiến Argentina và ngân hàng trung ương của nước này chính thức phá sản, với 40% dân số rơi vào cảnh nghèo đói và một đồng nội tệ mất giá.
Ông Milei giờ đây phải đối diện với di sản độc hại này bằng quyết tâm và lòng dũng cảm. Ông Macri, người mắc sai lầm với chủ nghĩa dần dần (“gradualism”, vốn cho rằng thay đổi xảy ra dần dần theo thời gian chứ không phải là theo từng bước lớn; hay nói cách khác, ông Macri đã quá chậm chạp trong cách tiếp cận của mình), gần đây đã lập luận rằng không có chỗ cho các biện pháp nhẹ nhàng, và ông ấy đã đúng.
Ông Milei đã hứa sẽ đóng cửa ngân hàng trung ương và dollar hóa nền kinh tế. Tuy nhiên, liệu ông có thể đạt được mục tiêu này?
Câu trả lời là có. Hoàn toàn có thể.
Để hiểu tại sao Argentina phải dollar hóa, bạn đọc cần biết rằng đồng peso là một loại tiền tệ thất bại mà ngay cả người dân Argentina cũng khước từ. Hầu hết công dân Argentina đã cố gắng vớt vát những gì họ có thể bằng USD và thực hiện tất cả các giao dịch lớn bằng đồng tiền của Mỹ quốc, vì họ biết rằng đồng nội tệ của họ sẽ bị giải tán bằng sự can thiệp của chính phủ. Tất nhiên, chính phủ có 15 tỷ giá hối đoái khác nhau cho đồng peso, tất cả đều là giả, tất cả đều dường như chỉ có một mục tiêu: đánh cắp tiền USD của người dân theo một tỷ giá hối đoái giả.
Ngân hàng trung ương đã phá sản với dự trữ ròng âm, còn đồng peso thì là một loại tiền thất bại. Vì vậy, đóng cửa ngân hàng trung ương là một việc làm cần thiết. Quốc gia này cần có một cơ quan quản lý độc lập không có quyền in tiền và kiếm tiền từ tất cả thâm hụt tài chính, đồng thời phải loại bỏ khả năng phát hành Leliq (nợ được trả phí) điên rồ có thể phá hủy đồng tiền hiện nay và trong tương lai.
Việc đóng cửa ngân hàng trung ương đòi hỏi một giải pháp ngay lập tức và mạnh mẽ đối với Leliq, trong đó sẽ phải bao gồm một cách tiếp cận thực tế đối với tình trạng mất cân đối về tiền tệ ở một quốc gia có “tỷ giá hối đoái chính thức” bằng một nửa tỷ giá thực so với đồng USD trên thị trường. Thực hiện một bước đi táo bạo để công nhận tình trạng mất cân đối về tiền tệ này, đóng cửa ngân hàng trung ương, và chấm dứt việc kiếm tiền từ nợ là ba bước cần thiết để chấm dứt con đường dẫn đến sự hủy diệt của một quốc gia có thể so sánh với Venezuela. Ông Milei hiểu điều này và biết rằng đồng USD mà người dân phải rất khó khăn mới tiết kiệm được sẽ chảy ngược vào nền kinh tế trong nước thông qua việc công nhận thực tế tiền tệ của đất nước và biến đồng USD trở thành đồng tiền hợp pháp cho mọi giao dịch.
Vấn đề tiền tệ là một mặt của một đồng xu vô cùng có vấn đề. Vấn đề tài khóa cũng cần được giải quyết. Ông Milei cần chấm dứt tình trạng thâm hụt tài khóa cồng kềnh, và điều đó đòi hỏi phải có một sự điều chỉnh nhằm loại bỏ chi tiêu chính trị mà không phá hủy lương hưu. Kế hoạch này phải liên quan đến việc bán một vài trong số nhiều công ty đại chúng kém hiệu quả và cồng kềnh cũng như chi tiêu quá mức vào các khoản trợ cấp thuần túy mang tính chính trị. Thứ hai, ông Milei phải chấm dứt tình trạng thâm hụt thương mại vô lý. Argentina phải bãi bỏ luật theo chủ nghĩa bảo hộ và can thiệp sai lầm. Để làm được điều này, cần chấm dứt tình trạng “giữ tỷ giá hối đoái” lố bịch và 15 tỷ giá hối đoái giả mà chính phủ sử dụng để chiếm đoạt USD của người dân và các nhà xuất cảng bằng những tỷ lệ và việc trưng thu không công bằng.
Cần phải giảm thuế ở quốc gia có 165 loại thuế và mức thuế thuộc hạng cao nhất trong khu vực này, nơi các doanh nghiệp vừa và nhỏ phải trả tới 100% doanh thu của mình.
Argentina phải thay đổi trạng thái là một quốc gia trưng thu và săn mồi như hiện nay. Ngoài ra, các rào cản quan liêu, các biện pháp bảo hộ, và trợ cấp chính trị phải được loại bỏ. Hơn nữa, ông Milei phải bảo đảm được sự chắc chắn về mặt pháp lý cũng như một khung pháp lý hấp dẫn và đáng tin cậy để bóng ma trưng thu và trộm cắp thể chế không quay trở lại.
Những thách thức đối với ông Milei sẽ là rất nhiều, và phe đối lập sẽ tìm cách phá hoại mọi cải tổ thân thiện với thị trường vì nhiều chính trị gia ở Argentina đã trở nên rất quyền lực và giàu có nhờ biến nước này thành một Venezuela mới.
Nếu Argentina muốn trở thành một một nền kinh tế thành công và thịnh vượng trở lại, quốc gia này cần một hệ thống tiền tệ và kinh tế vĩ mô ổn định. Họ phải thừa nhận là mình có một đồng tiền sụp đổ và một ngân hàng trung ương bị phá sản và thực hiện các biện pháp khẩn cấp cần thiết càng nhanh càng tốt. Sẽ khó nhưng không phải là không thể, tiềm năng của nền kinh tế này là rất lớn.
Argentina là một quốc gia giàu có bị chủ nghĩa xã hội làm nghèo đi. Họ cần phải từ bỏ chủ nghĩa xã hội để trở nên giàu có trở lại.
Nhật Thăng biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
