‘Beyond Utopia’: Phim tài liệu phơi bày hiện thực cuộc sống và cuộc đào thoát khỏi Bắc Hàn
“Beyond Utopia” (“Hơn Cả Những Điều Không Tưởng”), một bộ phim tài liệu đạt giải Sundance, sẽ cho thấy những hoàn cảnh không thể tưởng tượng được của những người dân sống ở Bắc Hàn và những cuộc đào thoát đầy cam go của những người đào tẩu khỏi quốc gia này. Ngoài ra, bộ phim có một sứ mệnh khó khăn khác: Để cho những người sống trong quốc gia độc tài này nhận thức được thế giới bên ngoài.
Đó là bởi vì người dân Bắc Hàn phần lớn vẫn sống trong cảnh u minh, có rất ít hình ảnh và video về cảnh ngộ khốn khổ mà họ đang sống để cho những người trên thế giới ngoài kia biết được.
“Chúng tôi cần phơi bày sự thật về quốc gia này để quý vị thực sự chứng kiến được cuộc sống ở Bắc Hàn như thế nào — cuộc sống thực tế — không chỉ là những gì chúng ta thấy như đạn đạo, mà còn để chúng ta thấy quốc gia này thực sự là như thế nào,” đạo diễn Madeleine Gavin nói với The Epoch Times về bộ phim của bà. Bộ phim đã được đề cử cho Giải thưởng Hiệp hội Nhà sản xuất Hoa Kỳ (PGA) trong tuần này.
“Và chúng tôi cần có được thông tin để họ (người dân Bắc Hàn) có thể thấy cuộc sống bên ngoài là như thế nào và bắt đầu nhận ra rằng họ xứng đáng được nhiều hơn thế,” bà Gavin nói.
“Quý vị không thể đòi hỏi điều gì đó nếu quý vị không biết rằng mình xứng đáng có được,” bà nói thêm. “Họ cần phải nhận thấy họ có được quyền gì để bắt đầu gieo mầm phản kháng.”
Sống trong một nhà tù thực sự
Một nhân vật trong bộ phim là cô Hyeonseo Lee, một phụ nữ đào thoát khỏi Bắc Hàn cùng gia đình vào những năm 1990 và đã ghi lại hành trình đầy nguy hiểm của họ trong cuốn hồi ký bán chạy nhất năm 2016 có nhan đề “The Girl With Seven Names” (Cô Gái Với Bảy Cái Tên).
Cô nói ngắn gọn về cuộc sống trong xã hội hoàn toàn bị kiểm duyệt và kiểm soát của Bắc Hàn chỉ bằng một câu đơn giản mà đầy thương tâm.
“Chúng tôi bị nhốt trong một nhà tù lớn thực sự,” cô Lee nói trong phim.
“Nhiều người ngoại quốc thắc mắc làm thế nào mà người dân Bắc Hàn có thể sống như thể người máy vậy. Tại sao họ không chất vấn chính quyền; tại sao họ không lật đổ chính quyền đi? Nhưng tôi tin rằng mọi người, nếu sinh ra ở Bắc Hàn, sẽ giống hệt chúng tôi vì chúng tôi không hề biết có một cuộc sống nào khác tồn tại ngoài cuộc sống mà chúng tôi đã có,” cô giải thích trong phim.
Bên cạnh câu chuyện của cô, bộ phim còn theo chân gia đình Rohs, một gia đình Bắc Hàn gồm năm người, cố gắng thoát khỏi thành trì của chính quyền.
Bộ phim cũng kể về bà Soyeon Lee, một người mẹ tị nạn Bắc Hàn quyết tâm đoàn tụ với con trai mình. Người con trai vẫn còn ở Bắc Hàn.
Đạo diễn Gavin đã cố gắng mang đến cho thế giới cái nhìn thực tế về cuộc sống bên trong Bắc Hàn, nơi mà phần lớn vẫn được giữ bí mật kể từ khi hai miền Triều Tiên bị chia cắt sau Đệ nhị Thế chiến.
Bình thường, người dân Bắc Hàn không có được những sự tự do mà hầu hết người dân ở các quốc gia dân chủ được hưởng. Như báo cáo của Liên Hiệp Quốc đã nêu, hành vi vi phạm nhân quyền của Bắc Hàn là “chưa từng có” trong thế giới hiện đại.
Mục sư giúp đỡ những người đào tẩu
Trong bộ phim Beyond Utopia, người hùng chính là mục sư người Nam Hàn Sung-eun Kim. Ông cống hiến cả cuộc đời mình cho điều mà ông tin rằng sứ mệnh mà Chúa ban cho ông là giúp đỡ người dân Bắc Hàn trong hành trình tìm kiếm tự do.
Đối với những người đào tẩu, việc rời khỏi Bắc Hàn không đơn giản như trèo qua hàng rào — hay thậm chí sống sót sau chuyến vượt sông ngăn cách quốc gia này với Trung Quốc. Bởi vì chính quyền này có mối quan hệ thân thiết với các quốc gia láng giềng Trung Quốc, Lào, và Việt Nam (nơi săn đuổi và bắt giữ những người đào tẩu là một công việc sinh lợi, trong đó những người bị bắt thường bị bán vào đường dây buôn người), nên những người đào tẩu buộc phải đi trên một tuyến đường sắt bí mật qua cả ba quốc gia này trước khi hy vọng tìm được nơi ẩn náu ở Thái Lan và cuối cùng đáp chuyến bay xuống Nam Hàn. Ông Kim trợ giúp trong những chuyến đi này.
“Mục sư Kim trước hết là một mục sư, và cách đây 23 năm ông đã cam kết với Chúa rằng ông sẽ cống hiến cả cuộc đời mình cho sứ mệnh này,” bà Gavin cho biết trong một cuộc phỏng vấn gần đây với Yahoo Entertainment. “Rằng ông ấy sẽ không chỉ cống hiến cả cuộc đời mình cho sứ mệnh này mà cũng sẽ đồng hành cùng những cuộc hành trình với những người mà ông đang cố gắng giúp cho họ đào thoát. … Ông đã trải qua nhiều cuộc phẫu thuật ở nhiều bộ phận thân thể khác nhau. Ông luôn phải chịu nhiều cơn đau.”
Trong thập niên qua, ông Kim đã giúp cho hơn 1,000 người dân Bắc Hàn đào tẩu. Ông từng bị gãy cổ khi giúp một số người vượt sông ở biên giới Trung Quốc và rơi xuống vách đá ở Lào. Mục sư không còn đến Trung Quốc nữa vì ông đã được cảnh báo rằng Bắc Hàn đã biết về hoạt động giúp đỡ những người đào tẩu của ông và rằng ông có thể bị bắt cóc vào quốc gia này. Giờ đây ông đang lo sợ cho tính mạng của mình ở tất cả các quốc gia này — Lào, Việt Nam, và Cambodia — vì mối quan hệ của những quốc gia này với Bắc Hàn.
“Ông ấy đã có sức ảnh hưởng rất lớn,” bà Gavin, người đã thực hiện bộ phim từ năm 2019 đến năm 2022, nói với The Epoch Times. “Không có Mục sư Kim, chúng tôi sẽ không bao giờ có được tài liệu mà chúng tôi đã có.”
Đoạn phim được quay với máy quay được giấu kín
Trong quá trình làm phim, bà Gavin đã tìm thấy những đoạn phim tuyên truyền và rất kinh hoàng trên mạng cũng như đoạn phim được quay bằng máy quay giấu kín về những cuộc đào thoát đầy cam go của những người đào tẩu đang cố gắng ly hương trong tuyệt vọng.
Bà cũng dành nhiều tháng ròng rã tìm kiếm trên những trang web đen để tìm hiểu sâu về quốc gia này và điều kiện sống áp bức khét tiếng dưới chế độ độc tài Kim Jung Un. Bà đã sử dụng các VPN khác nhau (mạng riêng ảo, cho phép người dùng che giấu dữ liệu IP của họ và tránh tường lửa cũng như các ứng dụng chặn khác) và tìm kiếm bằng nhiều ngôn ngữ.
Hơn 70 năm qua, người dân Bắc Hàn phải chịu đựng những điều không thể tưởng tượng được dưới triều đại nhà họ Kim. Những hành vi vi phạm nhân quyền của chính quyền Bắc Hàn đã được ghi chép đầy đủ, đặc biệt là trong báo cáo dài gần 400 trang của Ủy ban Điều tra Liên Hiệp Quốc công bố năm 2014, trong đó trình bày chi tiết về tội ác phản nhân loại của chính quyền này.
Ước tính có khoảng 80,000 đến 120,000 người bị giam giữ trong các trại tập trung gulag thời hiện đại của Bắc Hàn; phụ nữ và thiếu nữ thường xuyên phải chịu nhiều hình thức cưỡng gian, bạo lực tình dục, và tình trạng thiếu lương thực là chuyện bình thường.
Và mặc dù là một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới, quốc gia này vẫn duy trì một trong những quân đội lớn nhất và dành nguồn lực đáng kể cho các chương trình vũ khí hạt nhân và hỏa tiễn đạn đạo trái phép.
Giống như Palestine dưới thời Hamas, chế độ của Kim Jong Un và việc sử dụng các chương trình vũ khí hạt nhân và hỏa tiễn của quốc gia này đã chiếm vị trí trung tâm hơn cả mạng sống của người dân.
Các nhà làm phim gặp nhiều rủi ro
Đối với bà Gavin, việc thực hiện bộ phim này phải kể đến một quá trình mà trước nay bà chưa từng trải qua vì phải đối phó với một quốc gia như Bắc Hàn và theo dõi một cuộc đào thoát thực tế với những người không thể hoàn toàn đồng ý cho việc quay phim.
“Vì vậy, việc này rất trọng đại — các nhà sản xuất và nhà tài trợ của tôi đều phải đồng ý rằng chúng tôi đang gặp rủi ro và chúng tôi có thể không dùng được phim này,” bà Gavin nói về quá trình quay phim và các cảnh quay có được trong quá trình làm phim.
Bộ phim có thể sẽ tranh giải Phim tài liệu Hay nhất tại Lễ trao giải Oscar vào tháng Ba.
Bà Gavin cũng lưu ý rằng đây là thời điểm đặc biệt quan trọng vì chính sách hồi hương người Bắc Hàn của Trung Quốc.
Bà cho biết, trong thời kỳ đại dịch, có 2,650 người Bắc Hàn đã bị bắt giữ ở Trung Quốc và không được hồi hương vì Bắc Hàn ngừng nhận họ do đại dịch COVID-19. Nhưng khoảng một tháng trước, họ đã cho hồi hương 650 người, còn lại khoảng 2,000 người.
“Nhiều người đã bị cáo buộc là có tín ngưỡng, vì vậy số phận bi thảm nhất có thể đang chờ đợi họ ở Bắc Hàn,” bà Gavin giải thích, đồng thời lưu ý rằng có sự phản đối hiện đang diễn ra liên quan đến vấn đề này.
Nhìn chung, bà hy vọng rằng việc thể hiện thực tế cuộc sống bên trong Bắc Hàn sẽ tạo ra sự thay đổi và việc đưa thông tin về thế giới bên ngoài vào Bắc Hàn sẽ thúc đẩy người dân quốc gia này biết rằng họ xứng đáng được hưởng nhiều hơn thế.
“Việc trao đổi thông tin đó rất hệ trọng. Và vì vậy bộ phim của chúng tôi đang thúc đẩy điều đó,” bà Gavin nói với Yahoo Entertainment.
Tịnh Nhi biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
