Nhiễm độc chì liên quan đến hàng triệu ca tử vong vì bệnh tim, và chỉ số IQ giảm mạnh
Một nghiên cứu mới cho thấy mối đe dọa toàn cầu của chì là không thể phủ nhận, khiến hàng triệu người tử vong và chỉ số IQ giảm mạnh.
Năm 2019, ước tính có khoảng 5.5 triệu người lớn trên toàn thế giới tử vong vì bệnh tim và trẻ em dưới 5 tuổi mất tổng cộng 765 triệu điểm IQ do phơi nhiễm chì, kết quả của một nghiên cứu mô hình mới được công bố trên Tập san The Lancet Planetary Health (Sức khỏe Hành tinh Lancet).
Bằng chứng cho thấy việc tiếp xúc với các kim loại nặng như chì sẽ cản trở chức năng nội bào, dẫn đến căng thẳng oxy hóa và viêm mạn tính, từ đó có thể dẫn đến tăng huyết áp, tăng cholesterol và thay đổi khả năng co bóp của tim, dẫn đến tăng nguy cơ bị bệnh tim thiếu máu cục bộ, đột quỵ, phì đại thất trái, suy tim và bệnh động mạch ngoại biên.
Bên cạnh kết cục làm giảm chỉ số IQ, tiếp xúc với chì còn cản trở sự phát triển trí não ở trẻ em. Một nghiên cứu năm 2022 cho thấy điều này có thể dẫn đến những thay đổi hành vi tiêu cực như giảm khả năng tập trung, gia tăng hành vi chống đối xã hội và khó khăn trong học tập. Một nghiên cứu năm 2023 cho thấy tác động của phơi nhiễm chì còn ảnh hưởng đến trẻ khi các em trưởng thành và có liên quan đến kết quả kém hơn trong các bài kiểm tra tiêu chuẩn sau này.
Ông Bjorn Larsen, tác giả nghiên cứu, nhà kinh tế môi trường và nhà tư vấn của Ngân hàng Thế giới, nói với The Epoch Times, “Ước tính của chúng tôi rằng 5.5 triệu người qua đời vào năm 2019 do phơi nhiễm chì là một bất ngờ lớn. Lý do khiến chúng tôi ước tính tỷ lệ tử vong cao hơn là vì chúng tôi đã tính đến toàn bộ tác động của chì đối với hệ tim mạch vốn không được đưa vào nghiên cứu về Bệnh Gánh nặng Toàn cầu (GBD) năm 2019.”
Ông Larsen cho biết ước tính này cao gấp sáu lần so với những gì nghiên cứu GBD tìm thấy mặc dù nghiên cứu của ông dựa trên cùng một dữ liệu. Nghiên cứu GBD về tác động của chì đối với bệnh tim chỉ được đo lường dựa trên tác động của chì đối với huyết áp. Theo ông Larsen, nghiên cứu mới đã xem xét một số cách khác mà chì ảnh hưởng đến tim, chẳng hạn như tình trạng xơ cứng động mạch có thể dẫn đến đột quỵ.
Kết quả nghiên cứu đặt ra những câu hỏi nghiêm túc về hậu quả lâu dài của ngộ độc chì và cách kim loại này gây ra mối đe dọa sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng hơn nhiều trên toàn thế giới, đồng tác giả nghiên cứu và Trưởng nhóm Toàn cầu của Ngân hàng Thế giới về Quản lý Ô nhiễm và Kinh tế Tuần hoàn Ernesto Sánchez-Triana nói với The Epoch Times.
Ông nói, “Không có mức độ an toàn khi tiếp xúc với chì.”
Chi phí toàn cầu, suy giảm IQ và ô nhiễm không khí
Mức độ suy giảm IQ tổng thể không phân bố đều trên toàn cầu. Nghiên cứu tiết lộ rằng hơn 95% trường hợp mất IQ xảy ra ở các nước đang phát triển – cao hơn gần 80% so với ước tính trước đây.
Nghiên cứu đã thu thập bằng chứng cho thấy dân số ở các nước thu nhập thấp và trung bình cũng chịu một tỷ lệ đáng kể về gánh nặng chi phí và sức khỏe do phơi nhiễm chì, với mức độ chì trong máu ở các nước thu nhập thấp cao hơn nhiều lần so với các nước thu nhập cao.
Các nhà nghiên cứu ước tính thiệt hại kinh tế do phơi nhiễm chì ở mức sáu nghìn tỷ USD vào năm 2019, tương đương khoảng 7% tổng sản phẩm quốc nội toàn cầu. Ước tính này đặt phơi nhiễm chì ở đầu danh sách các yếu tố nguy cơ sức khỏe môi trường và ngang bằng với ô nhiễm không khí ở dạng bụi mịn PM2.5, được đặc trưng là hỗn hợp của các hạt rắn nhỏ và các giọt chất lỏng có thể được tạo thành từ hàng trăm loại hóa chất khác nhau được tìm thấy trong không khí dưới dạng bụi, chất bẩn, bồ hóng hoặc khói, theo ông Sánchez-Triana.
Ông cho biết, kết quả nghiên cứu cho thấy phơi nhiễm chì có thể là yếu tố nguy cơ bệnh tim mạch quan trọng thứ ba trước cao huyết áp, cách ăn uống, thuốc lá và cholesterol cao.
Phơi nhiễm chì và bệnh tật
Tổ chức Y tế Thế giới cho biết, “Không có mức độ phơi nhiễm chì nào được biết là không có hại.”
Mặc dù kết quả nghiên cứu rất đáng lo ngại nhưng không phải là chưa từng có.
Chất độc thần kinh phát ra từ kim loại độc này được tìm thấy ở khắp mọi nơi và trong các vật dụng hàng ngày, từ gốm sứ, phân bón đất, pin và các sản phẩm làm đẹp, đến đường ống cấp nước, đồ chơi trẻ em, thậm chí cả thực phẩm và gia vị.
Chì là một kim loại xuất hiện tự nhiên, nhưng các quy trình công nghiệp khiến chúng ta phải phơi nhiễm ở các mức độ mà chúng ta chưa từng phải chịu phơi nhiễm. Kim loại nặng này ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể. Chì có thể xâm nhập vào máu và lưu thông đến não, gan, thận và xương, tác động xấu đến sức khỏe lâu dài, đôi khi là vĩnh viễn. Ngoài bệnh tim mạch, người lớn còn có nguy cơ cao bị huyết áp cao và tổn thương thận.
Phơi nhiễm khi mang thai ảnh hưởng đến thai nhi đang phát triển, có khả năng gây sẩy thai, dị tật, sinh non, và sinh nhẹ cân. Đặc biệt, chì gây độc cho trẻ em rất nặng nề và trẻ có thể bị tổn thương không thể phục hồi đối với bộ não và hệ thần kinh đang phát triển của các em.
Có giải pháp nào để tránh phơi nhiễm chì không?
Ông Sánchez-Triana cảnh báo, “Phơi nhiễm chì (và nói chung là ô nhiễm hóa chất) là một trong những thách thức rõ ràng của thế kỷ 21. Điều này ảnh hưởng đến mọi người và mọi thứ.”
Theo ông, đây có thể là một vấn đề còn thách thức hơn cả biến đổi khí hậu.
Ông nói, “Khi chúng ta lo lắng về biến đổi khí hậu, chúng ta lo lắng về một số loại khí nhà kính và các chất gây ô nhiễm khí hậu. Tuy nhiên, khi chúng ta lo lắng về ô nhiễm hóa học, mức độ nghiêm trọng nằm ở hàng chục nghìn hóa chất có khả năng gây hại.”
Đó là lý do tại sao Ngân hàng Thế giới đang tiến hành phân tích nghiên cứu tác động của các chất độc khác như cadmium, nitrogen, amiăng, các hạt mịn và siêu mịn với lưu huỳnh và các loại hóa chất khác.
Đối với ông Larsen, ưu tiên hàng đầu và quan trọng nhất là thể chế hóa việc đo nồng độ chì trong máu định kỳ trên toàn quốc ở cả trẻ em và người lớn.
Ông nói, “Công việc này phải đi kèm với việc xác định toàn diện các nguồn phơi nhiễm chì, đặc biệt là ở những địa điểm và khu vực có nồng độ chì trong máu tăng cao.”
Thu Anh biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
