Bác sĩ thận học khuyến nghị 10 thực phẩm hàng đầu cho thận

Bệnh thận có thể diễn biến âm thầm, không có dấu hiệu rõ ràng ở giai đoạn đầu. Thật không may, vào thời điểm được chẩn đoán thận có thể đã có tổn thương đáng kể, đôi khi cần phải chạy thận nhân tạo. Để giải quyết sự gia tăng của bệnh thận, chuyên gia đã gợi ý 10 loại thực phẩm phổ biến giúp bảo vệ sức khỏe thận, có khả năng ngăn đà suy giảm và giảm nguy cơ phát triển bệnh thận.

Một phân tích gộp bao gồm khoảng 630,000 người trưởng thành đã đánh giá mối quan hệ giữa thực đơn ăn uống và bệnh thận mạn tính (CKD). Nghiên cứu cho thấy rằng thường xuyên áp dụng cách ăn uống lành mạnh gồm rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu, quả hạch và cá có thể giúp ngăn ngừa bệnh thận mạn và albumin niệu. Albumin niệu là dấu hiệu sớm của tổn thương thận và là yếu tố nguy cơ độc lập đối với sự tiến triển của bệnh thận mạn.

Bác sĩ Yung-Hsiang Hung, bác sĩ điều trị tại Khoa Thận tại Bệnh viện Đa khoa Tri-Service ở Đài Loan, đã đăng tải khuyến nghị về 10 loại thực phẩm có lợi cho thận trên trang Facebook của ông.

1. Dầu cá

Dầu chất lượng cao có trong cá chứa rất nhiều acid béo không bão hòa đa omega-3 (PUFA), có tác dụng chống viêm, điều hòa miễn dịch và bảo vệ tim mạch. Một nghiên cứu được công bố trên British Medical Journal (Tập san Y khoa Anh) vào năm 2023 bao gồm 25,570 người tham gia không mắc bệnh CKD phổ biến, với thời gian theo dõi kéo dài hơn 10 năm. Kết quả chỉ ra tiêu thụ nhiều PUFA omega-3 có nguồn gốc từ hải sản có liên quan đến giảm nguy cơ phát triển bệnh thận mạn.

2. Táo

Táo dồi dào polyphenol, vitamin C, chất xơ và pectin, có tác dụng chống oxy hóa. Một tổng quan hệ thống cho thấy rằng tiêu thụ nước ép táo vừa phải có thể ảnh hưởng tích cực đến các dấu hiệu liên quan đến nguy cơ mắc bệnh mạn tính, chẳng hạn như mức lipid và stress oxy hóa, từ đó giúp ngăn ngừa các bệnh mạn tính.

Một nghiên cứu khác cho thấy giấm táo có thể cải thiện tổn thương thận ở chuột. Điều này có nghĩa là giấm táo được bán trên thị trường có thể bảo vệ khỏi tình trạng suy thận cấp tính trên người, mặc dù vẫn cần nghiên cứu thêm.

Bác sĩ Hung khuyến cáo người bệnh thận nên ăn táo còn nguyên vỏ. Theo Tổ chức Thận Quốc gia Hoa Kỳ, việc giữ lại vỏ táo có thể tăng gấp đôi khả năng chống oxy hóa. Ngoài ra, táo có hàm lượng potassium, phosphorus, và sodium thấp, do đó là lựa chọn tuyệt vời cho người bị bệnh thận, bao gồm cả những người bị sỏi thận, đang chạy thận nhân tạo và người được ghép thận.

3. Nấm mộc nhĩ

Lipid máu bất thường có thể làm trầm trọng thêm bệnh thận mạn, đồng thời tăng lipid máu là biến chứng thường gặp ở bệnh nhân CKD. Một nghiên cứu cho thấy nấm mộc nhĩ (Auricularia auricula) có tác dụng chống tăng lipid máu. Nấm mộc nhĩ làm giảm cholesterol toàn phần và cholesterol lipoprotein mật độ thấp (LDL) ở chuột bị tăng lipid máu, mức giảm lần lượt khoảng 44% và 66%.

4. Quả việt quất

Quả việt quất chứa rất nhiều anthocyanin, có tác dụng chống viêm và chống oxy hóa. Anthocyanin bảo vệ tế bào khỏi bị tổn thương bởi các gốc tự do, cải thiện sức khỏe tim mạch và bảo vệ hệ thống vi mạch của cầu thận. Anthocyanin cũng có thể giúp điều chỉnh lượng đường trong máu, đặc biệt có lợi cho bệnh nhân mắc bệnh thận do tiểu đường.

Nồng độ acid uric cao là yếu tố nguy cơ độc lập của bệnh thận và có thể dẫn đến xơ hóa thận. Nghiên cứu đã phát hiện thấy pterostilbene, một hợp chất sinh học có trong quả việt quất, có thể làm giảm nồng độ acid uric trong huyết thanh và bảo vệ thận.

Một nghiên cứu khác cho thấy ăn nhiều quả việt quất có thể ngăn ngừa tổn thương thận và rối loạn chức năng thận ở chuột bị hội chứng chuyển hóa.

5. Cải xoăn

Cải xoăn là một thành viên của họ cải, rất dồi dào beta carotene, vitamin C, E và K, cùng chất xơ, calcium, sắt, potassium và các chất dinh dưỡng khác. Một phân tích gộp trên khoảng 1.2 triệu người cho thấy rằng việc ăn nhiều rau họ cải, bao gồm cả cải xoăn, có liên quan đến việc giảm nguy cơ ung thư biểu mô tế bào thận trên người Mỹ.

6. Giá đậu xanh

Giá đậu xanh chứa rất nhiều protein, chất xơ, chất chống oxy hóa như vitamin C và E và polyphenol. Một nghiên cứu được công bố trên Tập san Nutrients (Dinh dưỡng) cho thấy việc tiêu thụ nhiều protein có thể gây hại cho chức năng thận. Tuy nhiên, thực đơn ăn dồi dào protein từ thực vật có thể trì hoãn sự tiến triển của bệnh thận, ngăn ngừa bệnh tim và tăng huyết áp.

7. Dầu ô liu

Lipid máu cao là một trong những yếu tố nguy cơ gây tổn thương thận. Dầu ô liu chứa rất nhiều acid béo không bão hòa đơn và có đặc tính chống oxy hóa, chống viêm, giúp giảm cholesterol lipoprotein mật độ thấp (LDL) có hại.

Một nghiên cứu khác được công bố trên Nutrients vào năm 2021 cho thấy sau khi tiêu thụ dầu ô liu nguyên chất trong 9 tuần, người bị bệnh thận đã cho thấy sự cải thiện về chức năng thận, thành phần lipid, các thông số viêm nhiễm và stress oxy hóa.

Bác sĩ Hung khuyến cáo nên nấu dầu ô liu ở nhiệt độ thấp hoặc dùng làm món salad để giữ được nhiều chất dinh dưỡng hơn.

8. Tỏi

Tăng huyết áp có liên quan chặt chẽ với CKD. Nghiên cứu đã phát hiện thấy allicin trong tỏi có tác dụng chống oxy hóa, hạ huyết áp và bảo vệ thận. Một nghiên cứu trên động vật cho thấy điều trị bằng allicin có thể cải thiện chức năng thận và có tác dụng điều trị bệnh tăng huyết áp và chức năng tim ở chuột.

Bác sĩ Hung cho biết, nghiền tỏi và ăn sống là cách tốt nhất để hấp thụ allicin. Tuy nhiên, ông khuyên nên nấu chín trước khi ăn đối với những người có vấn đề về đường tiêu hóa để tránh bị kích ứng.

9. Hành tây

Hành tây rất chứa rất nhiều flavonoid, chất chống oxy hóa mạnh với đặc tính kháng khuẩn và chống viêm. Một nghiên cứu gần đây được công bố trên Tập san Clinical Phytoscience (Khoa học thực vật Lâm sàng) vào tháng Hai đã phát hiện ra rằng flavonoid từ chiết xuất vỏ hành tây có thể ngăn ngừa hội chứng thận hư, tổn thương thận và mất cân bằng điện giải, đồng thời cải thiện chức năng thận ở chuột đực bị nhiễm độc oxalate.

Bác sĩ Hung khuyến cáo người bệnh viêm cầu thận mạn tính nên ăn nhiều hành tây.

10. Dưa chuột