Làm thế nào để chẩn đoán Hội chứng kích hoạt tế bào mast
Với vô số các triệu chứng, việc đưa ra một chẩn đoán cho Hội chứng kích hoạt tế bào mast MCAS cần có thời gian, việc sử dụng các bước có hướng dẫn sau đây có thể là đúng hướng.
TÌM HIỂU VỀ HỘI CHỨNG KÍCH HOẠT TẾ BÀO MAST. PHẦN 2
Đây là phần 2 trong loạt bài “Tìm hiểu về Hội chứng Kích hoạt Tế bào Mast”
Phần 1. Hội chứng kích hoạt tế bào mast là gì?
Hội chứng kích hoạt tế bào mast (MCAS) khiến bệnh nhân gặp phải hàng loạt các triệu chứng, và dễ bị chẩn đoán sai. Trong loạt bài này, chúng ta sẽ cùng khám phá xem hội chứng kích hoạt tế bào mast là gì, các triệu chứng, cách chẩn đoán và điều trị.
Nếu bạn nghi ngờ rằng hội chứng kích hoạt tế bào mast (MCAS) có thể là nguyên nhân sâu xa gây ra nhiều triệu chứng dường như không thể giải thích được của bạn, hy vọng bài viết này sẽ giúp làm sáng tỏ các bước bạn có thể thực hiện để được chẩn đoán.
Trước tiên, điều quan trọng cần biết là việc chẩn đoán MCAS có thể sẽ không xảy ra chỉ sau một lần thăm khám với bác sĩ của bạn. Để có được chẩn đoán chính thức chính xác về MCAS cần có thời gian — điều này có thể khiến bệnh nhân cảm thấy khó khăn trong quá trình khi tìm kiếm câu trả lời. Tuy nhiên, thực hiện cách tiếp cận chẩn đoán chậm rãi và có hệ thống là cách tốt nhất để bảo đảm chẩn đoán chính xác và xây dựng phác đồ điều trị thích hợp.
4 bước chẩn đoán MCAS
Có bốn bước chung cần tuân theo khi tìm kiếm chẩn đoán MCAS. Các bước này không phải lúc nào cũng cần thiết (hoặc là một lựa chọn khả thi) đối với tất cả bệnh nhân, nhưng là quá trình kinh điển để chẩn đoán xác định
- Xác định và nhận biết tất cả các triệu chứng lâm sàng.
- Quan sát và điều tra mọi phản ứng với điều trị.
- Có được các xét nghiệm trung gian.
- Xem xét và loại trừ các chẩn đoán khác.
Bước 1 – Xác định triệu chứng
Bước đầu tiên để chẩn đoán MCAS là hiểu được sự hiện diện của các triệu chứng lâm sàng trên nhiều hệ thống cơ thể. Hầu hết bệnh nhân MCAS đều gặp phải các triệu chứng thoáng qua với mức độ nghiêm trọng thay đổi theo thời gian do các nguyên nhân khác nhau.
MCAS có thể ảnh hưởng đến mọi hệ thống của cơ thể và có thể bao gồm các triệu chứng sau:
1. Triệu chứng toàn thân
- Mệt mỏi
- Khó chịu
- Viêm
- Nhạy cảm với thực phẩm, hóa chất, thuốc hoặc các yếu tố môi trường khác
- Rối loạn điều hòa nhiệt độ
- Hạch bạch huyết bị sưng
- Sưng tấy
2. Cơ xương khớp
- Đau cơ
- Đau xương
- Loãng xương và thiếu xương
- Viêm khớp
- Khớp siêu linh hoạt
3. Các bệnh về da
- Mày đay
- Da đỏ, ửng đỏ hoặc sưng tấy
- Phát ban
- Bầm tím
- Cảm giác nóng rát
- Dermatographia (vết trắng hoặc đỏ vẫn tồn tại sau khi gãi da)
- Chậm lành vết thương
- Mụn trứng cá
- Bệnh vẩy nến
- Bệnh chàm
4. Tim mạch
- Nhịp tim nhanh
- Đánh trống ngực
- Chóng mặt
- Huyết áp thấp
- Ngất
5. Tiêu hóa
- Bệnh tiêu chảy
- Táo bón
- Đau bụng
- Đầy hơi
- Buồn nôn
- Nôn mửa
- Trào ngược
- Khó nuốt
- Co thắt ở cổ họng
- Kém hấp thu
- Nhạy cảm với thực phẩm
- Dị ứng thực phẩm
- Hội chứng ruột kích thích
6. Thần kinh
- Nhức đầu hoặc đau nửa đầu
- Sương mù não
- Vấn đề về trí nhớ
- Lo lắng
- Trầm cảm
- Khó chú ý
- Đau dây thần kinh
- Mất ngủ
- chóng mặt
- Ù tai
- Tê và ngứa ran ở tứ chi
- Thay đổi nhiệt độ
7. Phổi và hô hấp
- Tắc nghẽn xoang
- Sưng xoang
- Ho
- Hụt hơi
- Khò khè
- Hen suyễn
8. Mắt
- Ngứa hoặc chảy nước mắt
- Mắt đỏ hoặc viêm
- Mờ mắt
9. Hệ thống sinh sản
- Vô sinh
- Lạc nội mạc tử cung
- Vấn đề kinh nguyệt
- Rối loạn nội tiết tố
10. Đường tiết niệu
- Đau hoặc rát khi đi tiểu
- Viêm đường tiết niệu
11. Các bệnh lý khác có thể liên quan đến MCAS
Nhiều căn bệnh có liên quan đến MCAS. Thông thường, rất khó để xác định liệu MCAS có gây ra bệnh hay không hoặc các triệu chứng của bệnh có biểu hiện giống MCAS hay không. Tuy nhiên, hiểu được mối tương quan có thể mang lại sự hiểu biết về những gì một cá nhân đang trải qua. Các bệnh lý sau đây có thể liên quan đến MCAS:
- Rối loạn phổ tự kỷ
- Các bệnh tự miễn dịch như viêm khớp dạng thấp, lupus, viêm tuyến giáp Hashimoto, hội chứng Guillain-Barré, bệnh Graves, hội chứng Sjogren và bệnh đa xơ cứng
- Một số bệnh ung thư
- Bệnh Lyme mạn tính
- Bệnh Crohn
- Rối loạn thần kinh tự chủ hoặc hội chứng nhịp tim nhanh tư thế
- Hội chứng Ehlers-Danlos
- Viêm thực quản tăng bạch cầu ái toan
- Đau cơ xơ hóa
- Viêm bàng quang kẽ
- Bệnh nấm mốc
- Nhạy cảm với nhiều hóa chất
- Viêm não tủy cơ/hội chứng mệt mỏi mạn tính
- Sự phát triển quá mức của vi khuẩn đường ruột nhỏ
- Bệnh tiểu đường loại 2
Bước 2: Xem xét đáp ứng của bệnh nhân với điều trị
Nếu một bệnh nhân có đáp ứng tốt với một phương pháp điều trị MCAS cụ thể thì sẽ là bằng chứng mạnh rằng người đó thực sự bị MCAS. Tuy nhiên, đây không phải là cách tiếp cận chung cho tất cả mọi người. Mỗi người sẽ có đáp ứng khác nhau với các phác đồ điều trị khác nhau.
Bạn phải làm việc với bác sĩ để giúp bạn xác định các phương pháp điều trị thích hợp nhằm tránh các yếu tố gây ra các triệu chứng MCAS.
Có nhiều loại thuốc điều trị MCAS, bao gồm:
- Chất ổn định tế bào mast như sodium cromoglicate và ketotifen
- Thuốc kháng prostaglandin như naproxen, ibuprofen, aspirin
- Thuốc kháng histamine H1 bao gồm diphenhydramine, loratadine, cetirizine và fexofenadine
- Thuốc kháng histamine H2 bao gồm cimetidine, famotidine, nizatidine
- Thuốc kháng leukotrien như Montelukast và Zafirlukast
Những loại thuốc này, với liều lượng thích hợp, có thể giúp các tế bào mast đạt được sự kiểm soát và tái cân bằng.
Các chất bổ sung tự nhiên khác có tác dụng kháng histamine và có thể giúp làm dịu tế bào mast. Một số phổ biến nhất bao gồm:
- Vitamin C
- Cây tầm ma
- Mật ong nguyên chất
- Quercetin
- Luteolin
- Resveratrol
- Curcumin
- Diamine oxidase
Tuy nhiên, điều quan trọng trước tiên là thảo luận về việc sử dụng bất kỳ loại thuốc hoặc chất bổ sung nào để điều trị với nhà cung cấp dịch vụ của bạn để bảo đảm rằng bạn đang giải quyết nguyên nhân gốc rễ.
1. Giải quyết nguyên nhân gốc rễ
Như đã đề cập trước đó, mỗi bệnh nhân MCAS đều khác nhau, điều đó có nghĩa là mỗi người sẽ có những yếu tố gốc rễ gây ra MCAS khác nhau. Cho đến khi những nguyên nhân gốc rễ này được giải quyết, bệnh nhân sẽ tiếp tục bị các cơn bùng phát.
Mặc dù có nhiều nguyên nhân gốc rễ khác nhau, nhưng một số nguyên nhân phổ biến nhất bao gồm:
- Kích hoạt thực phẩm
- Yếu tố di truyền
- Thiếu hụt dinh dưỡng
- Nhiễm trùng và độc tính
- Mất cân bằng nội tiết tố
- Căng thẳng hoặc chấn thương sớm
- Thiếu oxy (thiếu oxy)
2. Các loại thực phẩm có thể kích hoạt MCAS
Nhiều người không biết rằng những gì họ ăn và uống có thể gây ra các triệu chứng MCAS. Thực phẩm thực sự là thuốc nhưng thực phẩm cũng có thể khiến mọi việc trở nên xấu hơn. hơn. Hãy tránh các thực phẩm có hàm lượng histamine cao như rượu, chocolate, dưa cải bắp, dưa chua, xúc xích, thịt ăn trưa và ô liu là bước đầu tiên. Điều quan trọng cần nhớ là thực phẩm đóng gói có thể chứa nhiều histamine do thời hạn sử dụng lâu.
Việc xác định các yếu tố kích thích thực phẩm có thể mang lại cảm giác nhẹ nhõm khi bạn biết những gì nên tránh và có thể mở ra những cơ hội mới để thử những thực phẩm mới sẽ nuôi dưỡng và bổ trợ cơ thể bạn mà không gây viêm.
3. Yếu tố di truyền
Làm việc với bác sĩ để có được dữ liệu di truyền thích hợp có thể là một trong những câu trả lời sáng suốt nhất cho MCAS. Khả năng phân tích gene của một cá nhân và công việc trong phòng thí nghiệm sẽ cho phép bác sĩ tùy chỉnh một quy trình chữa bệnh được thiết kế đặc biệt để phù hợp với nhu cầu của từng bệnh nhân, thay vì áp dụng phương pháp “một cho cho tất cả.” Hãy nhớ rằng việc bạn có thể có một biến thể di truyền không có nghĩa là nó đang biểu hiện. Các yếu tố môi trường đóng một vai trò lớn trong việc gene được “bật”.
4. Thiếu hụt dinh dưỡng
Nếu một bệnh nhân đang bị dị ứng hoặc nhạy cảm với thực phẩm nghiêm trọng, bệnh nhân sẽ dễ dàng bị thiếu hụt nhiều loại chất dinh dưỡng quan trọng. Các vấn đề về đường tiêu hóa như táo bón, kém hấp thu và tiêu chảy cũng sẽ ảnh hưởng đến mức độ dinh dưỡng vì ruột không thể hấp thụ chất dinh dưỡng đúng cách. Xác định sự thiếu hụt dinh dưỡng có thể là một bước tuyệt vời và hữu ích để chữa bệnh.
5. Nhiễm trùng và nhiễm độc
Nếu bệnh nhân đang phải đối mặt với tình trạng nhiễm trùng tiềm ẩn, tiếp xúc với nấm mốc hoặc nhiễm độc kim loại nặng, hệ thống miễn dịch có thể phải làm việc quá sức, liên tục cảnh giác cao độ và gây ra các đợt bùng phát MCAS.
Các bệnh nhiễm trùng thông thường như Lyme, ký sinh trùng, nấm candida hoặc sự phát triển quá mức của vi khuẩn đều có thể gây ra MCAS.
Mặc dù cố gắng ăn uống đúng cách, nhưng một bệnh nhân bị nhiễm trùng tiềm ẩn hoặc tiếp xúc với độc tố môi trường có thể không thấy các triệu chứng cải thiện cho đến khi những triệu chứng này được giải quyết.
6. Mất cân bằng nội tiết tố
Hormone có ảnh hưởng đáng kể đến tế bào mast. Nhiều phụ nữ nhận thấy các triệu chứng MCAS đáng kể trong chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng khi nồng độ estrogen tăng cao. Cân bằng nội tiết tố một cách tự nhiên, thay vì tìm kiếm các phương pháp điều trị tổng hợp (có thể gây viêm nhiều hơn), là một bước tuyệt vời nên thực hiện.
7. Căng thẳng hoặc chấn thương sớm
Không có gì bí mật rằng cuộc sống hiện đại của chúng ta đầy căng thẳng, nhưng chấn thương, đặc biệt là trong giai đoạn đầu đời, có thể khiến cơ thể nhạy cảm hơn với căng thẳng và các yếu tố môi trường. Điều này có thể góp phần làm cho tế bào mast hoạt động quá mức. Giảm mức độ căng thẳng và vượt qua những chấn thương sớm sẽ cho phép hệ thống thần kinh trở nên điều hòa hơn và do đó ổn định tế bào mast.
8. Thiếu oxy
Một bệnh nhân khó thở do tắc nghẽn đường thở sẽ phải vật lộn để có được lượng oxy thích hợp. Ngoài ra, thiếu máu có thể làm giảm lượng oxy trong cơ thể. Cả hai trạng thái thiếu oxy này đều có thể gây căng thẳng cho cơ thể và góp phần gây viêm.
Bước 3: Xem xét kết quả xét nghiệm
Xét nghiệm là một cách hữu ích để chẩn đoán MCAS, nhưng không phải là cách dễ dàng vì các dấu hiệu trong xét nghiệm máu hoặc nước tiểu có thể thay đổi rất nhiều trong thời gian ngắn. Các chất trung gian tế bào mast chỉ có thể tăng lên khi bệnh nhân có triệu chứng và sau đó có thể trở lại bình thường. Các xét nghiệm chính xác nhất sẽ được thực hiện với các mẫu được thực hiện cẩn thận trong khi bệnh nhân đang gặp các triệu chứng MCAS.
Một số xét nghiệm phổ biến nhất bao gồm:
- N-methylhistamine (xét nghiệm nước tiểu 24 tiếng)
- Prostaglandin D2, DM và F2alpha
- Histamin máu
- Tryptase máu
- Ma trận máu Metalloproteinase-9
- Leukotrien máu
- Heparin máu
Kiểm tra da
Mặc dù hơi khác thường nhưng một số bác sĩ dùng thủ thuật này để chẩn đoán MCAS. Bác sĩ sẽ “cào” hai dòng dài trên lưng để trần của bệnh nhân. Nếu các đường ngay lập tức chuyển sang màu đỏ và trông giống như vết sưng tấy thì chính là triệu chứng nổi mề đay do áp lực.
Mề đay do áp lực cho thấy rằng bệnh nhân đang có phản ứng miễn dịch và có thể bị MCAS. Mặc dù thử nghiệm này không thể được sử dụng như một dấu hiệu duy nhất cho thấy bệnh nhân MCAS, nhưng có thể giúp bác sĩ xác định xem có cần đánh giá thêm để chẩn đoán MCAS hay không.
Bước 4: Loại trừ các bệnh khác hoặc các chẩn đoán khác
Khi tìm kiếm chẩn đoán MCAS, điều quan trọng là phải xem xét khả năng có bất kỳ chẩn đoán tiềm ẩn nào khác, cũng như khả năng bệnh nhân có thể mắc nhiều bệnh. Không có gì lạ khi bệnh nhân MCAS cũng gặp phải các rối loạn mô liên kết như hội chứng Ehlers-Danlos và hội chứng Marfan, cũng như bệnh tiểu đường loại 2, hội chứng nhịp tim nhanh tư thế, viêm mạch, bệnh Addison và các tình trạng tự viêm khác.
Mặc dù bốn bước này không thể đảm bảo chẩn đoán MCAS chính xác nhưng nên là kim chỉ nam cho các bước hành động cần thực hiện với bác sĩ của bạn.
Thu Anh biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
