Nha sĩ có thể giúp ngăn ngừa bệnh toàn thân không?
Xét nghiệm hệ vi sinh vật trong miệng làm nổi bật lên sự bất hòa [giữa chuyên gia nha khoa và y tế].
Trong miệng chúng ta luôn tồn tại một cuộc chiến giữa các vi khuẩn, virus và vi nấm. Thật không may, hầu hết bệnh nhân đều không biết rằng họ dễ bị nhiễm vi khuẩn gây bệnh cho đến khi quá muộn.
Có một cách đơn giản để biết trước điều này. Một số nha sĩ ủng hộ việc xét nghiệm nước bọt để tìm hệ vi sinh vật đường miệng có thể giúp ngăn ngừa 57 bệnh ngoài răng miệng hiện có liên quan với bệnh nha chu. Nhưng hầu hết các nha sĩ không cung cấp dịch vụ này. Các bác sĩ y khoa cũng không. Bảo hiểm không chi trả cho xét nghiệm này. Và nhiều chuyên gia không tin rằng xét nghiệm này có vai trò quan trọng.
Đây là một ví dụ mà các nhà phê bình cho rằng đã gieo rắc sự bất hòa giữa các chuyên gia nha khoa và y tế, những người có thể hợp tác để phòng ngừa và điều trị bệnh răng miệng. Ít nhất một tổ chức – Học viện Sức khỏe Răng miệng và Hệ thống Hoa Kỳ (AAOSH) – đang cố gắng nâng cao nhận thức và hợp nhất hai lĩnh vực này vì lợi ích của sức khỏe bệnh nhân.
Thiếu ủng hộ từ dòng chính
Theo một tổng quan trên Tập san Periodontology (Nha Chu) năm 2000, sự thay đổi của hệ vi sinh vật trong miệng và phản ứng viêm của vật chủ là những nguyên nhân chính gây ra bệnh nướu răng. Bài báo nghiên cứu này cho biết, có thể điều trị thành công bệnh viêm nha chu (liên quan đến màng sinh học của mô nướu và là nguyên nhân gây mất răng) bằng cách giải quyết các nguyên nhân cơ bản về vi khuẩn và miễn dịch.
Nhưng xét nghiệm hệ vi sinh vật trong miệng không phải là một tiêu chuẩn chăm sóc. Mức độ chấp nhận rộng rãi còn chậm, mặc dù những người ủng hộ nói rằng có nhiều bằng chứng về vai trò của xét nghiệm này đối với các bệnh về răng miệng và bệnh hệ thống.
Một số xét nghiệm nước bọt không chỉ cho thấy cấu trúc của toàn bộ hệ vi sinh vật trong miệng mà còn kiểm tra phản ứng của vật chủ và phát hiện các dấu hiệu sinh học ung thư miệng. Họ cũng có thể thu thập các dấu ấn sinh học cho các bệnh ung thư khác có dấu hiệu hệ vi sinh vật đường miệng đặc biệt. Một nghiên cứu được công bố năm nay trên Tập san Cancers (Các Bệnh ung thư) đã tuyên bố mối liên quan giữa ung thư đại trực tràng và hệ vi sinh vật trong miệng.
Tiến sĩ Mark Cannon, một nha sĩ đã nghỉ hưu, nói với The Epoch Times, “Nước bọt cung cấp nhiều thông tin giống như máu. Bằng cách lấy mẫu nước bọt, trong tương lai rất gần, cứ sáu tháng một lần, nha sĩ có thể xem xét chính xác những gì cơ thể người bệnh đang sản xuất. Vấn đề là các công ty bảo hiểm không hoàn trả chi phí cho xét nghiệm này.”
Ông nói, lý do là vì bảo hiểm y tế nói rằng chỉ chấp nhận xét nghiệm sàng lọc nha khoa và các nhà cung cấp bảo hiểm nha khoa khẳng định đây là xét nghiệm y tế. Với tư cách là chủ tịch của AAOSH, Tiến sĩ Cannon đang dẫn đầu tổ chức phụ trách xác định lại sức khỏe răng miệng để chấm dứt mâu thuẫn nội bộ nhằm giúp các bác sĩ và nha sĩ hợp tác dễ dàng hơn trong việc chăm sóc bệnh nhân.
Cách tiếp cận thiếu sót?
Xét nghiệm hệ vi sinh vật trong miệng dường như rất xa vời khi nhiều người Mỹ thậm chí không được điều trị sâu răng và bệnh nướu răng, những bệnh phổ biến và có thể phòng ngừa được. Đó là bởi vì bảo hiểm nha khoa không phổ biến [ở Hoa Kỳ].
Theo Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh Hoa Kỳ, chỉ một nửa số người Mỹ trưởng thành từ 18 đến 64 tuổi có bảo hiểm y tế tư nhân. Trong nhóm đó, 22% không đi khám nha sĩ trong năm qua.
Tuy nhiên, bệnh lý về răng miệng dường như liên quan đến cả hai chuyên ngành, đặc biệt khi nói đến các bệnh do ảnh hưởng của hệ vi sinh vật và viêm toàn thân. Một bài tổng quan năm 2016 trên Tập san Journal of Clinical Periodontology (Nha chu lâm sàng) đã báo cáo mối liên quan giữa bệnh nha chu và các bệnh như tiểu đường, tim mạch, sinh non, viêm khớp dạng thấp và bệnh gan.
Phần lớn Y học bỏ qua những gì đang xảy ra bên trong miệng, ngoại trừ chấn thương hoặc tập trung vào một mầm bệnh. Theo một bài xã luận trên Tập san JADA (Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ), nha khoa có xu hướng mang tính chức năng và thẩm mỹ hơn.
Một trong những tác giả là Tiến sĩ Bruce L. Pihlstrom, viết rằng, “Ăn nhai hiệu quả, ngon miệng, vẻ ngoài ưa nhìn, sự tự tin, không bị đau và nhiễm trùng chỉ là một số lợi ích của sức khỏe răng miệng tốt. Chỉ riêng sức khỏe răng miệng tốt thôi là đủ để ngăn ngừa bệnh răng miệng và duy trì sức khỏe răng miệng.”
Một quan điểm khác
Bài viết năm 2018 đã cảnh báo việc đẩy mạnh chăm sóc sức khỏe răng miệng một cách nghiêm ngặt vì có liên quan đến sức khỏe toàn thân. Cơ chế nguyên nhân có thể đã được thừa nhận, nhưng Tiến sĩ Pihlstrom viết rằng “không có bằng chứng chắc chắn nào cho thấy việc điều trị bệnh răng miệng sẽ có bất kỳ tác dụng có ý nghĩa lâm sàng nào trong việc phòng ngừa, điều trị hoặc kết quả của bất kỳ bệnh toàn thân nào.”
The Epoch Times đã liên lạc với JADA để hỏi xem họ có cập nhật quan điểm về sức khỏe răng miệng hay không.
Tập san The Australian Dental Journal (Nha khoa Úc Châu) đồng ý với bài viết của JADA, đề cập đến những nghiên cứu mà họ gọi là thiết kế kém nhằm điều tra các mối liên quan nhỏ làm dấy lên hy vọng hão huyền ở những người bị bệnh toàn thân.
Biên tập viên P. Mark Bartold đã viết trên tập san, “Chúng tôi là một nghề đáng tự hào và không cần phải dùng đến những mánh lới quảng cáo để quảng bá nghề này. Gần đây hơn, chúng tôi đã nhận thấy sự thay đổi trong trọng tâm hướng tới việc hiểu mức độ trầm trọng của nhiễm trùng và viêm răng miệng và phải được kiểm soát để duy trì sức khỏe răng miệng tốt. Chắc chắn đây là một mục tiêu rất cao cả và không cần phải tô điểm thêm bằng những tuyên bố giật gân có thể không đúng sự thật?”
Hiếm khi có ai bác bỏ mối liên quan giữa bệnh hệ thống và răng miệng, ngay cả khi họ không đồng ý về cách giải thích cho mối liên quan này. Hiệp hội Nha khoa Hoa Kỳ lưu ý các yếu tố nguy cơ phổ biến giữa nhiều bệnh trên cơ thể và miệng cũng như mối liên quan chặt chẽ giữa bệnh hệ thống-răng miệng, nhưng họ chỉ [nhấn mạnh] rất ít về mối quan hệ nhân quả này. Thay vào đó, họ liệt kê các tình trạng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng, bao gồm bệnh Alzheimer, bệnh thận kinh niên, rối loạn giấc ngủ, và tiểu đường.
Định nghĩa lại sức khỏe răng miệng
AAOSH tuyên bố rằng sức khỏe răng miệng ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể qua các vấn đề về hô hấp và đường thở cũng như hệ vi sinh vật. Tiến sĩ Cannon nói một cách mỉa mai, “Chúng tôi là nhóm người điên rồ cho rằng việc chăm sóc sức khỏe nên được tích hợp. Chúng tôi thực sự tin rằng đó là một cơ thể, bạn không thể tách nha chu ra và giải quyết mọi thứ một cách riêng biệt.”
Được thành lập vào năm 2010, AAOSH đang gia tăng nỗ lực giáo dục trong các trường nha khoa và y tế, đẩy mạnh nha khoa chức năng và gia tăng số lượng thành viên.
Nha sĩ chức năng, Tiến sĩ Mark Burhenne nói với The Epoch Times, “Thật nực cười khi chúng ta đối xử với sức khỏe răng miệng khác với sức khỏe toàn thân. Sự phân biệt đó đang gây ra rất nhiều thiệt hại, rất nhiều ca tử vong và đau khổ. Thật đáng buồn.”
Các tập đoàn nha khoa thường tuân theo các mô hình kinh doanh dựa trên dự báo thu nhập từ các chương trình bảo hiểm và chỉ cung cấp các dịch vụ được bảo đảm hoàn trả như trám răng sâu, chụp X-quang, và làm sạch.
Tiến sĩ Burhenne nói, “Đó là một mô hình không tốt vì không không thể giải quyết nguyên nhân gốc rễ.”
Nha khoa chức năng
Việc thiếu bảo hiểm đã không ngăn cản được các nha sĩ chức năng thường hoạt động theo mô hình tiền mặt. Họ không chỉ tiến hành xét nghiệm hệ vi sinh vật trong miệng mà còn áp dụng phương pháp điều trị toàn cơ thể. Mục tiêu của họ là cân bằng toàn bộ hệ vi sinh vật trong cơ thể đồng thời giảm tình trạng viêm – và khuyến khích các đồng nghiệp tham gia cùng.
Tiến sĩ Staci Whitman, nha sĩ nhi khoa, nói với The Epoch Times, “Chúng ta đang bỏ lỡ mục tiêu không chỉ giúp bệnh nhân có được sức khỏe răng miệng tốt nhất mà còn giúp ích cho sức khỏe toàn thân của họ. Cuối cùng, chúng tôi cần sự thay đổi cách suy nghĩ để thay đổi mô hình thực hành của mình nhằm giúp bệnh nhân đạt được sức khỏe tốt nhất.”
Khoang miệng là cộng đồng vi khuẩn đa dạng lớn thứ hai của cơ thể sau ruột, và mọi thứ phải đi qua miệng trước khi đến ruột.
Tiến sĩ Cannon cho biết, “Tất cả các nghiên cứu về hệ vi sinh vật trong miệng, dù tốt hay xấu, đều có liên quan đến bệnh tật trên thân thể vì miệng là cửa ngõ. Trục mới của bệnh tật là hệ vi sinh vật trong miệng tạo nên hệ vi sinh vật đường ruột.”
Theo Tiến sĩ Whitman, việc bỏ qua giáo dục bệnh nhân về cách ngăn ngừa bệnh nướu răng và sâu răng đồng nghĩa với việc bỏ qua một vấn đề quan trọng. Bà cho biết nguyên nhân gây bệnh thường liên quan đến thực phẩm – chúng ta ăn gì, khi nào và như thế nào.
Bà cho biết, việc tránh các thực phẩm chế biến sẵn, ăn chậm và tập trung hơn cũng như ăn ít thường xuyên hơn cũng quan trọng như việc đánh răng và dùng chỉ nha khoa hàng ngày. Tiến sĩ Whitman cũng thu thập thông tin về sức khỏe trao đổi chất, dấu hiệu viêm, mức đường huyết, nồng độ vitamin D và hệ vi sinh vật trong miệng của bệnh nhân.
Bà nói, “Chúng tôi thực sự muốn nhìn vào bức tranh rộng hơn, toàn bộ cơ thể, toàn bộ bệnh nhân chứ không chỉ miệng và răng. Chúng tôi thực sự đang cố gắng giúp bệnh nhân trở lại trạng thái sức khỏe tốt nhất, ngăn chặn các vấn đề xảy ra lần nữa, đồng thời hướng dẫn bệnh nhân cũng như động viên họ bằng cách huấn luyện và trợ giúp tinh thần.”
Giáo dục và hợp tác
Tiến sĩ Cannon, giáo sư tại Trường Y khoa Feinberg thuộc Northwestern University, cho biết phong trào chăm sóc sức khỏe răng miệng đang ngày càng gia tăng. AAOSH cung cấp đào tạo giáo dục trực tuyến thường xuyên về nghiên cứu mới nhất và tại các hội nghị thường niên.
Một số người đang cố gắng thu hẹp khoảng cách chuyên môn. Tiến sĩ Craig Backs, bác sĩ nội khoa và người sáng lập Trung tâm điều trị bệnh kinh niên, đã phát triển một ứng dụng cho bệnh nhân và mời cả nha sĩ tại trung tâm truy cập vào ứng dụng đó. Ứng dụng này dùng để đặt ra và giám sát các mục tiêu sức khỏe liên quan đến việc giảm các yếu tố rủi ro, tải kết quả xét nghiệm lên và duy trì động lực chung.
Tiến sĩ Burhan đã biên soạn một danh sách trực tuyến về các nha sĩ tích hợp hoặc chức năng. Ông cho biết việc thiếu kiến thức về bệnh nhân và bảo hiểm là những rào cản cho sự phát triển của ngành chăm sóc răng miệng.
Vân Hi biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
