Trầm cảm có thể bắt nguồn từ đường ruột; cách chữa lành
Căng thẳng và trầm cảm ảnh hưởng đến nội tiết tố và hệ thần kinh, nhưng tất cả đều có thể bắt đầu từ đường ruột
Hiện nay, các nhà nghiên cứu đang tìm hiểu sâu hơn về mối liên hệ ruột-não và cách chúng ta có thể khai thác mối quan hệ này để có sức khỏe tâm thần tốt hơn. Sức khỏe đường ruột có thể sẽ là một công cụ quan trọng trong lĩnh vực điều trị trầm cảm.
Kết nối ruột-não và chứng trầm cảm
Kết nối ruột-não là hệ thống giao tiếp hai chiều giữa thần kinh trung ương và đường tiêu hóa; đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì trạng thái cân bằng trong cơ thể. Trong đó, hệ vi sinh vật đường ruột và mối liên hệ với não có tác động đáng kể đến mọi bộ phận của cơ thể.
Hệ vi sinh đường ruột có thể thay đổi chức năng của hệ thần kinh bằng cách kích hoạt các con đường gây căng thẳng trong não. Ngoài ra, vi khuẩn đường ruột có thể làm tăng khả năng phản ứng với căng thẳng và tăng nguy cơ trầm cảm.
Ngược lại, căng thẳng và trầm cảm có thể phá vỡ hệ vi sinh vật đường ruột thông qua các hormone gây căng thẳng, gây viêm và những thay đổi trong hệ thống thần kinh tự chủ. Những thay đổi này có thể khiến vi khuẩn đường ruột tiết ra các hóa chất ảnh hưởng đến hành vi ăn uống và tâm trạng.
Hệ vi sinh đường ruột cũng tạo ra một nhóm hóa chất gọi là acid béo chuỗi ngắn khi phân hủy tinh bột kháng và một số sản phẩm từ sữa. Các acid béo chuỗi ngắn được cho là có vai trò chính đối với sức khỏe đường ruột và điều chỉnh các chức năng thần kinh-miễn dịch nội tiết, giữ cho cơ thể luôn ở trạng thái cân bằng.
Những thay đổi của acid béo chuỗi ngắn có liên quan đến các triệu chứng trầm cảm và triệu chứng tiêu hóa. Các acid béo chuỗi ngắn cũng có thể đi qua hàng rào máu não, đồng thời cũng giúp cho hàng rào máo não chắc khoẻ hơn, nhằm bảo vệ cho bộ não khỏi viêm nhiễm, tăng sản xuất tế bào thần kinh mới, góp phần tổng hợp serotonin và cải thiện chức năng tế bào thần kinh.
Tất cả những điều này đều có tác động đến hành vi của chúng ta.
Trầm cảm và chứng rối loạn hệ vi khuẩn đường ruột
Rối loạn vi khuẩn xảy ra khi vi sinh đường ruột bị mất cân bằng. Nguyên nhân thường do nhiễm trùng, cách ăn uống, tiếp xúc với thuốc kháng sinh, mức độ tập thể dục và thói quen ngủ. Ngoài ra, tình trạng ruột bị rò rỉ cũng có thể phá vỡ hệ vi sinh vật đường ruột.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa loạn khuẩn ruột và trầm cảm. Hệ sinh vật đường ruột có liên quan đến việc sản xuất serotonin và tiền chất của nó, tryptophan. Serotonin là một chất hóa học dẫn truyền tín hiệu thần kinh từ các tế bào thần kinh trong não đến các tế bào khác. Chất này liên quan đến tâm trạng, giấc ngủ, nhận thức, tiêu hóa và các quá trình khác. 95% serotonin trong cơ thể là từ ruột. Nồng độ serotonin thấp có liên quan đến trầm cảm.
Chữa lành ruột của bạn, chữa lành tâm trí của bạn
Chữa lành đường ruột và và chữa lành tâm trí của bạn cần được giải quyết cả hai mặt của kết nối não-ruột.
Thay vì chỉ kê đơn thuốc hoặc chất bổ sung để giải quyết chứng trầm cảm, các bác sĩ lâm sàng nên xem xét chứng rối loạn vi khuẩn và/hoặc đánh giá hội chứng rò rỉ ruột như một phần của phác đồ điều trị toàn diện. Đó là cách tiếp cận hiệu quả trong điều trị trầm cảm.
Bệnh nhân trầm cảm nên được chăm sóc hệ vi sinh vật đường ruột thông qua các phương pháp như thay đổi lối sống, giảm căng thẳng, tập thể dục và ăn uống lành mạnh.
Thay đổi cách ăn uống:
- Bữa ăn giàu thực vật, chất xơ, rễ rau diếp xoăn, tỏi, hành và tỏi tây.
- Sữa ít béo
- Hạn chế thịt chế biến và thịt đỏ
- Hạn chế đường và bột tinh chế
- Tăng lượng ngũ cốc nguyên hạt
- Tăng lượng chất béo lành mạnh
- Thực phẩm lên men cũng có thể giúp cải thiện hệ vi sinh vật đường ruột, bao gồm kefir, sữa chua, kim chi, tempeh và các thực phẩm lên men khác cũng như các chất bổ sung men vi sinh. Nên sử dụng men vi sinh đa chủng có chứa Lactobacillus để có kết quả tốt nhất. Hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn trước khi bắt đầu bổ sung men vi sinh.
Quản lý căng thẳng :
Quản lý căng thẳng là một yếu tố chủ yếu trong việc chữa lành ruột. Căng thẳng làm suy giảm hệ miễn dịch, gây viêm, có liên quan đến trầm cảm và các rối loạn tâm trạng khác. Thông qua việc kiểm soát căng thẳng, bạn có thể giúp cho các hormone gây căng thẳng ảnh hưởng đến hệ vi sinh vật đường ruột hoạt động một cách điều hòa.
Vận động, thiền, yoga, thái cực quyền, chăm sóc giấc ngủ, tương tác xã hội có ý nghĩa, những hoạt động vui tươi đều có thể giúp chúng ta kiểm soát căng thẳng; và do đó cũng sẽ giúp ích cho đường ruột.
Kim Khuê biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
