Béo bụng liên quan đến nguy cơ bị Alzheimer ở nam giới trung niên
Nghiên cứu mới nhấn mạnh mỡ nội tạng là yếu tố nguy cơ dự báo tốt hơn BMI và đưa ra các mẹo để giảm béo.
Một nghiên cứu gần đây đã gióng lên hồi chuông cảnh báo, tiết lộ rằng mỡ tích tụ quanh vùng giữa cơ thể có thể là quả bom hẹn giờ đối với sức khỏe bộ não – đặc biệt là ở nam giới trung niên.
Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra mối liên hệ giữa mỡ bụng quá mức và việc tăng nguy cơ phát triển bệnh Alzheimer. Alzheimer là tình trạng tiến triển bệnh chưa có phương pháp chữa trị, làm bệnh nhân mất trí nhớ và khả năng nhận thức.
Chất béo trong tuyến tụy và nội tạng gắn liền với sức khỏe bộ não
Gần 75% người dân Hoa Kỳ trưởng thành bị thừa cân hoặc béo phì. Tình trạng này ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh khác nhau của sức khỏe, bao gồm cả nhận thức. Điều quan trọng là loại chất béo liên quan đến nguy cơ gia tăng này không thể phát hiện được bằng các phép đo chỉ số khối cơ thể (BMI) thông thường.
Nghiên cứu cho thấy nam giới trung niên có mỡ nội tạng cao hơn có nguy cơ mắc bệnh Alzheimer cao hơn, nhưng điều này không xảy ra với phụ nữ. Hơn nữa, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng lượng mỡ trong tụy cao hơn có liên quan đến khả năng nhận thức thấp hơn và giảm thể tích não ở nhóm nam giới.
Điều này đặt ra câu hỏi về việc dùng BMI thông thường làm thước đo chính xác để xác định các nguy cơ nhận thức liên quan đến béo phì. Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng BMI thể hiện kém sự phân bổ mỡ trong cơ thể và không nhất thiết phải tính đến sự khác biệt về giới tính, vì nguy cơ chỉ được xác định ở nam giới.
Chất béo tích lũy trong các cơ quan quan trọng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe bộ não
Vấn đề không phải là chất béo ảnh hưởng đến não, bà Michal Schnaider Beeri, giám đốc Trung tâm Herbert và Jacqueline Krieger Klein nghiên cứu bệnh Alzheimer tại Viện Sức khỏe bộ não Rutgers và là tác giả chính của nghiên cứu, nói với The Epoch Times.
Thay vào đó, bà và nhóm cộng sự tin rằng vấn đề nằm ở chỗ chất béo tích tụ trong các cơ quan quan trọng như tuyến tụy. Trong cơ quan đó, chất béo có thể tác động đến việc tiết ra các yếu tố có thể vượt qua hàng rào máu não, cuối cùng ảnh hưởng đến não. Insulin là một ví dụ; insulin chỉ được tiết ra bởi tuyến tụy và rất quan trọng đối với chức năng của não.
Bà nói, “Ở giai đoạn này, chúng tôi đang khảo sát những yếu tố này và hy vọng tìm ra những yếu tố có thể được sửa đổi/điều trị để ngăn chặn những tác động tiêu cực lên não và nhận thức.”
Theo bà, điểm mấu chốt là:
- Quan trọng nhất, mỡ bụng có thể ảnh hưởng đến não và khả năng nhận thức ở tuổi trung niên đối với những người có nguy cơ mắc bệnh Alzheimer cao.
- Những tác động này đặc trưng cho giới tính, cho thấy rằng nghiên cứu về tác động của chất béo đối với quá trình lão hóa não nên được tiến hành trong bối cảnh có sự khác biệt về giới tính.
- Mặc dù BMI là thước đo béo phì phổ biến nhất, thể hiện cho khối lượng mỡ, cơ và xương. Bà nói, “BMI dự đoán khối lượng não và chức năng nhận thức kém hơn so với các cơ quan tích trữ chất béo.”
Nghiên cứu trước đây cũng liên kết chất béo với sự suy giảm nhận thức
Nghiên cứu này ủng hộ nghiên cứu trước đây đã xác định béo phì là một trong chín yếu tố nguy cơ làm giảm chức năng nhận thức và tăng nguy cơ sa sút trí tuệ. Các yếu tố khác là trầm cảm, cao huyết áp, giảm thính lực, trình độ học vấn thấp, hút thuốc, tiểu đường, ít hoạt động thể chất và ít tiếp xúc xã hội.
Một nghiên cứu lớn hơn nhiều được công bố vào năm 2018 cho thấy mức mỡ bụng cao hơn ở người lớn tuổi (cả hai giới) có liên quan đến sự suy giảm nhận thức.
Nghiên cứu khác được công bố vào năm 2023 báo cáo rằng chất béo nội tạng có thể gây ra những thay đổi trong não liên quan đến bệnh Alzheimer 15 năm trước khi căn bệnh này được chẩn đoán. Chất béo nội tạng có liên quan đến “tình trạng kháng insulin và tình trạng viêm nhiễm,” hai cơ chế liên quan đến bệnh lý Alzheimer.
Điều làm nên sự khác biệt của nghiên cứu mới là việc nhấn mạnh rằng mỡ bụng có nguy cơ khác nhau đối với mỗi giới tính.
Giảm mỡ bụng là vấn đề thay đổi lối sống
Các chuyên gia khuyến nghị các chiến lược sau để giúp giảm thiểu mỡ bụng không tốt cho sức khỏe:
Ngọc Thuần biên dịch
Quý vị tham khảo bản gốc từ The Epoch Times
